Brzęczek kolumbijski
Brzęczek kolumbijski[7] (Chaetocercus astreans) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrów (Trochilinae) w rodzinie kolibrowatych (Trochilidae). Gatunek słabo poznany, występujący w Ameryce Południowej; według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem.
Chaetocercus astreans[1] | |||
(Bangs, 1899)[2] | |||
![]() | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Plemię | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | brzęczek kolumbijski | ||
Synonimy | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6] | |||
![]() | |||
Zasięg występowania | |||
![]() |
Zasięg występowania
Brzęczek kolumbijski występuje endemicznie w górach Sierra Nevada de Santa Marta w północnej Kolumbii[8].
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1899 roku amerykański ornitolog Outram Bangs, nadając mu nazwę Acestrura astreans[2]. Opis ukazał się w czasopiśmie Proceedings of the New England Zoölogical Club. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Bangs wyznaczył „San Sebastian w Kolumbii na wysokości 6600 stóp”[2]. Holotypem był dorosły samiec (numer katalogowy: 6840) z kolekcji Edwarda i Outrama Bangsów, upolowany 19 lipca 1899 roku przez W.W. Browna Jr.[2]
Czasami umieszczany w rodzaju Acestrura[9] wraz z C. mulsant, C. bombus, C. heliodor i C. berlepschi, ale brak dowodów morfologicznych uzasadniających oddzielenie tych taksonów od C. jourdanii[8]. Najprawdopodobniej blisko spokrewniony z C. heliodor[8][10]. Gatunek monotypowy[8].
Etymologia
Morfologia
Długość ciała około 7 cm[8]. Samiec posiada prosty czarny dziób. Głowa koloru lśniąco zielonego, reszta górnych części ciała lśniąco niebieskawa; kryza rudawa, wydłużona, tworzy pęki uszne, pierś szara, z białą plamką na bokach (występuje również u samicy). Ogon rozwidlony, sterówki środkowe szczątkowe, zaś zewnętrzne wydłużone i ostre na końcu[9]. Upierzenie samca poza okresem godowym nieznane; przypuszczalnie wygląda podobnie do C. heliodor, z bladym gardłem[9]. U samicy górne części ciała brązowo-zielone zaś dolne blado cynamonowo-rdzawe. Ogon zaokrąglony, koloru cynamonowego z czarnym paskiem na środku, sterówki środkowe zielone[13]. Ptaki młodociane przypominają dorosłą samicę[8].
Ekologia
Brzęczek kolumbijski zamieszkuje krawędzie górskich lasów, tereny lesiste i zacienione miejsca na plantacjach kawy, czasami w sub-páramo, na wysokości od 825 do 2000 m n.p.m.[8][13]
Prawdopodobnie pieśń składa się z regularnie powtarzanej pojedynczej, modulowanej nuty; podczas spożywania pokarmu i zwisu wydają serię pojedynczych płynnych nut „tsit” lub podwójnych „ti-tsit”[8]. Skrzydła podczas unoszenia się wydają niski, buczący dźwięk przypominający pszczołę[8].
Brzęczek kolumbijski żywi się nektarem i owadami; nie obserwowano go żerującego na żadnych konkretnych roślinach, ale przypuszczalnie odwiedza te same kwiaty, co blisko spokrewnione gatunki, takie jak kwitnące drzewa Inga i podobne; strategia polowania podobna do strategii stosowanej przez brzęczka białobrzuchego[8].
Nie ma żadnych informacji na temat okresu godowego, rozmnażania oraz wychowu młodych[8].
Status i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – „najmniejszej troski”)[6]. Gatunek ten nie jest globalnie zagrożony[6]. Wymieniony w II załączniku CITES[14]. Gatunek o ograniczonym zasięgu: obecny jedynie w górach Sierra Nevada de Santa Marta; lokalnie pospolity[6]. Nie odnotowano bezpośrednich zagrożeń, choć część jego siedlisk jest zagrożona wylesianiem; niemniej jednak ptak ten łatwo adaptuje się w siedliskach stworzonych przez człowieka, takich jak plantacje kawy[8].
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
- G.G. Graves. Systematics Of The Gorgeted Woodstars (Aves, Trochilidae, Acestrura). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 99 (2), s. 218–224, 1986. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).