Gradzanowo Kościelne
Gradzanowo Kościelne – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie żuromińskim, w gminie Siemiątkowo[5][6].
| wieś | |
 Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Gradzanowie Kościelnym | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 23 |
| Kod pocztowy | 09-135[4] |
| Tablice rejestracyjne | WZU |
| SIMC | 0125279[5] |
Położenie na mapie gminy Siemiątkowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu żuromińskiego  | |
 52°53′51″N 20°05′32″E/52,897500 20,092222[1] | |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0125285 | Brochocin | część wsi |
| 0125291 | Grabina | część wsi |
| 0125300 | Gradzanowo Średnie | część wsi |
Do 1954 roku istniała gmina Gradzanowo. W latach 1954–1958 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gradzanowo, po jej zniesieniu w gromadzie Siemiątkowo Koziebrodzkie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Parafia została erygowana prawdopodobnie pod koniec XIV wieku przez bpa Klemensa Pierzchałę, być może z fundacji Kryskich, którzy byli właścicielami Gradzanowa. Pierwsza wzmianka źródłowa o parafii pochodzi z 1385 r. Na przełomie XVI i XVII stulecia zbudowano kolejny kościół posiadający trzy ołtarze, który uległ zniszczeniu w drugiej połowie XVII w. Wzniesiony w 1680 r. trzeci kościół miał dwie kaplice.
Obecny murowany, neogotycki kościół, według projektu architekta Stefana Szyllera, wzniesiony został w latach 1897-1901, gdy proboszczem był ks. Julian Kaczyński. Świątynię konsekrował 22 września 1909 r. bp Antoni Julian Nowowiejski. W 1938 r. dach kościoła pokryto blachą. Wnętrze kościoła zdobi neogotycki ołtarz główny z obrazem św. Katarzyny i rzeźbami Matki Boskiej i świętych Piotra i Pawła, wykonanych przez Wincentego Bogaczyka oraz dwa ołtarze boczne św. Stanisława Kostki i św. Andrzeja Boboli. W 1915 r. sprawiono 10-głosowe organy i ławki. Zachowała się barokowa monstrancja i wczesnobarokowy kielich.
Na cmentarzu parafialnym znajduje się grób księdza Juliana Kaczyńskiego, a także mogiła Ani Morozowej – poległej w 1944 radiotelegrafistki z grupy dywersyjno-zwiadowczej powstańców polskich i radzieckich. Historia partyzantów opisana została przez Janusza Przymanowskiego w książce pt. „Minerzy podniebnych dróg”, która doczekała się ekranizacji.
Do początku lat 90. we wsi funkcjonowała szkoła podstawowa, jednak ze względu na małą liczbę uczniów została zamknięta.
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Gradzanowo (1) ''Kościelne'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 790.
- Łaszewskie-budy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 607.