Stara Kiszewa (gmina)
Stara Kiszewa – gmina wiejska, położona w południowej części województwa pomorskiego – w powiecie kościerskim, w pasie Pojezierza Pomorskiego – 18°10'E i 53°59'N. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
| gmina wiejska | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| TERC | 2206082 | ||
| Wójt | Marian Wincenty Pick (od 2008) | ||
| Powierzchnia (2021) | 212,7[1] km² | ||
| Populacja (2021) • liczba ludności |
| ||
| • gęstość | 31[1] os./km² | ||
| Nr kierunkowy | 58 | ||
| Tablice rejestracyjne | GKS | ||
Adres urzędu: ul. Ogrodowa 183-430 Stara Kiszewa | |||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||
| |||
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
 53°59′N 18°10′E/53,990000 18,169167 | |||
| Strona internetowa | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||
_location_map.png)
Północno-zachodnia część gminy należy do Kaszub; centralna, południowa i wschodnia do Kociewia. Naturalną granicę pomiędzy tymi jednostkami stanowi dolina największej rzeki gminy – Wierzycy.
Gmina Stara Kiszewa zajmuje powierzchnię 213 km² (ok. 2017), w tym 47% użytków rolnych i 41% lasów[2].
W skład gminy wchodzi 20 sołectw: Bartoszylas, Chwarzenko, Chwarzno, Czerniki, Foshuta, Góra, Górne Maliki, Kobyle, Konarzyny, Lipy, Nowe Polaszki, Nowy Bukowiec, Olpuch, Pałubin, Stara Kiszewa, Stare Polaszki, Stary Bukowiec, Wilcze Błota Kościerskie, Wygonin, Zamek Kiszewski.
Siedziba gminy to Stara Kiszewa.
Sąsiadnie gminy: Kościerzyna, Liniewo, Skarszewy, Zblewo, Kaliska, Czersk, Karsin[3].
Według danych z 30 czerwca 2004 roku gminę zamieszkiwało 6229 osób[4]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwało 6716 osób[5].
Położenie
Gmina Stara Kiszewa leży w południowo-wschodniej części powiatu kościerskiego. Graniczy z gminami powiatu kościerskiego: Karsin, Kościerzyna i Liniewo, a także Czersk w powiecie chojnickim, Kaliska, Skarszewy i Zblewo w powiecie starogardzkim.
Gmina leży na terenie trzech mezoregionów: Pojezierze Kaszubskie, Pojezierze Starogardzkie oraz Bory Tucholskie.
Ochrona przyrody
Oprócz tego na terenie gminy znajdują się cztery pomniki przyrody[6]:
- 400-letni dąb szypułkowy w Lipach,
- 200-letni kasztanowiec w Górze,
- 120-letnia wierzba krucha w Starym Bukowcu,
- 200-letni jesion wyniosły w Chwarzenku.
Demografia
Tab. 1. Dane z 31 grudnia 2021 roku[1].
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 6842 | 100 | 3 274 | 47,9 | 3 568 | 52,1 |
| Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] | 31 | ok. 15 | ok. 16 | |||
Miejscowości
- Piramida wieku mieszkańców gminy Stara Kiszewa w 2014 roku[7].
Historia
.jpg)
Wsie w gminie Kiszewa zaczęły powstawać we wczesnym średniowieczu. W 1347 roku Stara Kiszewa uzyskała prawa chełmińskie. Od wojny trzynastoletniej Stara Kiszewa była stolicą starostwa (Starosta urzędował na Zamku Kiszewskim)[8].
Transport
Transport kolejowy
_-_009.JPG)
Przez teren gminy przechodzi linia kolejowa nr 201 oraz linia kolejowa nr 215, które łączą się na stacji Bąk. Obie linie przebiegają przez zachodnią część gminy, stacja Bąk znajduje się tuż przy granicy z gminą Karsin, natomiast stacja Olpuch-Wdzydze oraz przystanek Olpuch znajdują się przy granicy z gminą Kościerzyna[9]. Ruch pasażerski na wszystkich liniach przebiegających przez gminę został zawieszony.
Transport drogowy
Przez gminę przechodzi droga wojewódzka nr 214 Łeba – Warlubie[9].
Kultura
Oświata
Na terenie gminy działa jedna szkoła zawodowa (w Starej Kiszewie), oraz trzy szkoły podstawowe (Stara Kiszewa, Stare Polaszki i Góra)[10].
Sport
Na terenie gminy działają dwa kluby piłkarskie – Wierzyca Automobile Stara Kiszewa, oraz Huragan Nowe Polaszki.
Religia
Na terenie gminy znajdują się trzy parafie rzymskokatolickie[11]:
Wójt i rada gminy
Na czele gminy stoi wójt oraz piętnastoosobowa rada gminy. Wójtem gminy jest Marian Pick[12].
Okręgi wyborcze
Mieszkańcy gminy Stara Kiszewa wybierają przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w okręgu nr 1, przedstawicieli do Sejmu w okręgu nr 26[13], natomiast do Senatu w Okręgu nr 63[14]. Siedzibami komisji wyborczych do sejmu i senatu jest Gdynia, natomiast do Parlamentu Europejskiego – Gdańsk[15].
Gmina partnerska
Od 2002 roku gmina Stara Kiszewa współpracuje z niemiecką gminą Lahntal[16].