Dydelfokształtne

rząd ssaków

Dydelfokształtne[9] (Didelphimorphia) – rząd niewielkich ssaków z infragromady ssaków niższych (Metatheria), obejmujący około 60 gatunków występujących w Ameryce Południowej i Środkowej oraz jeden gatunek (dydelf wirginijski) szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej. Najmniejsze osiągają rozmiary myszy, a największe są zbliżone wielkością do domowego kota. Didelphimorphia są uważane za ewolucyjnie najstarsze wśród współcześnie żyjących ssaków. Pojawiły się w późnej kredzie.

Dydelfokształtne
Didelphimorphia
Gill, 1872[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rzędu – dydelf wirginijski (Didelphis virginiana)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

ssaki niższe

Nadrząd

amerykotorbowe

Rząd

dydelfokształtne

Synonimy
  • Pedimanes de Blainville, 1834
  • Pedimana J.A. Wagner, 1853[2]
  • Entomophaga R. Owen, 1858[3]
  • Pedimana Haeckel, 1866[4]
  • Didelphiformes Szalay, 1982[5]
  • Didelphoidia Kalandadze & Rautian, 1992[6]
  • Didelphiformes Kinman, 1994[7]
  • Didelphodonta Muizon, 1998[8]
Rodziny

zobacz opis w tekście

Większość gatunków ma wydłużony pysk i długi, chwytny, pokryty łuskami ogon. W uzębieniu dydelfokształtnych występuje 50 zębów. Kły są silne i duże, siekacze małe, zęby trzonowe trójguzkowe. Pozbawiony pazura pierwszy palec stopy jest przeciwstawny pozostałym. U większości dydelfokształtnych występuje torba lęgowa.

Wzór zębowyICPM
50=5134
4134

Zajmują różnorodne siedliska od suchych terenów trawiastych po lasy deszczowe, na wysokościach od poziomu morza do 3000 m n.p.m. Dydelf wirginijski spotykany jest w osiedlach ludzkich.

Systematyka

Do rzędu dydelfokształtnych zaliczana jest jedna rodzina[10][11][12][9]:

W literaturze spotykane jest równoważne określenie Didelphoidea.

Przypisy

Bibliografia

  • Myers, P.: Didelphimorphia. (On-line), Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 2008-04-06]. (ang.).