Luigj Bumçi

Pochodził z rodziny kupieckiej ze Szkodry, był synem Gjona Bumçiego i siostrzeńcem Pashko Vasy. Po ukończeniu szkoły handlowej pracował jako kupiec^[2]. W wieku dwudziestu lat wstąpił do seminarium katolickiego w Szkodrze, a następnie wyjechał do Rzymu, gdzie ukończył studia z zakresu filozofii i teologii, a 3 maja 1903 został wyświęcony na księdza^[1].

Po święceniach pracował w parafiach Shkrel, Pentar i Juban, a następnie został przeniesiony do Szkodry. 18 września 1911 otrzymał sakrę biskupią, a 10 grudnia tego samego roku został ordynariuszem diecezji Lezha, jego rezydencja mieściła się w Kallmecie^[3].

W czerwcu 1914 wspólnie z Prenkiem Bib Dodą dowodził oddziałem Mirdytów, którzy dotarli do Durrësu, aby wspierać władcę Albanii Wilhelma Wieda^[4]. Związany z albańskim ruchem narodowym, w grudniu 1918 wszedł w skład Rządu Tymczasowego, tworzonego w Durrësie^[2]. W czasie obrad konferencji pokojowej w Paryżu przewodniczył delegacji albańskiej, zastępując premiera Turhana Paszę Permetiego. W jednym ze swoich przemówień oświadczył, że w Albanii nie ma konfliktów między katolikami, a muzułmanami, a obie te społeczności utrzymują braterskie relacje^[5]. Wracając z Paryża odwiedził Rzym i spotkał się z papieżem Benedyktem XV, z którym rozmawiał o kwestiach albańskich^[1]. 15 grudnia 1919 w czasie rozmów z ministrem spraw zagranicznych Włoch Vittorio Scialoją, zaproponował, aby tron Albanii objął jeden z włoskich książąt^[6]. W późniejszym okresie Bumçi skłaniał się ku zacieśnieniu współpracy ze Stanami Zjednoczonymi.

W styczniu 1920 wziął udział w obradach kongresu działaczy narodowych, który zebrał się w Lushnji i miał reaktywować państwo albańskie^[2]. Tam też otrzymał stanowisko regenta w nowo utworzonej Radzie Regencyjnej, złożonej z przedstawicieli największych wspólnot wyznaniowych^[2]. Działalność polityczna Bumçiego wywołała zaniepokojenie Stolicy Apostolskiej, nakazano mu wycofać się z działalności politycznej i skupić na sprawach diecezji. Mimo zakazu Bumçi czynnie poparł spiskowców, którzy w grudniu 1921 obalili rząd Pandeliego Evangjeliego^[2]. W grudniu 1922 został pozbawiony stanowiska w Radzie Regencyjnej przez Ahmeda Zogu i zmuszony do wyjazdu z kraju. W tym czasie jego rezydencja biskupia została zniszczona przez Mirdytów^[2]. W 1924 powrócił do kraju i do obowiązków duszpasterskich.

W czasie włoskiej okupacji Albanii starał się kształtować nastroje pro-włoskie wśród katolików w północnej części kraju^[2]. W 1943 został pozbawiony godności ordynariusza i otrzymał godność tytularnego biskupa Cantanus. Schwytany przez partyzantów komunistycznych został przez nich skatowany i zmarł kilka dni później w rezydencji biskupiej w Kallmecie^[1]. Pochowany w kościele w Kallmecie^[7].

• A Biographical Dictionary of Central and Eastern Europe in the Twentieth Century. New York & London: M.E. Sharpe, 2008, s. 58-59. ISBN 978-1-317-47594-1.
• Imzot Luigj Bumçi, në përvjetorin e lindjes [online], vaticannews.va, 2019  (alb.).
• Luigj Bumçi [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2022-12-03]  (ang.).