Lista tartanów

lista w projekcie Wikimedia

Lista tartanów (lista deseniów krat szkockich) – lista wybranych wzorów tkanin według oficjalnego spisu tartanów The Scottish Register of Tartans[1] zatwierdzonego przez rząd Zjednoczonego Królestwa[2]. Każdy tartan, oprócz opisu i wzoru tkaniny, posiada oznaczenie katalogowe numerem STA (Scottish Tartans Authority[3]) i STWR (Scottish Tartans World Register)[4].

Brytyjskie tartany szlacheckie i wojskowe

Poniższe tartany są używane przez brytyjską rodzinę królewską, arystokratów brytyjskich i brytyjskich wojskowych noszących tradycyjne szkockie stroje.

GrafikaNazwa/STAPochodzenieOpis
Dynastia Stuart

Klan Stewart

STA ref:1370

Klany z Highlands Królestwo SzkocjiTartan dynastii królewskiej Stuartów, po raz pierwszy opublikowany w 1831 roku, jest najbardziej znanym wzorem tartanu w królewskim domu Anglii i Szkocji i jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych tartanów. Dziś jest noszony (oprócz tradycyjnego) przez szkocki batalion piechoty Black Watch, Gwardię Szkocką (Scots Guards) i Królewską Gwardię Szkockich Dragonów (The Royal Scots Dragoon Guards) w czasie oficjalnych uroczystości. Jest powszechnie noszony przez obywateli Zjednoczonego Królestwa jako ogólny symbol brytyjskości, chociaż jest to indywidualny tartan królowej Elżbiety II.
Dynastia Stuart

Klan Stewart

STA ref: 1676

Klany z Highlands Królestwo SzkocjiKolejny królewski tartan dynastii Stuartów. Król Jerzy V nazwał go „osobistym tartanem”, chociaż pojawia się w Vestiarium Scoticum[5] przed jego narodzinami. Dzisiaj jest noszony przez orkiestrę dudziarzy Gwardii Szkockiej i jest w powszechnym użyciu jako tartan królewski.
Książę Rothesay

STA ref: 1845

Klany z Highlands Królestwo SzkocjiOsobisty tartan księcia Rothesay, który jest dynastycznym tytułem spadkobiercy tronu brytyjskiego (wcześniej odrębnym szkockim) obecnie noszonym przez księcia Karola.
Black Watch

STA ref: 207

Brytyjskie siły zbrojne pochodzenie z klanów HighlandTa wersja tartanu jest zwana również Old Campbell jest oficjalnie używana (oprócz królewskiego Stewart) przez szkocki batalion piechoty Black Watch. Tartan jest również jednym z najbardziej powszechnych w zastosowaniach cywilnych, szczególnie jest popularnym w strojach wieczorowych, ze względu na stonowane odcienie.
William Hamilton, 2nd Duke of Hamilton

STA ref: 477

Klany z Lowlands

Szkocka szlachta


Tartany szkockich klanów

Każdy ze szkockich klanów ma swój tartan. Grafikę na tej liście przypisano poszczególnym klanom Szkocji z Highlands, Lowlands, Isles i Borders.

TartanKlanSTA/STWRTartanKlanSTA/STWR
Armstrong
STA ref: 793 BarclaySTA ref: 705
BrodieSTA ref 1192 BruceSTA ref: 1848
BuchananSTWR ref: 1261 CameronSTA ref: 1538
ChisholmSTA ref: 1456 ComynSTWR ref: 1158
CunninghamSTWR ref: 1117 DouglasSTA ref: 1127
DundasSTA ref: 1041 ErskineSTA ref: 891
FarquharsonSTWR ref: 1967 ForbesSTA ref: 1490
FraserSTA ref: 1424 GordonSTWR ref: 251
GrahamSTWR ref: 786 GrantSTWR ref: 1399
GunnSTWR ref: 795 HamiltonSTA ref: 477
HaySTA ref: 1555 LamontSTWR ref: 296
MacArthurSTA ref: 1100 MacDonald of The IslesSTA ref: 1366
MacDonald of ClanranaldSTA ref: 427 MacDuffSTWR ref: 1453
MacfarlaneSTA ref: 659 MacGregorSTA ref: 3376
MacLeodSTA ref: 1272 MacIntyreSTA ref: 743
MackaySTA ref: 264 MacKenzieSTWR ref: 1959
MacKinnonSTA ref: 1165 MacKintoshSTWR ref: 1476
MacLachlanSTA ref: 1277 MacLeanSTA ref: 824
MacNabSTA ref: 838 MacNeilSTA ref: 1839
MacPhersonSTA ref: 1872 MacQueenSTA ref: 1209
MenziesSTWR ref: 1859 MunroSTA ref: 1204
MurraySTWR ref: 271 RobertsonSTWR ref: 841
ScottSTA ref: 1005 SinclairSTA ref: 889
SutherlandSTA ref: 930 WallaceSTA ref: 1208


Tartany prowincji kanadyjskich

Niemal wszystkie prowincje Kanady posiadają własne tartany. Tartany te są zarejestrowane w The Scottish Register of Tartans i są uznane jako oficjalne symbole przez lokalne władze. Tartany zostały sprowadzone do Kanady przez szkockich osadników, a pierwszą prowincją, która oficjalnie przyjęła tartan jako symbol była Nowa Szkocja. Tartan znany jako tartan liści klonu (Maple leaf tartan) jest oficjalnym symbolem narodowym Kanady[6].

TartanOpis
Maple Leaf Tartan – narodowy symbol Kanady (STA ref: 2034)
TartanProwincjaSTATartanProwincjaSTA
AlbertaSTA ref: 2055 Cape BretonSTA ref: 1883
ManitobaSTA ref: 144 Nowa Fundlandia i LabradorSTA ref: 1543
Nowa SzkocjaSTA ref: 1713 SaskatchewanSTA ref: 1817


Amerykańskie tartany stanowe

Wiele stanów USA posiada swoje tartany. Tartany te są zatwierdzone przez władze stanowe jako jeden z oficjalnych symboli stanu[7].

TartanStanSTATartanStanSTA
CaliforniaSTA ref: 2454 ColoradoSTA ref: 4554
ConnecticutSTA ref: 2671 GeorgiaSTA ref: 794
HawajeSTA ref: 5163 IowaSTA ref: 6051
LouisianaSTA ref: 4126 MassachusettsSTA ref: 4543
MichiganSTA ref: 3473 NevadaSTA ref: 3091
New HampshireSTA ref: 5624 OklahomaSTA ref: 2429
TennesseeSTA ref: 3067 Texas|STA ref: 852
UtahSTA ref: 2702 Washington (U.S. state)STA ref: 2133
West VirginiaSTA ref: 7631 WisconsinSTA ref: 5882


Polskie tartany

W spisie The Scottish Register of Tartans znajdują się też polskie tartany.

GrafikaNazwaPochodzenieKrajOpis

Grafika TSRT ref: 11885

Kraków, City ofTartan miasta KrakowaPolskaSpośród 26 prac zgłoszonych przez mieszkańców Edynburga w konkursie na tartan dla Krakowa zwycięski projekt został wybrany przez mieszkańców Krakowa z listy 5 finalistów. Konkurs był współorganizowany przez miasta partnerskie Kraków i Edynburg przy wsparciu Szkocko-Polskiego Stowarzyszenia Kultury i Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej w Edynburgu. Zwycięski projekt został przedstawiony prezydentowi Krakowa Jackowi Majchrowskiemu we wrześniu 2017 roku. Tartan ten jest symbolem przyjaźni Krakowa z Edynburgiem i Szkocją[8].
Grafika TSRT ref: 3156PolishTartan polskiPolskaDla Polaków na całym świecie i tych, którzy kojarzą się z Polską. Zatwierdzony przez Konsula Generalnego Aleksandra Dietkowa[9][10].
Grafika TSRT ref: 12512General Maczek Academy of Polish LanguageUżywany przez Szkołę Języka Polskiego w EdynburguSzkocjaZaprojektowany dla upamiętnienia generała Stanisława Maczka, dowódcy 1. Polskiej Dywizji Pancernej i dowódcy polskich sił zbrojnych w Wielkiej Brytanii, który jest patronem szkoły. Generał Stanisław Maczek był znaczącym przywódcą w XX wieku, który brał udział w obu wojnach światowych, a następnie osiedlił się w Edynburgu, gdzie zmarł w wieku 102 lat. Kolory zostały wybrane, aby reprezentować szlak bojowy dywizji – pomarańczowy dla wyzwolenia Holandii, biały i czerwony dla polskich barw i zieleń dla mundurów żołnierzy oraz niebieski ze szkockiej flagi. Barwy te zostały umieszczone na tartanie aby podkreślić szczególne relacje szkoły między Polską a Szkocją, a także dwiema ojczyznami generała Maczka[11].
Grafika TSRT ref: 11244Cape Breton Polish SocietyCape Breton Polish SocietyKanada, Nowa SzkocjaTen tartan reprezentuje bogatą historię polskiej społeczności Cape Breton, używając kolorów mających znaczenie dla członków Towarzystwa[12].


Inne tartany

W rejestrze The Scottish Register of Tartans są umieszczone tartany takich krajów (prowincji, rodów klanowych) jak Irlandia, Irlandia Północna[13], Walia i Kornwalia co wiąże się z historycznym pochodzeniem kraciastych tkanin z Wysp Brytyjskich[14]. Znajdują się tam również tartany rejestrowane współcześnie dla innych krajów jak np. Dania[15], Szwecja[16], Polska[17]. Również rejestrowane są tartany nie związane z konkretnym rejonem geograficznym i tartany komercyjne[18]. Ogółem jest zarejestrowanych ponad 7000 wzorów.

Narodowy tartan kornwalijski

TartanNazwaSTA
Narodowy tartan KornwaliiSTA ref: 1567

Komercyjny tartan firmy Burberry

TartanNazwaSTAZastosowanie
Komercyjny tartan BurberrySTA ref: 1239


Zobacz też

Przypisy