Grzybówka krwista
Grzybówka krwista (Mycena haematopus (Pers.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[1].
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | grzybówka krwista |
| Nazwa systematyczna | |
| Mycena haematopus (Pers.) P.Kumm. Führ. Pilzk. (Zerbst): 108 (1871) | |
.JPG)
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1800 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus haematopus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer, przenosząc go do rodzaju Mycena[1].
- Agaricus haematopus Pers.
- Galactopus haematopus (Pers.) Earle ex Murrill
Nazwę polską podała Maria Lisiewska w 1987 r[3].
Morfologia
Średnicy 1–3 cm, u młodych owocników półkulisty, później dzwonkowaty, u starszych stożkowato-dzwonkowaty z garbem. Brzeg nieco ząbkowany i zazwyczaj obwieszony bezbarwnymi strzępkami (jak gdyby lamówką). Powierzchnia gładka, do połowy kapelusza żłobiona, o barwie od mięsistobrązowej przez czerwonawobrązową do różowobrązowej. Środek zazwyczaj jest ciemniejszy. Uszkodzone miejsca przebarwiają się na krwistoczerwono[4][5].
Zbiegające ząbkiem na trzon lub przyrośnięte do niego. Barwa u młodych owocników od białawej do różowej, u starszych ciemniejsza. Ostrza gładkie[4].
Wysokość 3–7 cm, grubość do 3,5 mm, walcowaty, w środku pusty. Powierzchnia o podobnej barwie jak kapelusz, cała pokryta drobnymi płatkami[4], przez co wygląda jak oszroniona. Nasada zazwyczaj filcowata[5].
Bardzo cienki, z uszkodzonego wydobywa się krwistoczerwona ciecz[4]. Smak łagodny, zapach niewyraźny[6].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały. Zarodniki szerokoeliptyczne, gładkie, o rozmiarach 8–11 × 5–7 µm, słabo amyloidalne. Cheilocystydy liczne, wrzecionowate, o wydłużonych i nieco ostrych wierzchołkach. Mają rozmiar 80 × 12 µm. Pleurocystyd brak, lub występują nielicznie i są podobne do cheilocystyd[6].
Występowanie i siedlisko
Występuje w Ameryce Północnej[6], oraz w Europie[5]. W Polsce gatunek bardzo pospolity[3].
Rozwija się na martwym drewnie drzew liściastych: na pniach, pniakach i opadłych gałęziach. Owocniki wytwarza od kwietnia do października. W Polsce notowano go na drewnie klona jawora, olszy szarej, brzozy brodawkowatej, wiśni, derenia, leszczyny, głogu, buka, jesionu, śliwy, dębu szypułkowego, dębu bezszypułkowego, robinii, wierzby, lipy[3]. Na drzewie iglastym występuje rzadko[4].
Znaczenie
Saprotrof wywołujący białą zgniliznę drewna[6]. Zarówno na grzybni, jak i owocnikach zaobserwowano słabą bioluminescencję[7]. Gatunek ten wytwarza też kilka unikalnych związków chemicznych[8]. Jest uważany za grzyb niejadalny; ze względu na niewielkie rozmiary ma znikomą wartość użytkową, a ponadto nie jest pewne, czy nie zawiera substancji szkodliwych[4].
Gatunki podobne
Grzybówka krwista jest łatwa do odróżnienia od innych gatunków grzybówek dzięki krwistemu wyciekowi cieczy z uciśniętego czy inaczej uszkodzonego miejsca. Podczas suchej pogody może nie wydzielać charakterystycznego krwistego mleczka, ale i wówczas jest łatwa do odróżnienia dzięki oszronionemu trzonowi i strzępiastemu zazwyczaj brzegowi kapelusza. Podobna jest np. grzybówka krwawiąca (Mycena sanguinolenta), ale jest dużo mniejsza i nie rośnie na drewnie[5].