Clara Peeters
Narzędzia
Ogólne
Drukuj lub eksportuj
W innych projektach
Clara Peeters, Alegoria Vanitas, ok. 1613–1620, prawdopodobnie autoportret artystki | |||
Data i miejsce urodzenia | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | |||
Dziedzina sztuki | |||
Epoka | Barok | ||
|
Clara Peeters (ur. najprawdopodobniej 1594 w Antwerpii, zm. po 1657 tamże[1]) – flamandzka malarka, jedna z pierwszych kobiet w historii sztuki specjalizująca się w martwych naturach[1][2][3][4]. Tworzyła głównie martwe natury śniadaniowe i bankietowe.
Do dziś zachowało się około 40 jej obrazów[2]. Cztery z nich znajdują się obecnie w Museo Nacional del Prado[5] w Madrycie. Kolejne oglądać można w Rijksmuseum[6] w Amsterdamie, w Mauritshuis[7][8] w Hadze, Ashmolean Museum[9] w Oksfordzie, Kunsthalle[10] w Karlsruhe, Los Angeles County Museum of Art[11] oraz National Museum of Women in the Arts[1] w Waszyngtonie. Jej prace znajdują się również w prywatnych kolekcjach.
Ponieważ nie zachowało się wiele świadectw pisanych, niewiele wiadomo o życiu Clary Peeters[3][5]. Źródła podają sprzeczne informacje już na temat roku jej urodzin: jest to albo 1589[12][13] albo udokumentowana data chrztu – 15 maja 1594 w Antwerpii[14]. Niepotwierdzona jest również data śmierci artystki. Wiadomo tylko, że musiało to być po 1657[1]. Źródła różnią się także co do tego, czy Clara Peeters była mężatką. Pierwsze dokumenty, które odnotowują malarkę, pochodzą z 1612 (z Amsterdamu) i z 1617 roku (z Hagi)[12]. Według niektórych data zawarcia przez nią małżeństwa to 1639, co mają potwierdzać oficjalne dokumenty[1][14]. Zdaniem innych nie ma pewności, że artystka kiedykolwiek wyszła za mąż[5]. Wyjaśnienie tej wątpliwości jest ciekawe przede wszystkim w kontekście interpretacji jej obrazów, na których pojawiają się przedmioty osobiste kojarzone z typowymi dla tamtego czasu podarunkami weselnymi (np. pierścionek zaręczynowy lub obrączka, nóż z grawerowanym imieniem i nazwiskiem malarki czy naczynia stołowe używane przeważnie podczas uczt weselnych)[5][14].
Jej pierwszy obraz datowany jest na 1607 lub 1608[4][5]. Jest to niewielka martwa natura przedstawiająca słodycze, dwa kielichy z białym i czerwonym winem, gałązką rozmarynu i świecznikiem[1][4]. Choć nie ma dowodów potwierdzających jej naukę w pracowni malarskiej, analiza dorobku artystki sugeruje odebranie przez nią profesjonalnego wykształcenia w technice malarstwa olejnego[1][3][14]. Za jej mistrza uważa się niekiedy Osiasa Beerta – znanego malarza martwych natur z Antwerpii[1][14]. Inne źródła podają, że nauczycielem artystki mógł być również jej ojciec[10].
Clara Peeters malowała przede wszystkim martwe natury z kwiatami, owocami i wiktuałami, choć na jej obrazach pojawiają się czasem także żywe zwierzęta (kot lub wiewiórka)[5], monety i muszle oraz ludzie (prawdopodobnie autoportret datowany na ok. 1613–1629)[1]. Artystka niekiedy jest także uważana za prekursorkę włączenia ryb i owoców morza w kompozycję martwych natur[5].
Typowe w kompozycji jej obrazów jest umieszczanie niewielkich rozmiarów autoportretów w refleksach świetlnych widocznych na metalowych lub szklanych naczyniach stołowych[5]. Jest to pionierska i charakterystyczna cecha jej malarstwa, przejmowana później przez innych malarzy siedemnastowiecznych z jej kręgu[14].