Koralniczek

Koralniczek[7] (Eulacestoma nigropectus) – gatunek ptaka z rodziny koralniczków (Eulacestomatidae) będący jej jedynym przedstawicielem. Występuje w górskich regionach Nowej Gwinei. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Koralniczek
Eulacestoma nigropectus[1]
De Vis, 1894[2]
Ilustracja
Para koralniczków na ilustracji autorstwa J. G. Keulemansa opublikowanej w czasopiśmie „Ibis” w 1904 roku[3]
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

Eulacestomatidae
Schodde & Christidis, 2014

Rodzaj

Eulacestoma[4]
De Vis, 1894

Gatunek

koralniczek

Synonimy
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6]

Występowanie

Koralniczek występuje we wschodniej i środkowej Nowej Gwinei (Indonezja, Papua-Nowa Gwinea), zamieszkując wschodnią część gór Weyland do gór znajdujących się w południowo-wschodniej części Nowej Gwinei[8][6][9][10].

Systematyka

Taksonomia

Takson po raz pierwszy opisany przez Charlesa W. de Visa w 1894 roku pod nazwą Eulacestoma nigropectus[2]. Jako lokalizację holotypu autor wskazał Mount Maneao, w południowo-wschodniej Nowej Gwinei[2]. Pokrewieństwo z innymi taksonami w obrębie Corvides niepewne[8]. Według Aggerbeck i współpracowników oraz Schoddego i Christidisa takson ten jest daleko spokrewniony z kowaliczkami (Neosittidae)[11][12]. Schodde i Christidis zaproponowali w 2014 roku umieszczenie tego taksonu w monotypowej rodzinie Eulacestomatidae[11]. Wcześniej umieszczany był w rodzinie fletówek (Pachycephalidae)[13] lub traktowany jako incertae sedis[10]. Takson monotypowy, nie wyróżniono podgatunków. Uważa się, że osobniki z proponowanego podgatunku clara (góry Weyland na wschód do Mount Hagen oraz gór Kubor) najprawdopodobniej oddzieliły się od głównej populacji w różnych miejscach[8].

Etymologia

Nazwa rodzajowa jest połączeniem słów z języka greckiego: ευλακα eulaka – „lemiesz” oraz στομα stoma, στοματος stomatos – „usta”[14]. Nazwa gatunkowa jest połączeniem słów z łaciny: niger – „czarny” oraz pectus, pectoris – „piersi”[15].

Morfologia

Długość ciała 12,5–14 cm, masa ciała 19–22 g[8]. Wymiary podane przez P. L. Sclatera w 1904 roku dla samca: długość ciała 110 mm, skrzydła 65 mm, ogona 55 mm, górna część dzioba (culmen) 9 mm, skok 17 mm[3]. Charakterystyczny ptak z grubym, bocznie spłaszczonym dziobem[8]. Górna szczęka o haczykowatym kształcie. Samiec czubek głowy i górne części ciała ma koloru ochrowo-oliwkowego. Czoło, twarz oraz łopatki koloru złotawego, kantarek czarny. Po obu stronach gardła znajdują się duże, koliste, różowe wyrostki[8]. Podbródek, górna część gardła koloru żółtego, dolna część gardła i klatka piersiowa czarna, dolne części ciała koloru oliwkowego[8]. Górna część skrzydeł czarna lub czarniawo-brązowa, lotki na krawędziach oliwkowe, pokrywy skrzydła czarniawe[8]. Długi ogon koloru czarniawo-brązowego, sterówki na krawędziach koloru oliwkowego. Tęczówki ciemnorude, dziób czarniawy, nogi szare[8]. Samica nie posiada wyrostków na bokach gardła, górne części skrzydeł bardziej brązowe, klatka piersiowa jest koloru oliwkowego[8]. Tęczówki u samicy są lekko brązowe, a dziób szary. U osobników młodocianych górne części ciała koloru kasztanowatego, jak również sterówki, pokrywy skrzydeł oraz lotki, klatka piersiowa koloru szarawego[8].

Ekologia

Koralniczek zamieszkuje lasy i przyległe do nich obszary o gęstym odroście, głównie na wysokości 1950–2850 m n.p.m., lokalnie w południowo-wschodniej części swojego występowania do 1250 m n.p.m. Przypuszczalnie prowadzi osiadły tryb życia[8].

Żywi się głównie owadami[8]. Pokarm zdobywa w podszycie do wysokości 10 m, szczególnie w gąszczach pnącego bambusa. Zbiera ofiarę z powierzchni gałęzi, zwłaszcza z tych obumarłych i suchych[8]. Usuwa korę poprzez jej odłupywanie i zdejmowanie, grzebiąc mocno w korze i mchu[8]. Często podczas zdobywania pokarmu łączy się z innymi gatunkami o tych samych preferencjach żywieniowych[8].

Osobniki młodociane były widywane w maju i pod koniec czerwca, samice będące w gotowości do rozrodu w lipcu, okres rozrodczy przypada na pory suche i mokre[8]. Odnotowano inkubację jaj przez samców, rola samic nieznana, ale przypuszczalnie również uczestniczą w wysiadywaniu[8]. Liczba składanych jaj, wylęg i wychowanie młodych nieznane[8].

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody koralniczek został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)[6]. Wielkość populacji nie jest znana, ale ptak ten opisywany jest jako zazwyczaj rzadki, lokalnie w południowo-wschodniej części zasięgu dość pospolity[6][8]. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[6].

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne