Golub

Według Jerzego Maciejewskiego Golub (dop. Golubia) to nazwa dzierżawcza od imienia Golub (←Gościlub) (dop. Goluba); por. Wrocław (Wrocławia) od Wrocław (Wrocława), Poznań (Poznania) od Poznan (Poznana) itp.^[4]

• 1254 – pierwsza wzmianka o Golubiu, jako własności biskupów kujawskich
• 1293 – Golub odstąpiony Krzyżakom
• 1300 – założenie krzyżackiego miasta
• 1305–1311 – wzniesienie zamku i ustanowienie komturii
• 1410 – zdobycie przez wojska polskie, bitwa pod murami miasta z wojskami Kawalerów Mieczowych^[5]
• 1422 – zdobycie przez wojska polskie (wojna golubska)
• 1460 – zdobycie przez wojska krzyżackie pod dowództwem Bernarda Szumborskiego
• 1462 – zdobycie przez wojska polskie pod dowództwem Ulryka Czerwonki
• 1466 – przyłączony do Polski (Prusy Królewskie) na mocy pokoju toruńskiego jako starostwo niegrodowe
• 1611–1625 – rezydencja Anny Wazówny (siostry Zygmunta III Wazy)
• 1772–1919 – Golub pod zaborem pruskim (1807–1815 w Księstwie Warszawskim)
• od 1900 – połączenie kolejowe z Bydgoszczą i Brodnicą
• pocz. XI 1906 – pocz. III 1907 strajk szkolny przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim^[6]
• 1939–1945 – okupacja hitlerowska, zagłada ok. 200 Żydów golubskich, wyniszczanie polskiej inteligencji, przymusowe wpisywanie na niemiecką listę narodowościową (ok. 90% mieszkańców miasta)
• 1941 – de facto utrata samodzielności w czasie okupacji przez połączenie z Dobrzyniem i utworzenie miasta Golub-Dobrzyń^[7].
• 1951 – formalna utrata samodzielności przez połączenie z Dobrzyniem i utworzenie miasta Golub-Dobrzyń^[2]

• Zamek w Golubiu
• gotycki kościół św. Katarzyny
• pozostałości murów miejskich
• zabytkowe domy, m.in. kamienica z 1635 i drewniany dom podcieniowy z 1771
• dawny kościół ewangelicki z początku XX wieku

• Golub-Dobrzyń
• wojna golubska
• Dobrzyń
• powiat golubsko-dobrzyński

• Historia Żydów w Golubiu na portalu Wirtualny Sztetl
• Golub, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 658 .