Lorika żółtolica
Lorika żółtolica[3] (Vini diadema) – gatunek małego ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae), podrodziny dam (Loriinae). Występuje endemicznie na Nowej Kaledonii. Brak pewnych stwierdzeń od 1913. IUCN uznaje gatunek za krytycznie zagrożony wyginięciem.
Vini diadema[1] | |||
(J. Verreaux & Des Murs, 1860) | |||
![]() Ilustracja z 1896 | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Plemię | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | lorika żółtolica | ||
Synonimy | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
![]() |
Taksonomia
Po raz pierwszy gatunek opisali Jules Verreaux i Marc Athanase Parfait Œillet des Murs w 1860 na łamach Revue et magasin de zoologie pure et appliquée. Nie podano, gdzie dokładnie na Nowej Kaledonii odłowiono holotyp. Autorzy nadali nowemu gatunkowi nazwę Psitteuteles diadema[4]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza lorikę żółtolicą w rodzaju Charmosyna[5]. Oprócz holotypu odłowiono też drugi okaz, również samicę – obydwa rok przed opisaniem gatunku. W 1911 jeden okaz pozyskano na Mount Ignambi; nie dotrwał czasów współczesnych[6].
Morfologia
U holotypu długość ciała wyniosła 200 mm, długość skrzydła 93 mm, długość ogona 90 mm, długość dzioba 14 mm, skoku – 10 mm[4]. Upierzenie w większości jaskrawozielone. Na ciemieniu i nogawicach pióra niebieskie. Przód głowy żółty, okolice kloaki czerwone, pióra u nasady dzioba czarno-czerwone. Sam dziób wyróżnia żółta końcówka[7].
Zasięg, ekologia
Jedyne pewne stwierdzenie pochodzi z Mount Ignambi[6][8]. Niepewne obserwacje miały miejsce na zachód od Mont Panié i w górach centralnej Nowej Kaledonii. Najwcześniejsze doniesienia (1882) mówią, że loriki żółtolice zamieszkiwały lasy i sporadycznie żerowały na koralodrzewiach (Erythrina). Dwa niepewne doniesienia z XX wieku dotyczyły obserwacji z porośniętego Melaleuca ekotonu między wilgotnym lasem a sawanną, a jedna obserwacja z lat 20. XX wieku miała miejsce na obszarze pokrytym niskimi krzewami[7].
Status
IUCN uznaje lorikę żółtolicą za gatunek krytycznie zagrożony (CR, Critically Endangered) nieprzerwanie od 2000 (stan w 2020); wcześniej miała ona status gatunku zagrożonego (EN, Endangered). Gatunek nie może zostać uznany za wymarły, ponieważ w latach 50. XX wieku i w 1976 pojawiły się doniesienia o rzekomych obserwacjach. Do tego wszystkie papugi w rodzaju Charmosyna są z reguły trudne do wykrycia ze względu na nomadyczny tryb życia i niezwracanie na siebie uwagi. Poszukiwania w 1998 oraz pomiędzy 2002 a 2011 rokiem nie przyniosły rezultatu. Nawet jeśli ptak ten przetrwał, to jego populacja liczy mniej niż 50 osobników[7].