Gomphotherium
Gomphotherium (gr. γομφος gomphos „klin, kołek”; θηριον thērion „zwierzę, bestia”[2]) – rodzaj wymarłych trąbowców żyjących od miocenu po plejstocen w Azji, Europie, Ameryce Północnej[3], w Ameryce Środkowej[4] oraz w Afryce[5].
| Gomphotherium | |
| Burmeister, 1837[1] | |
 Szkielet Gomphotherium w Sam Noble Oklahoma Museum of Natural History | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | Gomphotherium |
Miał parę ciosów zarówno w żuchwie, jak i w szczęce, te ostatnie były znacznie dłuższe od żuchwowych. Zęby trzonowe miały koronę o guzkowej powierzchni[3], liczba jarzm (poprzecznych do dłuższej osi korony grzbietów złożonych z guzków[6]) na ostatnim zębie trzonowym (M3) wahała się między 3 a 5, co było typowe dla rodzaju[7]. Spojenie obu gałęzi kości zębowej było mocno wydłużone[3]. Miał krótką trąbę[8]. Niektóre gatunki miały bardzo krótki ogon[9]. Cechą synaptomorficzną rodzaju jest gruszkowaty lub prawie okrągły przekrój poprzeczny ciosów dolnych (żuchwy)[10], a nie spłaszczony[7]. Larramendi sugeruje, że trąbowce te miały futro, niektóre gatunki nawet długie i gęste, co umożliwiać im miało życie w klimacie chłodnym[9].
Do rodzaju zalicza się ponad 10 gatunków, przeważnie rozmiarów i wagi słonia indyjskiego, są jednak znacznie większe gatunki, np. G. steinheimense przekraczał 320 cm wysokości w kłębie i ważył 6,7 tony[9].
Kladogram wedle Shoshani, J. i Tassy, P. (2005)[11] wykonany na bazie charakterystyki kości gnykowej różnych trąbowców.
| |||||||||||||||||||
Gatunki
Przypisy
Bibliografia
- Bieda F., 1969. Paleozoologia, Strunowce, tom 2. Wyd. Geologiczne, s. 437–438.