Knyszyn

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku miasto zamieszkiwało 3579 osób, wśród których 2286 było wyznania rzymskokatolickiego, 20 prawosławnego, 38 ewangelickiego, a 1235 mojżeszowego. Jednocześnie 2668 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 7 białoruską, 27 niemiecką, 876 żydowską i jeden rosyjską. W mieście było 541 budynków mieszkalnych^[8].

30 czerwca 2012 roku miasto liczyło 2851 mieszkańców.

• Piramida wieku mieszkańców Knyszyna w 2014 roku^[2].

W roku 1568 Knyszyn otrzymał prawa miejskie magdeburskie^[9] od króla Zygmunta Augusta. „Czasy Zygmuntowskie” były złotym wiekiem dla Knyszyna. Wybudowano wówczas ratusz na rynku, cerkiew prawosławną, łaźnie, budynek wagi, wybrukowano ulice^[10]. Udokumentowanych jest 19 pobytów króla w Knyszynie, łącznie około 500 dni, w latach 1533–1572. W Knyszynie król chętnie wypoczywał, stąd władał Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim. Podpisał wiele dokumentów m.in. pierwszą w Polsce Ustawę Morską i Leśną. Król Zygmunt August zmarł w Knyszynie 7 lipca 1572 roku. Zdarzenie to na swoim obrazie uwiecznił Jan Matejko.

Społeczność żydowska posiadała w mieście synagogę. Pierwsza, drewniana, spłonęła w 1915 podczas pożaru miasta w trakcie odwrotu wojsk rosyjskich. Usytuowana była przy ulicy Tykockiej. Druga, już murowana, powstała w latach 20. XX wieku. Została wybudowana pomiędzy ul. Grodzieńską, a Starodworną. Po wkroczeniu wojsk radzieckich do miasta, bożnica została zdewastowana i przeznaczoina na magazyn pasz. W latach 1982–1986 została rozebrana^[11].

W lipcu 1941 Niemcy utworzyli w Knyszynie getto dla ludności żydowskiej^[12]. Przebywało w nim ok. 2000 Żydów z Knyszyna, Trzciannego, Tykocina i Szczuczyna^[12]. Getto zostało zlikwidowane 2 listopada 1942^[12]. Większość osób wywieziono do obozu przejściowego w Białymstoku, a ponad 70 rozstrzelano na miejscu^[12].

25 sierpnia 1944 samoloty niemieckie zbombardowały i ostrzelały wioskę. W czasie nalotu zginęło 10 osób. Spłonęły cztery gospodarstwa^[13].

• 65 Droga krajowa nr 65: granica państwa – Gołdap – Ełk – Białystok – Bobrowniki – granica państwa
• 671 Droga wojewódzka nr 671: Sokoły – Tykocin – Knyszyn – Korycin – Sokolany

Zabytki w Knyszynie

Osobny artykuł: Dwór królewski w Knyszynie.

Według rejestru zabytków NID'^[14] na listę zabytków wpisane są obiekty:

• teren części miasta, XVI, nr rej.: 74 (80) z 10.01.1967
• kościół św. Jana Apostoła i Ewangelisty, 1520, 1710, nr rej.: 203 z 20.10.1966
• lamus plebański, drewn., pocz. XIX, nr rej.: 17 (23) z 22.01.1953
• budynek szpitalny, ul. Grodzieńska 96, 1910, nr rej.: A-225 z 19.03.2009
• dom Klattów, ul. Kościelna 6, drewn., 2 poł. XVIII, nr rej.: 389 z 14.02.1977
• pozostałości parku dworskiego, XVI, nr rej.: 637 z 25.11.1986

Pozostałe obiekty:

• pomnik króla Zygmunta Augusta na rynku miejskim
• pozostałości założenia dworskiego z XVI w. (gdzie zmarł król Zygmunt August) przy ul. Białostockiej
• pozostałości kirkutu przy ul. Białostockiej
• cmentarz prawosławny z XIX w. (przy drodze do Krypna Kościelnego)^[15]
• cmentarz rzymskokatolicki z XIX wieku^[16]
• dom z XIX w. przy ul. Białostockiej – dawniej manufaktura tkacka, koszary, sąd, ostatnio internat
• drewniana kapliczka słupowa z rzeźbą św. Jana Nepomucena na ul. Grodzieńskiej^[17]

• 
  Pomnik Zygmunta Augusta
• 
  Pomnik Zygmunta Augusta
• 
  Zegar słoneczny
• 
  Rynek
• 
  Stacja kolejowa w Knyszynie
• 
  Parowóz TKt48 na stacji kolejowej w Knyszynie
• 
  Zabytkowy dom z XVIII w. w Knyszynie

• Knyszyn (stacja kolejowa)
• Puszcza Knyszyńska

• Knyszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 199 .
• Historia miasta