Jenot

rodzaj ssaka

Jenot[5] (Nyctereutes) – rodzaj ssaków z rodziny psowatych (Canidae).

Jenot
Nyctereutes
Temminck, 1838[1]
Ilustracja
Jenot wiwerowaty (N. viverrinus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

drapieżne

Podrząd

psokształtne

Infrarząd

Canoidea

Rodzina

psowate

Rodzaj

jenot

Typ nomenklatoryczny

Canis viverrinus Temminck, 1838

Synonimy
  • Nycthereutes[a]: Temminck, 1843[2]
  • Ruscinalopex Kretzoi, 1938[3]
  • Paratanuki Kretzoi, 1956[4]
Gatunki

12 gatunków (w tym 10 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące naturalnie w Azji; introdukowany w wielu krajach Europy[6][7][8].

Morfologia

Długość ciała samic 50,5–69 cm, samców 49,2–70,5 cm, długość ogona samic 15–20,5 cm, samców 15–23 cm; masa ciała samic 3–12,5 kg, samców 2,9–12,4 kg[7][9].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1838 roku holenderski zoolog Coenraad Jacob Temminck w artykule poświęconym ssakom Japonii opublikowanym na łamach Tijdschrift voor natuurlijke geschiedenis en physiologie[1]. Temminck wymienił dwa gatunki – Canis viverrinus Temminck, 1839 i Canis procgonides Temminck, 1839 (= Canis procyonoides J.E. Gray, 1834) – z których gatunkiem typowym jest Canis viverrinus Temminck, 1839.

Etymologia

  • Nyctereutes (Nycthereutes): gr. νυκτερευτης nuktereutēs ‘nocny myśliwy’[10].
  • Ruscinalopex: etymologia niejasna, Kretzoi nie podał znaczenia nazwy rodzajowej[3]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Vulpes donnezani Depéret, 1890.
  • Paratanuki: etymologia niejasna, Kretzoi nie podał znaczenia nazwy rodzajowej[4]; być może od gr. παρα para ‘blisko, obok’; jap.  tanuki ‘jenot’. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Mustela martelina Petényi, 1864 (= †Vulpes donnezani Depéret, 1890).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[11][9][6]:

GrafikaGatunekAutor i rok opisuNazwa zwyczajowa[5]Podgatunki[7][6][9]Rozmieszczenie geograficzne[7][6][9]Podstawowe wymiary[7][9][b]Status
IUCN[12]
Nyctereutes procyonoides(J.E. Gray, 1834)jenot azjatycki4 podgatunkiwschodnia Mongolia, południowo-wschodni Półwysep Koreański, wschodnia Chińska Republika Ludowa i północno-wschodni Wietnam; introdukowany w wielu krajach EuropyDC: 49–70 cm
DO: 15–23 cm
MC: 2,9–12,5 kg
 LC 
Nyctereutes viverrinus(Temminck, 1838)jenot wiwerowaty2 podgatunkiHokkaido, Honsiu, Sikoku, Kiusiu, Awaji, Sado i inne wyspy (z wyjątkiem na południu od Kiusiu), Japoniabrak danych NE 

Kategorie IUCN:  LC gatunek najmniejszej troski;  NE gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również gatunki wymarłe:

  • Nyctereutes abdeslami Geraads, 1997[13] (Afryka; pliocen).
  • Nyctereutes barryi Werdelin & Dehghani, 2011[14] (Afryka; pliocen).
  • Nyctereutes donnezani (Depéret, 1890)[15] (Europa; pliocen).
  • Nyctereutes lockwoodi Geraads, Alemseged, Bobe & Reed, 2010[16] (Afryka; pliocen).
  • Nyctereutes megamastoides (Pomel, 1842)[17] (Europa; pliocen).
  • Nyctereutes sinensis (Schlosser, 1903[18] (Azja; plejstocen).
  • Nyctereutes terblanchei (Broom, 1948)[19] (Afryka; plejstocen).
  • Nyctereutes tingi Tedford & Qiu Zhanxiang, 1991[20] (Azja; pliocen).
  • Nyctereutes vinetorum (Bate, 1937[21] (Azja; plejstocen).
  • Nyctereutes vulpinus Soria & Aguirre, 1976[22] (Europa; pliocen)

Uwagi

Przypisy