Harry Potter i więzień Azkabanu (powieść)
Harry Potter i więzień Azkabanu (tytuł oryginalny: Harry Potter and the Prisoner of Azkaban) – powieść fantasy brytyjskiej pisarki J.K. Rowling, po raz pierwszy wydana 8 lipca 1999 na terenie Wielkiej Brytanii nakładem wydawnictwa Bloomsbury Publishing. Jest trzecią częścią siedmiotomowej serii powieści Harry Potter (1997–2007), stanowiącej bazę franczyzy medialnej Wizarding World[1]. 31 stycznia 2001 książka ukazała się w Polsce nakładem wydawnictwa Media Rodzina[2].
| Autor | |||
|---|---|---|---|
| Tematyka | |||
| Typ utworu | |||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | |||
| Język | |||
| Data wydania | 8 lipca 1999 | ||
| Wydawca | |||
| Pierwsze wydanie polskie | |||
| Data wydania polskiego | 31 stycznia 2001 | ||
| Wydawca | |||
| Przekład | |||
| |||
Powieść kontynuuje wydarzenia przedstawione w pierwszych dwóch tomach serii. Główni bohaterowie: Harry Potter, Ron Weasley i Hermiona Granger wracają do Hogwartu na trzeci rok nauki. Syriusz Black ucieka z więzienia czarodziejów, Azkabanu, i usiłuje się przedostać do Hogwartu.
Streszczenie fabuły
Harry Potter spędza wakacje u Dursleyów. Po nieumyślnym magicznym nadmuchaniu Marge, siostry wuja Vernona, ucieka z domu Dursleyów i napotyka obserwującego go czarnego psa. Podczas podróży zaczarowanym autobusem, Błędnym Rycerzem, dowiaduje się o ucieczce Syriusza Blacka, masowego mordercy i byłego śmierciożercy, z czarodziejskiego więzienia, Azkabanu. Resztę wakacji spędza w zajeździe Dziurawy Kocioł w Londynie, gdzie dołączają do niego Weasleyowie i Hermiona Granger. Z podsłuchanej rozmowy Artura i Molly Weasleyów dowiaduje się, że Black może chcieć go zabić w ramach zemsty za upadek Voldemorta.
Podczas podróży Ekspresem Hogwart Harry zostaje zaatakowany przez dementora, stworzenie wysysające ludzką duszę. W trakcie uczty z okazji rozpoczęcia roku szkolnego dyrektor Hogwartu, Albus Dumbledore, ogłasza, że w celu zwiększenia bezpieczeństwa szkoła będzie patrolowana przez dementorów. Na zajęciach z wróżbiarstwa fusy z herbaty Harry’ego układają się w Ponuraka – czarnego psa, który zdaniem nauczycielki, Sybilli Trelawney, zwiastuje śmierć. Podczas zajęć z opieki nad magicznymi stworzeniami Draco Malfoy zostaje zaatakowany przez hipogryfa Hardodzioba. Harry zaczyna się spotykać z nowym nauczycielem obrony przed czarną magią, Remusem Lupinem. W Noc Duchów Gruba Dama donosi, że Black usiłował przedostać się do pokoju wspólnego Gryffindoru. Podczas meczu quidditcha Harry znów widzi czarnego psa i zostaje zaatakowany przez dementora. W wyniku incydentu przekonuje Lupina do udzielenia mu prywatnych lekcji obrony przed dementorami. Z podsłuchanej rozmowy nauczycieli dowiaduje się, że Black był przyjacielem jego rodziców, ale zdradził Voldemortowi miejsce ich kryjówki, a następnie zamordował dwunastu mugoli i innego przyjaciela Potterów, Petera Pettigrew.
Po egzaminie z wróżbiarstwa Harry jest świadkiem napadu Trelawney, która przepowiada, że dziś w nocy sługa Voldemorta się uwolni, a następnie pomoże mu odzyskać siły. Wieczorem Harry, Ron i Hermiona obserwują z daleka egzekucję Hardodzioba, skazanego za atak na Malfoya. Ron zostaje porwany przez czarnego psa. Harry i Hermiona ruszają mu na ratunek i trafiają do Wrzeszczącej Chaty, gdzie widzą Blacka i gdzie po chwili zjawia się Lupin. Mężczyźni wyjawiają, że w okresie nauki w Hogwarcie przyjaźnili się z Pettigrew i ojcem Harry’ego, Jamesem. Aby wesprzeć Lupina w przemianach w wilkołaka, pozostała trójka została animagami, to znaczy nabyła umiejętność zamiany w zwierzęta: James w jelenia, Syriusz w psa, a Peter w szczura. Pettigrew zdradził Voldemortowi miejsce kryjówki Potterów, a następnie upozorował swoją śmierć i ukrywał się jako Parszywek, szczur Weasleyów. Black został niesłusznie umieszczony w Azkabanie, skąd uciekł, by odnaleźć i zamordować Pettigrew.
Lupin zmienia się w wilkołaka, co Pettigrew wykorzystuje do ucieczki. Harry zostaje zaatakowany przez dementorów, a Black zostaje schwytany i oczekuje na oddanie dementorom, którzy mają złożyć mu swój pocałunek. Harry i Hermiona wykorzystują magiczny zmieniacz czasu i cofają się o trzy godziny. Ratują Hardodzioba przed śmiercią i Harry’ego z pierwotnej linii czasu przed dementorami, a następnie uwalniają Blacka. Syriusz odlatuje z Hogwartu na Hardodziobie. Ukrywając się, utrzymuje listowny kontakt z Harrym. Lupin rezygnuje z posady nauczyciela po tym, jak Severus Snape wyjawia jego tajemnicę o byciu wilkołakiem.
Postacie
- Harry Potter – główny bohater, trzynastoletni uczeń Hogwartu.
- Ron Weasley – przyjaciel Harry’ego.
- Hermiona Granger – przyjaciółka Harry’ego.
- Syriusz Black – przyjaciel rodziców Harry’ego, który ucieka z Azkabanu i usiłuje przedostać się do Hogwartu.
- Albus Dumbledore – dyrektor Hogwartu.
- Dursleyowie – spokrewniona z Harrym rodzina mugoli, u których bohater spędza wakacje.
- Marge Dursley – siostra Vernona.
- Petunia Dursley – siostra matki Harry’ego, Lily.
- Vernon Dursley – mąż Petunii.
- Dudley Dursley – syn Petunii i Vernona w wieku Harry’ego.
- Argus Filch – woźny w Hogwarcie. W pilnowaniu porządku w szkole pomaga mu kotka, Pani Norris.
- Rubeus Hagrid – gajowy i strażnik kluczy Hogwartu, nauczyciel opieki nad magicznymi stworzeniami, przyjaciel Harry’ego.
- Hardodziob – hipogryf, którego uczniowie poznają podczas zajęć opieki nad magicznymi stworzeniami.
- Korneliusz Knot – Minister Magii.
- Remus Lupin – nauczyciel obrony przed czarną magią.
- Draco Malfoy – uczeń trzeciego roku w Hogwarcie, wróg Harry’ego.
- Minerwa McGonagall – nauczycielka transmutacji w Hogwarcie i opiekunka Gryffindoru.
- Prawie Bezgłowy Nick – duch Gryffindoru.
- Peter Pettigrew – były śmierciożerca, ukrywający się pod postacią szczura Rona, Parszywka.
- Madame Rosmerta – gospodyni pubu pod Trzema Miotłami w Hogsmeade.
- Stan Shunpike – konduktor Błędnego Rycerza.
- Severus Snape – nauczyciel eliksirów w Hogwarcie i opiekun Slytherinu.
- Sybilla Trelawney – nauczycielka wróżbiarstwa.
- Artur Weasley – ojciec Rona, pracownik Ministerstwa Magii.
- Fred i George Weasleyowie – bliźniacy, bracia Rona na piątym roku nauki w Hogwarcie.
- Ginny Weasley – siostra Rona na drugim roku nauki w Hogwarcie.
- Molly Weasley – matka Rona.
Adaptacje
Film
1 września 1998 Rowling podpisała umowę, na mocy której wytwórnie Heyday Films i Warner Bros. Pictures nabyły praw do adaptacji pierwszych czterech powieści z cyklu Harry Potter[3]. Chris Columbus, reżyser dwóch pierwszych filmów z serii, zrezygnował z pracy nad trzecim[4]. Do reżyserii adaptacji Harry’ego Pottera i więźnia Azkabanu został zaangażowany Alfonso Cuarón[5]. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w lutym 2003[6], a jego premiera odbyła się 23 maja 2004[7]. Film uzyskał wynik 90% pozytywnych recenzji w serwisie Rotten Tomatoes[8] i przyniósł ponad 797 milionów dolarów dochodu[9]. Ponadto otrzymał dwie nominacje do Nagród Akademii Filmowej (Oscarów)[10] i pięć do Nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA)[11].
Gra komputerowa
25 kwietnia 2004 przedsiębiorstwo Electronic Arts wydało grę komputerową Harry Potter i więzień Azkabanu, której fabuła bazuje na powieści i jej filmowej adaptacji. Ukazała się ona wówczas w wariantach na Microsoft Windows i Game Boy Advance, zaś 29 maja 2004 została wydana w wersji na PlayStation 2, Xbox i GameCube[12][13][14].
Przypisy
Bibliografia
- Julia Eccleshare: Guide to the Harry Potter Novels. A&C Black, 2002. ISBN 0-8264-5317-1. [dostęp 2021-04-22]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Strona internetowa franczyzy Wizarding World (ang.)
- Strona internetowa J.K. Rowling (ang.)