Ihráč

Ihráč leży w Górach Kremnickich, w wąskiej dolinie Ihráčskiego Potoku, ok. 6 km na południowy wschód od Kremnicy. Zabudowania w formie ulicówki ciągną się od ok. 460 do ok. 550 m n.p.m. Centrum wsi leży na wysokości 490 m n.p.m. Od północnego wschodu nad wsią wznosi się szczyt Chlm (też: Horný chlm, Chom; 1012 m n.p.m.). Przez wieś biegnie lokalna droga z Kremnicy przez Nevoľné i Jastrabą do Trnavý Hory w dolinie Hronu.

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1388 r., gdy należała ona do feudalnego „państwa” zamku Šášov. W końcu XVII w. przeszła na własność komory górniczej w Bańskiej Bystrzycy. Nazwa wsi zmieniała się z biegiem lat: Graach (1388), Jehracz (1773), Ihráč (1808), Hráč (1920), Ihráč (od 1927).

Mieszkańcy znajdowali zatrudnienie przy wydobyciu i przeróbce rud w rejonie Kremnicy, zajmowali się wyrębem drewna, paleniem węgla drzewnego i hodowlą. W XIX w. częste były sezonowe migracje do prac polowych na Nizinie Węgierskiej (słow. pospolicie Dolná zem). W 1905 r. na terenie wsi (w miejscu zw. Roveň) prowadzono próbną eksploatację tufów trachitowych.

W czasie słowackiego powstania narodowego jesienią 1944 r. mieszkańcy aktywnie wspierali walczące oddziały powstańcze, za co później faszyści część wsi wypalili. Z rąk niemieckich wieś została wyzwolona w nocy z 2 na 3 kwietnia 1945 r.

W 1966 r. wieś posiadała 398 ha ziemi wykorzystywanej rolniczo, w tym 90 ha gruntów ornych. Obecnie pozostały z tego głównie pastwiska, a mieszkańcy wsi pracują przeważnie w leśnictwie oraz w zakładach Żaru nad Hronem i Kremnicy.

Na terenie wsi, tuż nad jej centrum, znajduje się pomnik przyrody Ihráčske kamenné more (lokalnie zwane Liška). We wsi również początek znakowanego kolorem zielonym szlaku turystycznego, który przez Dolný chlm (812 m n.p.m.) i Chlmový grúň (1076 m n.p.m.) prowadzi do schroniska Hostinec pod głównym grzbietem Gór Kremnickich (ok. 3 godz.).

• Králik Ivan, Školna Peter, Štrba Ján a kolektív: Kremnické vrchy, Vtáčnik. Turistický sprievodca ČSSR č. 35, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1989, ISBN 80-7096-022-1;
• Kremnické vrchy, Turistická mapa 1:50 000, wyd. VKÚ Harmanec 2006, ISBN 80-8042-440-3;