Liga Europy UEFA (2012/2013)
UEFA Europa League | |||
| |||
Szczegóły turnieju | |||
Gospodarz | UEFA | ||
---|---|---|---|
Termin | 20 września 2012 – 15 maja 2013 (główny turniej) | ||
Liczba drużyn | 48 + 8 (turniej główny) | ||
Mistrz |
| ||
Statystyki turnieju | |||
Mecze | 192 | ||
Strzelone gole | 479 (2,49 na mecz) | ||
Król strzelców |
|
Liga Europy UEFA 2012/2013 – 42. sezon drugich pod względem prestiżu międzynarodowych rozgrywek klubowych federacji piłkarskich zrzeszonych z UEFA, po raz 4. przeprowadzanych pod nazwą Ligi Europy UEFA (wcześniej jako Puchar UEFA) w formacie wprowadzonym w 2009.
Finał został rozegrany 15 maja 2013 na Amsterdam ArenA w Amsterdamie[1], a zwycięzcą została Chelsea F.C. po wygranej 2:1 nad SL e Benfica.
Rozgrywki składają się z trzech części:
- fazy kwalifikacyjnej (4 rundy),
- fazy grupowej,
- fazy pucharowej.
Podział miejsc w rozgrywkach
- Zobacz więcej w artykule
Łącznie w rozgrywkach edycji 2012/2013 Ligi Europy wezmą udział 196 zespoły z 54 federacji piłkarskich zrzeszonych w UEFA.
|
|
|
Szczegółowy podział miejsc
Drużyny rozpoczynające udział | Zwycięzcy poprzedniej rundy | Drużyny przeniesione z Ligi Mistrzów | |
---|---|---|---|
I runda kwalifikacyjna (78 drużyn) |
| ||
II runda kwalifikacyjna (80 drużyn) |
|
| |
III runda kwalifikacyjna (58 drużyn) |
|
| |
Runda play-off (62 drużyn) |
|
|
|
Faza grupowa (48 drużyn) |
|
|
|
Faza pucharowa (32 drużyny) |
|
|
Terminarz meczów
Faza | Runda | data losowania | Pierwszy mecz | Rewanż |
---|---|---|---|---|
Kwalifikacje | I runda kwalifikacyjna | 25 czerwca 2012 | 5 lipca 2012 | 12 lipca 2012 |
II runda kwalifikacyjna | 19 lipca 2012 | 26 lipca 2012 | ||
III runda kwalifikacyjna | 20 lipca 2012 | 2 sierpnia 2012 | 9 sierpnia 2012 | |
Play-off | Runda Play-off | 10 sierpnia 2012 | 23 sierpnia 2012 | 30 sierpnia 2012 |
Faza grupowa | 1 dzień rozgrywek | 31 sierpnia 2012 (Monako) | 20 września 2012 | |
2 dzień rozgrywek | 4 października 2012 | |||
3 dzień rozgrywek | 25 października 2012 | |||
4 dzień rozgrywek | 8 listopada 2012 | |||
5 dzień rozgrywek | 22 listopada 2012 | |||
6 dzień rozgrywek | 6 grudnia 2012 | |||
Faza pucharowa | 1/16 finału | 14 grudnia 2012 | 14 lutego 2013 | 21 lutego 2013 |
1/8 finału | 7 marca 2013 | 14 marca 2013 | ||
Ćwierćfinały | 15 marca 2013 | 4 kwietnia 2013 | 11 kwietnia 2013 | |
Półfinały | 25 kwietnia 2013 | 2 maja 2013 | ||
Finał | 15 maja 2013 na Amsterdam ArenA, Amsterdam |
Uczestnicy
- Osobny artykuł:
Lista uczestników Ligi Europy UEFA 2012/2013 z wyszczególnieniem rund, w których dane drużyny rozpoczynają udział w rozgrywkach.
Oznaczenia:
- P1 – zdobywcy pucharu krajowego
- P2 – finaliści pucharu krajowego
- PL – zdobywcy pucharu ligi
- L2, L3, L4, L5, L6, L7 – drużyny, który zajęły odpowiednie miejsca w ligach krajowych
- LP-1 – drużyny, które wygrały baraże (mecze) o udział w Lidze Europy UEFA
- FP – drużyny, które uzyskały miejsce dzięki rankingowi Fair Play UEFA
- LM – drużyny, które odpadły z Ligi Mistrzów UEFA
- FG: drużyny, które zajęły 3. miejsce w fazie grupowej Ligi Mistrzów UEFA
- PO: drużyny, które przegrały w rundzie play-off kwalifikacji Ligi Mistrzów UEFA
- K3: drużyny, które przegrały w III rundzie kwalifikacyjnej Ligi Mistrzów UEFA
- OT – obrońca tytułu (zwycięzca edycji 2011/2012)
Faza kwalifikacyjna
I runda kwalifikacyjna
- Zobacz więcej w artykule
Do startu w I rundzie kwalifikacyjnej uprawnione będą 74 drużyny, z czego 37 będzie rozstawionych.
Drużyny nierozstawione | |||
---|---|---|---|
Drużyna | Wsp. | Drużyna | Wsp. |
![]() | 1.950 | ![]() | 1.116 |
![]() | 1.883 | ![]() | 1.066 |
![]() | 1.875 | ![]() | 1.066 |
![]() | 1.849 | ![]() | 1.066 |
![]() | 1.826 | ![]() | 1.033 |
![]() | 1.783 | ![]() | 1.033 |
![]() | 1.766 | ![]() | 1.016 |
![]() | 1.733 | ![]() | 0.966 |
![]() | 1.700 | ![]() | 0.941 |
![]() | 1.549 | ![]() | 0.875 |
![]() | 1.516 | ![]() | 0.800 |
![]() | 1.466 | ![]() | 0.783 |
![]() | 1.424 | ![]() | 0.783 |
![]() | 1.424 | ![]() | 0.700 |
![]() | 1.424 | ![]() | 0.549 |
![]() | 1.375 | ![]() | 0.441 |
![]() | 1.316 | ![]() | 0.183 |
![]() | 1.283 | ![]() | 0.183 |
![]() | 1.116 |
Wsp. – wartość współczynnika klubowego[2].
Pogrubioną czcionką wyróżnione zespoły, które awansowały do kolejnej rundy.
II runda kwalifikacyjna
- Zobacz więcej w artykule
Do startu w II rundzie kwalifikacyjnej uprawnionych będzie 80 drużyn (w tym 37 zwycięzców I rundy), z czego 40 będzie rozstawionych.
drużyny, które awansowały z I rundy kwalifikacyjnej
Drużyny nierozstawione | |||
---|---|---|---|
Drużyna | Wsp. | Drużyna | Wsp. |
![]() | 4.233 | ![]() | 2.933 |
![]() | 4.228 | ![]() | 2.924 |
![]() | 4.183 | ![]() | 2.875 |
![]() | 4.141 | ![]() | 2.850 |
![]() | 4.141 | ![]() | 2.850 |
![]() | 3.975 | ![]() | 2.826 |
![]() | 3.974 | ![]() | 2.783 |
![]() | 3.826 | ![]() | 2.725 |
![]() | 3.774 | ![]() | 2.674 |
![]() | 3.566 | ![]() | 2.633 |
![]() | 3.533 | ![]() | 2.491 |
![]() | 3.450 | ![]() | 2.375 |
![]() | 3.441 | ![]() | 2.326 |
![]() | 3.349 | ![]() | 2.133 |
![]() | 3.241 | ![]() | 2.116 |
![]() | 3.183 | ![]() | 2.033 |
![]() | 3.174 | ![]() | 1.991 |
![]() | 3.049 | ![]() | 1.733 |
![]() | 2.966 | ![]() | 1.599 |
![]() | 2.950 | ![]() | 1.375 |
Wsp. – wartość współczynnika klubowego[2].
Pogrubioną czcionką wyróżnione zespoły, które awansowały do kolejnej rundy. Pochyłą czcionką drużyny, które jeszcze nie wywalczyły awansu do tej fazy rozgrywek.
III runda kwalifikacyjna
- Zobacz więcej w artykule
Do startu w III rundzie kwalifikacyjnej uprawnionych będzie 58 drużyn (w tym 40 zwycięzców II rundy), z czego 29 będzie rozstawionych.
drużyny, które awansowały z II rundy kwalifikacyjnej
Drużyny nierozstawione | |||
---|---|---|---|
Drużyna | Wsp. | Drużyna | Wsp. |
![]() | 9.103 | ![]() | 5.505 |
![]() | 9.099 | ![]() | 5.435 |
![]() | 9.070 | ![]() | 5.400 |
![]() | 9.026 | ![]() | 5.360 |
![]() | 8.764 | ![]() | 5.265 |
![]() | 7.974 | ![]() | 5.066 |
![]() | 7.774 | ![]() | 4.983 |
![]() | 7.420 | ![]() | 4.975 |
![]() | 7.400 | ![]() | 4.974 |
![]() | 7.180 | ![]() | 4.935 |
![]() | 7.115 | ![]() | 4.935 |
![]() | 6.765 | ![]() | 4.774 |
![]() | 6.228 | ![]() | 4.641 |
![]() | 5.680 | ![]() | 4.350 |
![]() | 5.505 |
Wsp. – wartość współczynnika klubowego[2].
Pogrubioną czcionką wyróżnione zespoły, które awansowały do kolejnej rundy. Pochyłą czcionką drużyny, które jeszcze nie wywalczyły awansu do tej fazy rozgrywek.
Runda play-off
- Zobacz więcej w artykule
Do startu w rundzie play-off uprawnionych będzie 62 drużyny (w tym 29 zwycięzców III rundy i 14 przegranych III rundy eliminacji Ligi Mistrzów), z czego 31 będzie rozstawionych.
drużyny, które awansowały z III rundy kwalifikacyjnej drużyny, które odpadły w III rundzie kwalifikacyjnej do LM
Drużyny nierozstawione | |||
---|---|---|---|
Drużyna | Wsp. | Drużyna | Wsp. |
![]() | 13.764 | ![]() | 6.360 |
![]() | 13.264 | ![]() | 6.505 |
![]() | 13.310 | ![]() | 5.680 |
![]() | 12.603 | ![]() | 5.570 |
![]() | 12.569 | ![]() | 5.483 |
![]() | 12.265 | ![]() | 5.326 |
![]() | 11.983 | ![]() | 5.505 |
![]() | 11.066 | ![]() | 4.935 |
![]() | 10.850 | ![]() | 4.875 |
![]() | 9.849 | ![]() | 3.935 |
![]() | 9.566 | ![]() | 3.450 |
![]() | 7.950 | ![]() | 2.716 |
![]() | 7.420 | ![]() | 2.241 |
![]() | 7.228 | ![]() | 1.424 |
![]() | 6.728 | ![]() | 1.375 |
![]() | 6.480 |
Wsp. – wartość współczynnika klubowego[2].
Pogrubioną czcionką wyróżnione zespoły, które awansowały do kolejnej rundy.
Faza grupowa
Do startu w fazie grupowej uprawnionych jest 48 drużyn (w tym 38 zwycięzców rundy play-off Ligi Europy i 10 przegranych rundy play-off Ligi Mistrzów). Losowanie odbędzie się 31 sierpnia 2012. W jego trakcie zespoły zostaną rozdzielone na 4 koszyki, następnie rozlosowane i podzielone na 12 grup po 4 drużyny każda. Do jednej grupy nie mogą trafić drużyny z tego samego koszyka i federacji.
Koszyk 2 | |
---|---|
Drużyna | Współ. |
![]() | 53.360 |
![]() | 52.526 |
![]() | 50.920 |
![]() | 47.837 |
![]() | 46.505 |
![]() | 41.310 |
![]() | 40.566 |
![]() | 39.996 |
![]() | 38.996 |
![]() | 35.480 |
![]() | 31.400 |
![]() | 31.037 |
Koszyk 3 | |
---|---|
Drużyna | Współ. |
![]() | 29.996 |
![]() | 26.764 |
![]() | 25.570 |
![]() | 20.935 |
![]() | 16.882 |
![]() | 16.860 |
![]() | 16.837 |
![]() | 16.480 |
![]() | 15.037 |
![]() | 14.350 |
![]() | 14.070 |
![]() | 14.026 |
Koszyk 4 | |
---|---|
Drużyna | Współ. |
![]() | 12.680 |
![]() | 12.569 |
![]() | 12.265 |
![]() | 11.069 |
![]() | 9.566 |
![]() | 6.424 |
![]() | 5.680 |
![]() | 5.099 |
![]() | 4.400 |
![]() | 3.935 |
![]() | 3.450 |
![]() | 2.241 |
Grupy
Kolory w tabeli grup |
---|
Zespoły z miejsc 1 i 2 awansują do 1/16 finału |
Grupa A
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
LFC | UDI | YBO | ANŻ | |
---|---|---|---|---|
Liverpool ![]() | – | 2:3 | 2:2 | 1:0 |
Udinese ![]() | 0:1 | – | 2:3 | 1:1 |
BSC Young Boys ![]() | 3:5 | 3:1 | – | 3:1 |
Anży Machaczkała ![]() | 1:0 | 2:0 | 2:0 | – |
Grupa B
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
ATM | HTA | VPL | ACA | |
---|---|---|---|---|
Atlético Madryt ![]() | – | 1:0 | 1:0 | 2:1 |
Hapoel Tel Awiw ![]() | 0:3 | – | 1:2 | 2:0 |
Viktoria Pilzno ![]() | 1:0 | 4:0 | – | 3:1 |
Académica Coimbra ![]() | 2:0 | 1:1 | 1:1 | – |
Grupa C
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
OMA | FEN | MGL | AEL | |
---|---|---|---|---|
Olympique Marsylia ![]() | – | 0:1 | 2:2 | 5:1 |
Fenerbahçe SK ![]() | 2:2 | – | 0:3 | 2:0 |
Borussia Mönchengladbach ![]() | 2:0 | 2:4 | – | 2:0 |
AEL Limassol ![]() | 3:0 | 0:1 | 0:0 | – |
Grupa D
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
BOR | CLB | NEW | MAR | |
---|---|---|---|---|
Girondins Bordeaux ![]() | – | 4:0 | 2:0 | 1:0 |
Club Brugge ![]() | 1:2 | – | 2:2 | 2:0 |
Newcastle United ![]() | 3:0 | 1:0 | – | 1:1 |
CS Marítimo ![]() | 1:1 | 2:1 | 0:0 | – |
Grupa E
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
STU | KOP | STE | MOL | |
---|---|---|---|---|
VfB Stuttgart ![]() | – | 0:0 | 2:2 | 0:1 |
FC Kopenhaga ![]() | 1:2 | – | 1:1 | 2:1 |
Steaua Bukareszt ![]() | 1:5 | 1:0 | – | 2:0 |
Molde FK ![]() | 2:1 | 1:0 | 1:2 | – |
Grupa F
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
DNI | NAP | AIK | PSV | |
---|---|---|---|---|
Dnipro ![]() | – | 3:1 | 4:0 | 2:0 |
Napoli ![]() | 4:2 | – | 4:0 | 1:3 |
AIK Fotboll ![]() | 2:3 | 1:2 | – | 1:0 |
PSV Eindhoven ![]() | 1:2 | 3:0 | 1:1 | – |
Grupa G
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
GNK | BAS | VID | SCP | |
---|---|---|---|---|
KRC Genk ![]() | – | 0:0 | 3:0 | 2:1 |
FC Basel ![]() | 2:2 | – | 1:0 | 3:0 |
Videoton FC ![]() | 0:1 | 2:1 | – | 3:0 |
Sporting CP ![]() | 1:1 | 0:0 | 2:1 | – |
Grupa H
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
RUB | INT | PAR | NEF | |
---|---|---|---|---|
Rubin Kazań ![]() | – | 3:0 | 2:0 | 1:0 |
Inter Mediolan ![]() | 2:2 | – | 1:0 | 2:2 |
Partizan Belgrad ![]() | 1:1 | 1:3 | – | 0:0 |
Neftçi PFK ![]() | 0:1 | 1:3 | 1:1 | – |
Grupa I
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
LYO | SPA | IKS | ATH | |
---|---|---|---|---|
Olympique Lyon ![]() | – | 2:1 | 2:0 | 2:1 |
Sparta Praga ![]() | 1:1 | – | 3:1 | 3:1 |
Hapoel Ironi Kirjat Szemona ![]() | 3:4 | 1:1 | – | 0:2 |
Athletic Bilbao ![]() | 2:3 | 0:0 | 1:1 | – |
Grupa J
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
LAZ | TOT | PAO | MAR | |
---|---|---|---|---|
Lazio ![]() | – | 0:0 | 3:0 | 1:0 |
Tottenham Hotspur ![]() | 0:0 | – | 3:1 | 3:1 |
Panathinaikos AO ![]() | 1:1 | 1:1 | – | 1:0 |
NK Maribor ![]() | 1:1 | 1:1 | 3:0 | – |
Grupa K
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
MET | LEV | RBK | RPD | |
---|---|---|---|---|
Metalist Charków ![]() | – | 2:0 | 3:1 | 2:0 |
Bayer Leverkusen ![]() | 0:0 | – | 1:0 | 3:0 |
Rosenborg BK ![]() | 1:2 | 0:1 | – | 3:2 |
Rapid Wiedeń ![]() | 1:0 | 0:4 | 1:2 | – |
Grupa L
Oznaczenia: (A) = awans do 1/16 finału Ligi Europy;.
Zasady ustalania kolejności: patrz wyżej.
H96 | LEV | TWE | HEL | |
---|---|---|---|---|
Hannover 96 ![]() | – | 2:1 | 0:0 | 3:2 |
Levante UD ![]() | 2:2 | – | 3:0 | 1:0 |
Twente ![]() | 2:2 | 0:0 | – | 1:3 |
Helsingborgs IF ![]() | 1:2 | 1:3 | 2:2 | – |
Faza pucharowa
- Osobny artykuł:
Do startu w fazie pucharowej uprawnione są 32 drużyny:
- 12 zwycięzców fazy grupowej Ligi Europy,
- 12 drużyn, które zajęły 2. miejsca w fazie grupowej Ligi Europy,
- 8 drużyn, które zajęły 3. miejsca w fazie grupowej Ligi Mistrzów.
W tej fazie do dalszych etapów turnieju przechodzą zwycięzcy poszczególnych dwumeczów.
Uwagi:
* Zwycięstwo dzięki bramce/bramkom zdobytym na wyjeździe.
** Zwycięstwo po dogrywce.
*** Zwycięstwo po serii rzutów karnych.
1/16 finału
Zwycięzcy fazy grupowej Ligi Europy oraz 4 najlepsze z zespołów, które zajęły 3. miejsca w fazie grupowej Ligi Mistrzów zostaną rozlosowani przeciwko zespołom, które zajęły 2. miejsca w fazie grupowej Ligi Europy oraz pozostałym drużynom, które zajęły 3. miejsca w fazie grupowej Ligi Mistrzów. Drużyny z tych samych federacji oraz grup nie mogą zostać zestawione w jednej parze.
Zespoły nierozstawione | |||
---|---|---|---|
Drużyna | Gr. | Drużyna | Gr. |
![]() | A | ![]() | I |
![]() | B | ![]() | J |
![]() | C | ![]() | K |
![]() | D | ![]() | L |
![]() | E | ![]() | LM |
![]() | F | ![]() | LM |
![]() | G | ![]() | LM |
![]() | H | ![]() | LM |
Drużyna 1 | Wynik dwumeczu | Drużyna 2 | Pierwszy mecz | Drugi mecz |
---|---|---|---|---|
BATE Borysów ![]() | 0:1 | ![]() | 0:0 | 0:1 |
Inter Mediolan ![]() | 5:0 | ![]() | 2:0 | 3:0 |
Levante UD ![]() | 4:0 | ![]() | 3:0 | 1:0 |
Zenit Petersburg ![]() | 3:3 (br. wyj.) | ![]() | 2:0 | 1:3 |
Dynamo Kijów ![]() | 1:2 | ![]() | 1:1 | 0:1 |
Bayer Leverkusen ![]() | 1:3 | ![]() | 0:1 | 1:2 |
Newcastle United ![]() | 1:0 | ![]() | 0:0 | 1:0 |
VfB Stuttgart ![]() | 3:1 | ![]() | 1:1 | 2:0 |
Atlético Madryt ![]() | 1:2 | ![]() | 0:2 | 1:0 |
Ajax ![]() | 2:2 (k. 2:4) | ![]() | 2:0 | 0:2 |
FC Basel ![]() | 3:1 | ![]() | 2:0 | 1:1 |
Anży Machaczkała ![]() | 4:2 | ![]() | 3:1 | 1:1 |
Sparta Praga ![]() | 1:2 | ![]() | 0:1 | 1:1 |
Borussia Mönchengladbach ![]() | 3:5 | ![]() | 3:3 | 0:2 |
Tottenham Hotspur ![]() | 3:2 | ![]() | 2:1 | 1:1 |
Napoli ![]() | 0:5 | ![]() | 0:3 | 0:2 |
Po lewej gospodarz pierwszego meczu. |
1/8 finału
Drużyna 1 | Wynik dwumeczu | Drużyna 2 | Pierwszy mecz | Drugi mecz |
---|---|---|---|---|
Viktoria Pilzno ![]() | 1:2 | ![]() | 0:1 | 1:1 |
SL Benfica ![]() | 4:2 | ![]() | 1:0 | 3:2 |
Anży Machaczkała ![]() | 0:1 | ![]() | 0:0 | 0:1 |
VfB Stuttgart ![]() | 1:5 | ![]() | 0:2 | 1:3 |
Tottenham Hotspur ![]() | 4:4 (br. wyj.) | ![]() | 3:0 | 1:4 |
Levante UD ![]() | 0:2 (dogr.) | ![]() | 0:0 | 0:2 |
FC Basel ![]() | 2:1 | ![]() | 2:0 | 0:1 |
Steaua Bukareszt ![]() | 2:3 | ![]() | 1:0 | 1:3 |
Po lewej gospodarz pierwszego meczu. |
Ćwierćfinały
Od tej rundy pary zostają rozlosowane niezależnie od przynależności drużyn do poszczególnych federacji oraz pozycji zajętej w fazie grupowej.
Drużyna 1 | Wynik dwumeczu | Drużyna 2 | Pierwszy mecz | Drugi mecz |
---|---|---|---|---|
Chelsea ![]() | 5:4 | ![]() | 3:1 | 2:3 |
Tottenham Hotspur ![]() | 4:4 (k. 1:4) | ![]() | 2:2 | 2:2 |
Fenerbahçe SK ![]() | 3:1 | ![]() | 2:0 | 1:1 |
SL Benfica ![]() | 4:2 | ![]() | 3:1 | 1:1 |
Po lewej gospodarz pierwszego meczu. |
Półfinały
Po raz pierwszy pary półfinałowe zostały rozlosowane. Losowanie odbyło się 12 kwietnia 2013 w szwajcarskim Nyonie.
Drużyna 1 | Wynik dwumeczu | Drużyna 2 | Pierwszy mecz | Drugi mecz |
---|---|---|---|---|
Fenerbahçe SK ![]() | 2:3 | ![]() | 1:0 | 1:3 |
FC Basel ![]() | 2:5 | ![]() | 1:2 | 1:3 |
Po lewej gospodarz pierwszego meczu. |
Finał
15 maja 2013 20:45 CET | SL Benfica ![]() | 1:2 (0:0) | ![]() | Amsterdam ArenA, Amsterdam Widzów: 46 163 Sędzia: ![]() |
| ![]() |
|
CHELSEA FC
PIERWSZY TYTUŁ