Heksatlenek tetrafosforu

Uzyskuje się go poprzez kontrolowane utlenianie fosforu mieszaniną tlenu (75%) i azotu pod zmniejszonym ciśnieniem w temp. ok. 50 °C^[5]:

P
4 + 3O
2 → P
4O
6

Tworzy się także podczas spalania fosforu przy ograniczonym dostępie powietrza^[2][3][8]. Można go stosunkowo łatwo oddzielić od tworzącego się również P
4O
10 dzięki znacznie większej lotności^[2][3].

Nie można go natomiast otrzymać przez dehydratację H
3PO
3^[2][3] (mimo że jest bezwodnikiem tego kwasu).

Jego cząsteczka zbudowana jest z czterech atomów fosforu i sześciu atomów tlenu tworzących symetryczny układ przestrzenny typu adamantanu, podobnie jak P
4O
10; natomiast N
2O
3 jest monomerem^[2][3].

Tworzy miękkie, woskowate, białe kryształy. Jego gęstość wynosi 2,13 g/cm³. Jest związkiem lotnym; topi się w temp. 23,8 °C, a wrze w 173,1 °C^[1][2][3][7].

Ogrzewany długi czas w zatopionej ampułce w 210 °C ulega dysproporcjowaniu do czerwonego fosforu i tetratlenku difosforu^[2][3]:

2P
4O
6 → 2P + 3P
2O
4

W wyższych temperaturach (do 400 °C) obok fosforu tworzą się mieszaniny różnych tlenków fosforu^[5].

Reaguje powoli z zimną wodą, dając kwas fosfonowy^{[2][3][4][5][6]}:

P
4O
6 + 6H
2O → 4H
3PO
3

Z gorącą wodą reakcja ma przebieg gwałtowny i odmienny, z dysproporcjowaniem do czerwonego fosforu, fosforowodoru, kwasu fosforowego i innych związków^[2][3][4][6].

Jest związkiem palnym. Po ogrzaniu na powietrzu ulega samozapłonowi w 70 °C (jeżeli jest zanieczyszczony fosforem, samozapłon następuje w temperaturze pokojowej)^[2][3][5]. W wyniku tej reakcji powstaje P
4O
10^[2][3]:

P
4O
6 + 2O
2 → P
4O
10

Reagując z ozonem w temperaturze pokojowej utlenia się do P
4O
10 i tlenków mieszanych P(III)/P(V)^[9]. Natomiast w niskiej temperaturze (−78 °C) ulega reakcji cycloaddycji [1+3], tworzy ozonek o wzorze P
4O
18^[9][10]:

P
4O
6 + 4O
3 → P
4O
18

Struktura przestrzenna wyjściowego P
4O
6 pozostaje w tej reakcji nienaruszona, a do każdego atomu fosforu przyłącza się cząsteczka O
3, tworząc cztery dodatkowe pierścienie czteroczłonowe (z ozonem podobnie reagują w niskich temperaturach estry fosforynowe (RO)
3P)^[9]. Ozonek P
4O
18 rozkłada się powyżej −35 °C do dekatlenku tetrafosforu i tlenu^[9][10]:

P
4O
18 → P
4O
10 + 4O
2↑

W reakcji z chlorowodorem tworzy H
3PO
3 i trichlorek fosforu^[2][3]:

P
4O
6 + 6HCl → 2H
3PO
3 + 2PCl
3

Reaguje, często gwałtownie, z wieloma substancjami organicznymi i nieorganicznymi. Z bromem i chlorem i jodem tworzy halogenki fosforu^[2][3].

Jest silnie trujący^[2].