GJ 1061
GJ 1061 – gwiazda w gwiazdozbiorze Zegara. Znajduje się w odległości ok. 12 lat świetlnych od Słońca i jest jedną z gwiazd najbliższych Układowi Słonecznemu. Okrążają ją trzy znane planety, dwie z nich są planetami ziemiopodobnymi.
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja | 03h 35m 59,700s[1] | ||||||
| Deklinacja | −44° 30′ 45,73″[1] | ||||||
| Paralaksa (π) | |||||||
| Odległość | |||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||
| Ruch własny (DEC) | −373,67 ± 0,14 mas/rok[1] | ||||||
| Prędkość radialna | −20,0 km/s[1] | ||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||
| Typ widmowy | M5,5 V[1] | ||||||
| Masa | |||||||
| Promień | |||||||
| Metaliczność [Fe/H] | −0,08 ± 0,08[2] | ||||||
| Wielkość absolutna | 15,26m | ||||||
| Jasność | |||||||
| Wiek | >7,0 ± 0,5[2] mld lat | ||||||
| Temperatura | 2953 ± 98 K[3] | ||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||
| |||||||
Charakterystyka fizyczna
GJ 1061 jest czerwonym karłem; należy do typu widmowego M5,5V[1]. Ma temperaturę ok. 2950 K[3], a jej jasność to zaledwie ok. 0,00007 jasności Słońca[4]. Masa tej gwiazdy to 12% masy Słońca, a ma ona promień równy około 16% promienia Słońca[3]. Pomimo małej odległości nie jest widoczna nawet przez lornetkę, wielkość obserwowana GJ 1061 to zaledwie 13m[1].
Wiek GJ 1061 jest oceniany na ponad 7 miliardów lat. Emituje ona bardzo mało promieniowania rentgenowskiego. Chociaż gwiazda jest podobna do bliższej Proximy Centauri, charakteryzuje ją niższa aktywność[2].
Układ planetarny
W 2019 roku doniesiono o odkryciu trzech planet okrążających tę gwiazdę[3][5][6]. Są to niewielkie planety o masach minimalnych od 1,4 do 1,7 masy Ziemi[2].
| Towarzysz | Masa (MJ) | Okres orbitalny (dni) | Półoś wielka (au) | Ekscentryczność |
|---|---|---|---|---|
| b[3] | 0,00453 ± 0,00053 | 3,204 ± 0,001 | 0,021 ± 0,001 | 0,31 +0,0−0,31 |
| c[5] | 0,00547 ± 0,0006 | 6,689 ± 0,005 | 0,035 ± 0,001 | 0,29 +0,0−0,29 |
| d[6] | 0,00494 +0,00085−0,00079 | 12,434 +0,031−0,023 | 0,052 ± 0,001 | 0,54 +0,0−0,54 |
Planeta GJ 1061 b krąży poza ekosferą układu[7]. Dwie dalsze planety układu otrzymują strumień promieniowania równy odpowiednio 1,45 (c) i 0,69 (d) strumienia dochodzącego do Ziemi[8]. Wskaźnik podobieństwa do Ziemi dla obu tych planet ma bardzo wysoką wartość, równą 0,86[8], jednak tylko planeta GJ 1061 d orbituje w „zachowawczo” definiowanej ekosferze, zatem szansa na warunki klimatyczne umożliwiające istnienia ciekłej wody na powierzchni jest większa w jej przypadku[7].