Franz Xaver Winterhalter

Franz Xaver Winterhalter (ur. 20 kwietnia 1805 w Menzenschwand, zm. 8 lipca 1873 we Frankfurcie nad Menem) – niemiecki malarz i twórca litografii, znany głównie z portretów przedstawiających członków europejskich rodów królewskich i arystokratycznych.

Franz Xaver Winterhalter

Franz Winterhalter (po lewej) ze swoim bratem – autoportret.
Data i miejsce urodzenia	20 kwietnia 1805 Menzenschwand
Data i miejsce śmierci	8 lipca 1873 Frankfurt nad Menem
Zawód, zajęcie	malarz
Multimedia w Wikimedia Commons

Winterhalter urodził się w małej wsi – Mezenschwand, w Schwarzwaldzie. Był szóstym z ośmiorga rodzeństwa, jego ojciec był rolnikiem.

Winterhalter poznawał tajniki malarstwa we Freiburgu i w Monachium. W 1828 r. poznał księżną Badenii – Zofię i uzyskał zlecenia na jej portrety. W 1834 r. wyjechał do Paryża, gdzie szybko stał się popularny. Najpierw malował dla króla Ludwika Filipa, a później zdobył posadę na dworze cesarza Napoleona III. W 1841 r. na prośbę królowej angielskiej – Wiktorii I, przybył do Anglii.

W czasie swojej kariery sportretował większość koronowanych głów Europy. Na początku jego styl był dość "konserwatywny" i "staromodny", jego cechą charakterystyczną była gładka, jak gdyby emaliowana powierzchnia. Później jego warsztat ulegał stopniowym przeobrażeniom. W jednej z jego najsłynniejszych prac – wizerunku przedstawiającym austriacką cesarzową Elżbietę (1864 r.) widoczna jest już duża swoboda w technice malarskiej. Drugim jego słynnym dziełem jest obraz przedstawiający francuską cesarzową Eugenię, który zdobył dużą sławę na wystawie w 1853 r. Pod koniec życia, duża część jego obrazów powstawała od razu, bezpośrednio na płótnie, bez dokonywania wstępnych szkiców.

Winterhalter przez cały okres swojej twórczości nie był poważnie traktowany przez krytyków, którzy zarzucali mu "sztuczność" i "nienaturalność". Był natomiast ceniony przez swoich bogatych patronów z możnych rodzin i zawsze był wziętym malarzem w tych kręgach.^{[potrzebny przypis]}

nr	tytuł	czas powstania	technika i wymiary	miejsce przechowywania	ilustracja
1.	Decameron	1837	olej na płótnie, 90,5 x 254 cm	Liechtenstein Museum, Wiedeń
2.	Portret Leonilli, księżniczki Sayn-Wittgenstein-Sayn, z domu Baryatinsky	1843	olej na płótnie, 56 x 83,5 cm	J. Paul Getty Museum, Los Angeles
3.	Florinda	1853	olej na płótnie, 178,4 x 245,7 cm	National Gallery, Londyn
4.	Cesarzowa Eugenie z Francji z dworkami	1855	olej na płótnie, 300 x 420 cm	Musée National de Palais de Compiègne, Paryż
5.	Portret Elizy Franciszki z Branickich Krasińskiej	1857	olej na płótnie, 146 x 107,3 cm	Zamek Królewski w Warszawie
6.	Portret Madame Barbe de Rimsky-Korsakov	1864	olej na płótnie, 117 x 90 cm	Musée d’Orsay, Paryż
7.	Cesarzowa Elżbieta z Austrii w dworskiej sukience z gwiazdami diamentowymi	1865	olej na płótnie,	Hofburg, Wiedeń
8.	Księżniczka Wiktoria	1867	olej na płótnie, 80,8 x 64,6 cm	Buckingham Palace, Londyn