Dinar
Dinar – złota moneta arabska, bita od VII do XV wieku, używana głównie w handlu międzynarodowym. Początkowo moneta ważyła około 4,25 grama.
Historia
Słowo „dinar” jest transliteracją arabskiego słowa دينار (dīnār), które zostało zapożyczone poprzez syryjskie dīnarā z greckiego δηνάριον (denárion), które zaś pochodzi od łacińskiego dēnārius[1][2]. Złoty dinar był jedną z pierwszych islamskich monet, będącą odpowiednikiem bizantyjskiego denarius auri[3]. Złota moneta znana jako dīnāra została również sprowadzona do Indii przez państwo Kuszanów w I wieku. Następnie została przejęta przez imperium Guptów i ich spadkobierców aż do VI wieku[4][5].
Srebrny dinar z czasów panowania serbskiego króla Stefana Urosza I (1243–1276)
Środek płatniczy
Państwa aktualnie wykorzystujące dinary lub walutę o podobnej nazwie
| Państwo | Waluta | Kod ISO 4217 |
|---|---|---|
| Algieria | dinar algierski | DZD |
| Bahrajn | dinar bahrajski | BHD |
| Irak | dinar iracki | IQD |
| Iran | dinar irański* | nd. |
| Jordania | dinar jordański | JOD |
| Kuwejt | dinar kuwejcki | KWD |
| Libia | dinar libijski | LYD |
| Macedonia Północna | denar macedoński | MKN (1992–1993) MKD (1993−) |
| Serbia | dinar serbski | RSD |
| Tunezja | dinar tunezyjski | TND |
* Zdawkowy dinar irański początkowo jako 1/1250, następnie 1/100 jednostki podstawowej – riala irańskiego (wobec niskiej wartości riala dinar wyszedł z użycia).
Państwa wykorzystujące dinary w przeszłości
| Państwo | Waluta | Kod ISO 4217 | Używano w latach | Zamieniona na |
|---|---|---|---|---|
| Abu Zabi | dinar bahrajski | BHD | 1966–1973 | dirham |
| Bośnia i Hercegowina | dinar bośniacki | BAD | 1992–1998 | marka zamienna |
| Chorwacja | dinar chorwacki | HRD | 1991–1994 | kuna |
| Jemen Południowy | dinar południowojemeński | YDD | 1965–1990 | rial jemeński |
| Republika Serbska | dinar Republiki Serbskiej | nd. | 1992–1998 | marka zamienna |
| Republika Serbskiej Krajiny | dinar Krajiny | nd. | 1992–1994 | kuna |
| Sudan | dinar sudański | SDD | 1992–2007 | funt sudański |
| Królestwo Jugosławii | dinar jugosłowiański | YUD (1965–1989) YUN (1990–1992) YUR (1992–1993) YUO (1993) YUG (1994) YUM (1994–2003) | 1918–2003 | nd. |
W 774 roku anglosaski król Offa wybił kopie abbasydzkich dinarów kalifa Al-Mansura z napisem „OFFA REX” („KRÓL OFFA”) umieszczonym w centrum rewersu[6][7]. Mincerz wybijający monety prawdopodobnie nie znał arabskiego, gdyż arabski tekst zawiera wiele błędów. Monety te produkowano prawdopodobnie celem wykorzystania ich w handlu w muzułmańskiej Hiszpanii.