Józef Babiński
- Artykuł
- Dyskusja
Narzędzia
Ogólne
Drukuj lub eksportuj
W innych projektach
![]() | |||
Data i miejsce urodzenia | 17 listopada 1857 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 29 października 1932 | ||
Zawód, zajęcie | lekarz | ||
Alma Mater | |||
|
Józef Julian Franciszek Feliks Babiński, fr. Joseph Jules François Félix Babinski (ur. 17 listopada 1857 w Paryżu, zm. 29 października 1932 tamże) – francuski lekarz polskiego pochodzenia, neurolog, pionier neurochirurgii[1]. Jego prace z zakresu fizjologii układu nerwowego oraz neuropatologii miały przełomowe znaczenie dla rozwoju neurologii. Odkrywca jednego z najważniejszych objawów neurologicznych, świadczącego o uszkodzeniu drogi piramidowej, który na jego cześć został nazwany objawem Babińskiego[1]. Opisał anosognozję. W 1914, 1924, 1928 i 1932 nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny[2].
Urodził się jako syn polskich emigrantów, którzy trafili do Francji w 1848: Aleksandra Babińskiego (1823/1824–1899) i Henryki z Warenów (1819–1897). Miał brata Henryka (1855–1931).
Uczęszczał do polskiej szkoły średniej w Batignolles w Paryżu, w 1879 ukończył studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Paryskiego. Po studiach jako intern (interne des hôpitaux de Paris) uczył się anatomopatologii (u André-Victora Cornila), fizjologii, histologii, interny (u Jules’a Bucquoya) i neurologii (u Alfreda Vulpiana). W tym czasie zaprzyjaźnił się z innymi internami: Darierem, Guignardem, Suchardem i Vaquezem[3].
Doktorem medycyny został w 1885 po przedstawieniu pracy poświęconej związkom anatomiczno-klinicznym w stwardnieniu rozsianym[4]. W tym samym roku Józef i jego brat zmienili zapis imion na francusko brzmiące: Joseph i Henri. Rodzina Babińskich przeniosła się też na Rue Bonaparte w 6. dzielnicy.
W 1884 zwolniło się stanowisko pierwszego asystenta (chef de clinique) we Szpitalu Pitié-Salpêtrière, w tym samym czasie rozstrzygano konkurs o złoty medal dla najlepszego interna paryskich szpitali. Jean-Martin Charcot przystał na propozycję Joffroya, by z dwóch starających się o stanowisko kandydatów (Babińskiego i Richardiera) przyjąć tego, który nie zdobędzie złotego medalu. Ponieważ złoty medal przyznano Richardierowi, Babiński został w 1885 asystentem Charcota.
W 1890 zdał egzamin konkursowy na stopień ordynatora szpitali paryskich (médecin des hôpitaux de Paris). Z powodu intryg innych asystentów zmarłego w 1893 Charcota (m.in. Charlesa-Josepha Boucharda) nie udało mu się zrobić dalszej kariery w środowisku akademickim.
W 1894 został ordynatorem małego oddziału w szpitalu w Porte d’Aubervilliers. Rok później został ordynatorem szpitala de la Pitié (Hôpital de la Pitié) w Paryżu, na którym to stanowisku pozostał do 1922. 31 grudnia tego roku osiągnął wiek, w którym na mocy wówczas obowiązujących przepisów musiał zaprzestać praktyki. Jednak dzięki pomocy przyjaciela, Henri Vaqueza, miał możliwość praktyki prywatnej przez kilka następnych lat.
W 1887 został członkiem Paryskiego Towarzystwa Biologicznego. Od 1914 członek francuskiej Akademii Medycyny. Współzałożyciel (w 1899) Francuskiego Towarzystwa Neurologicznego, od 1907 jego przewodniczący. W 1924 został członkiem honorowym American Neurological Association i w 1925, Royal Society of Medicine.
W 1925 został profesorem honorowym Uniwersytetu Wileńskiego.
W ostatnich latach życia cierpiał, podobnie jak jego ojciec, na chorobę Parkinsona. Zmarł 29 października 1932 w Paryżu. Został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Les Champeaux w Montmorency.
W Warszawskim Towarzystwie Lekarskim odbyła się 13 grudnia 1932 akademia z laudacją ku czci Babińskiego[5].
Biografię Babińskiego napisał w 1965 Eufemiusz Herman. Szkicowi biograficznemu towarzyszyły przetłumaczone na polski jego najważniejsze prace[6]. W 2008 Oxford University Press wydało biografię w języku angielskim, autorstwa Jacques'a Philippona i Jacques'a Poiriera[7].
Babiński był autorem około 300 prac[8].
Jego nazwisko wiązane jest do dziś przede wszystkim z nazwą objawu Babińskiego. Praca opisująca ten objaw wpłynęła do Paryskiego Towarzystwa Biologicznego 22 lutego 1896. W zaledwie dwudziestu kilku wierszach Babiński przedstawił sposób wywołania objawu i jego potencjalne znaczenie dla neurologii. Kolejną pracę na ten temat opublikował w 1903.
Szereg prac poświęcił objawom móżdżkowym. Szczególną uwagę poświęcił kwestii różnicowania zaburzeń móżdżkowych i przedsionkowych, a także niezborności móżdżkowej od obwodowej i rdzeniowej. Stosował prąd galwaniczny do potwierdzenia jednostronnego uszkodzenia błędnika.
Zajmował się symptomatologią neurosyfilisu. W 1899 uznał objaw braku reakcji źrenic na światło za patognomoniczny dla kiły układu nerwowego, opisał też zespół zaburzeń odruchu źrenicznego i zmian w aorcie, przez Vaqueza nazywany zespołem Babińskiego. Babiński propagował leczenie przeciwkiłowe wiądu rdzenia jeszcze przed potwierdzeniem kiłowej etiologii wiądu przez Noguchiego.
Ponadto, w piśmiennictwie funkcjonuje szereg mniej lub bardziej zapomnianych określeń upamiętniających wkład Babińskiego w naukę:
Jego imieniem zostały nazwane placówki medyczne i szpitale, m.in.:
Jest także patronem ulicy w Krakowie w Dzielnicy VIII Dębniki[15].