Herľany
Herľany – wieś (obec) na Słowacji w kraju koszyckim, w powiecie Koszyce-okolice. Miejscowość znajduje się na skraju Gór Tokajsko-Slańskich, w odległości około 28 km od Koszyc.
 Kaplica św. św. Piotra i Pawła | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Powiat | |
| Starosta | Jana Tóthová[1] |
| Powierzchnia | 9,91[2] km² |
| Wysokość | 361[3] m n.p.m. |
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość | |
| Nr kierunkowy | +421 55[3] |
| Kod pocztowy | 044 46[3] |
| Tablice rejestracyjne | KS |
Położenie na mapie kraju koszyckiego  | |
Położenie na mapie Słowacji  | |
 48°47′57,0″N 21°28′40,0″E/48,799167 21,477778 | |
| Strona internetowa | |
Herľany są znane od XVII wieku ze względu na źródła mineralne. Zdrój w znacznej mierze rozwinął się za czasów cesarza Józefa II Habsburga. W 1870 r. wody przestały spełniać wymagane kryteria lecznicze. W związku z tym zaczęto tworzyć nowe odwierty, których rezultatem było odkrycie w 1875 r. unikatowego w tych rejonach świata chłodnego gejzeru. Znaczenie miejscowości jako uzdrowiska, pomimo istnienia czterech źródeł wody mineralnej, spadło po roku 1945. Istniejący w dalszym ciągu gejzer stanowi pomnik przyrody, a także wielką atrakcję turystyczną.
Zimny gejzer w Herľanach jest drugim w Europie i jednym z ośmiu znanych na Ziemi chłodnych gejzerów. Jego wybuchy są wywoływane gromadzeniem się w głębokich szczelinach skalnych gazów, w tym głównie dwutlenku węgla, które po osiągnięciu odpowiednio wysokiego ciśnienia wyrzucają napływającą do otworu wodę. Główne parametry gejzeru:
- głębokość odwiertu 405 m
- aktualna (2023 r.) wysokość wyrzutu wody: ok 22 m[6]
- wybuch trwa około 25 minut[6]
- odstępy czasu między kolejnymi wybuchami wynoszą aktualnie (2023 r.) od 34 do 36 godzin[6]
- temperatura wody wynosi ok. 20 °C
- wypływająca woda jest silnie zmineralizowana