Dzwonkówka mącznowonna
- Artykuł
- Dyskusja
Narzędzia
Ogólne
Drukuj lub eksportuj
W innych projektach
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek | dzwonkówka mącznowonna |
Nazwa systematyczna | |
Entoloma sepium (Noulet & Dass.) Richon & Roze Fl. champ. com. ven.: 92 (1880) |
Dzwonkówka mącznowonna (Entoloma sepium (Noulet & Dass.) Richon & Roze) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w 1838 r. Jean-Baptiste Noulet i H.G.B. Dassier de la Chassagne nadając mu nazwę Agaricus sepius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1880 r. Charles Édouard Richon i Ernest Roze, przenosząc go do rodzaju Entoloma[1].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Średnica 3–12,5 cm. Początkowo stożkowato-wypukły, potem płaskowypukły lub rozpostarty, z niskim garbem, lub bez garbu. Brzeg początkowo podgięty, potem wyprostowany. Jest niehigrofaniczny, w stanie wilgotnym nieprzeźroczysty i nieprążkowany. Powierzchnia blado kremowa z odcieniem żółtawym lub szarawym, jednolitym na całej powierzchni, w stanie wilgotnym jedwabista. Pod wpływem słońca kapelusz często pęka lub ulega rozszczepieniu[4].
W liczbie 50–100, z międzyblaszkami (l=1–7), średniogęste, zatokowato wycięte lub przyrośnięte, czasem z ząbkiem. Początkowo białe, potem różowe. Ostrza tej samej barwy[4].
Wysokość 3-12 cm, grubość 0,5-2 cm, cylindryczny, często poszerzony ku podstawie, czasami zagięty. Powierzchnia podłużnie włókienkowata, biała, po uszkodzeniu (zwłaszcza przy podstawie) powstają żółtawo-czerwone plamy[4].
Mięsisty, biały, ale zazwyczaj mocno przebarwiający się po uszkodzeniu na pomarańczowo-żółto (taką barwę mają też otwory będące skutkiem żerowania owadów). Zapach i smak mączny[4].
Zarodniki 7,5–12 × 6,5–11 μm, izodiametryczne, w widoku z boku 5–7-kątowe. Podstawki 4-zarodnikowe, ze sprzążkami. Cystyd brak. Strzępki skórki cylindryczne, o szerokości 1,5–7(–9) μm. Zawierają wewnątrzkomórkowy, blado-brązowy pigment. Sprzążki liczne[4].
Występuje w Europie[5]. W literaturze naukowej na terenie Polski do 2003 r. podano tylko jedno stanowisko[3]. W opinii grzybiarzy w niektórych miejscach w Polsce jest częsta. Więcej stanowisk i nowszych, podaje internetowy atlas grzybów. Dzwonkówka mącznowonna zaliczona w nim jest do gatunków chronionych i zagrożonych[6].
Rozwija się w lasach, żywopłotach, sadach, ogrodach itp., czasami w dużych grupach. Owocniki wytwarza od kwietnia do czerwca[4]. Występuje głównie pod drzewami i krzewami z rodziny różowatych[7].
Saprotrof. Grzyb jadalny, jednak nie zaleca się jego zbierania w celach spożywczych ze względu na możliwość pomylenia z trująca dzwonkówką trującą[7].
Dzwonkówka mączna (Entoloma prunuloides). Występuje głównie na terenach trawiastych poza lasami. Jej miąższ nie zmienia barwy po uszkodzeniu[8]. Podobna jest także dzwonkówka trująca (Entoloma sinuatum). Ma większe owocniki, pojawiają się później, mają żółtawe odcienie na młodych blaszkach, a jej miąższ nie czerwienieje w miejscach uszkodzonych przez larwy owadów[7].