Halophila

Halophila Thouars – rodzaj wieloletnich traw morskich, należący do rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae), obejmujący 19 gatunków występujących w morzach i oceanach strefy klimatu równikowego i zwrotnikowego.

Halophila
Ilustracja
Halophila spinulosa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

żabieńcowce

Rodzina

żabiściekowate

Rodzaj

Halophila

Nazwa systematyczna
Halophila Thouars
Gen. Nov. Madagasc.: 2 (1806)
Typ nomenklatoryczny

Halophila madagascariensis Doty & B.C.Stone
[=Halophila stipulacea (Forssk.) Asch.][3]

Synonimy
  • Barkania Ehrenb.
  • Lemnopsis Zipp. ex Zoll.[4].
Zasięg
Mapa zasięgu
Morfologia Halophila ovalis
Halophila stipulacea
Podwodna łąka Halophila johnsonii

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów άλας (halas – sól) i φίλος (filos – przyjaciel, miłośnik).

Zasięg geograficzny

Przedstawiciele rodzaju występują naturalnie w strefach przybrzeżnych Starego i Nowego Świata, od wybrzeży Oceanu Indyjskiego i Morza Czerwonego we wschodniej Afryce przez południowe wybrzeża Azji, wyspy Azji Południowo-Wschodniej, po Australię i wyspy Oceanii na Oceanie Spokojnym oraz wybrzeża Oceanu Atlantyckiego w południowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych, przez Morze Karaibskie w Ameryce Środkowej i północnej Ameryce Południowej, po wybrzeża Oceanu Atlantyckiego we wschodniej Brazylii[4].

Dwa gatunki zostały zawleczone poza zasięg naturalnego występowania. Halophila ovalis na Florydę i Wyspy Nawietrzne, a Halophila stipulacea do strefy przybrzeżnej Morza Śródziemnego w Grecji, na Krecie, Sycylii i Wyspach Egejskich oraz do wybrzeży Wysp Nawietrznych na Morzu Karaibskim[4].

Morfologia

Pokrój
Wieloletnie, zanurzone trawy morskie.
Łodyga
Płożące łodygi ukorzeniające się w węzłach[5], rozgałęziające się[6].
Liście
W każdym węźle łodygi powstają 2 zredukowane, łuskowate liście, jeden otaczający łodygę, a drugi pęd boczny. W węzłach powstają również, naprzemianległe lub w wiązce, ogonkowe lub siedzące liście właściwe o blaszce jajowatej, lancetowatej lub równowąskiej, całobrzegie lub drobnoząbkowane, trójżyłkowe, z wyraźną żyłką główną i 2 bocznymi żyłkami brzegowymi[5].
Kwiaty
Rośliny jednopienne lub dwupienne[6]. Kwiaty jednopłciowe, pojedyncze, rzadziej zebrane w kwiatostan złożony z kilku kwiatów męskich i jednego kwiatu żeńskiego. Pochwy kwiatostanowe siedzące, złożone z dwóch eliptycznych, jajowatych lub okrągłych podsadek. Kwiaty męskie szypułkowate, trójpręcikowe[5]. Okwiat pojedynczy, trójlistkowy[6]. Pręciki z drobnymi nitkami[5] (według niektórych autorów beznitkowy[6]) i równowąsko-podługowatymi, 2-4-pylnikowymi główkami. Kwiaty żeńskie siedzące. Okwiat pojedynczy, drobny, trójlistkowy. Zalążnia górna, eliptyczna lub jajowata, jednokomorowa, z długim dzióbkiem, przechodząca w (2-) 3–5 nitkowatych, owłosionych szyjek słupka[6].
Owoce
Jajowate, dzióbkowate, z błoniastą owocnią. Nasiona kuliste[6].

Systematyka

Jeden z rodzajów wyróżnianych w obrębie podrodziny Hydrilloideae wchodzącej w skład rodziny żabiściekowatych (Hydrocharitaceae)[2].

Gatunki[7]
  • Halophila australis Doty & B.C.Stone
  • Halophila baillonis Asch. ex Dickie
  • Halophila beccarii Asch.
  • Halophila capricorni Larkum
  • Halophila decipiens Ostenf.
  • Halophila engelmannii Asch. in G.B.von Neumayer
  • Halophila gaudichaudii J.Kuo
  • Halophila hawaiiana Doty & B.C.Stone
  • Halophila japonica M.Uchimura & E.J.Faye
  • Halophila johnsonii Eiseman
  • Halophila major (Zoll.) Miq.
  • Halophila mikii J.Kuo
  • Halophila minor (Zoll.) Hartog
  • Halophila nipponica J.Kuo
  • Halophila okinawensis J.Kuo
  • Halophila ovalis (R.Br.) Hook.f.
  • Halophila spinulosa (R.Br.) Asch. in G.B.von Neumayer
  • Halophila stipulacea (Forssk.) Asch.
  • Halophila sulawesii J.Kuo
  • Halophila tricostata M.Greenway

Zagrożenie i ochrona

17 gatunków Halophila zostało uwzględnionych w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, z czego 3 jako zagrożone wyginięciem ze statusem VU (narażone): Halophila baillonis, Halophila beccarii i Halophila hawaiiana[8].

Przypisy