Brzęczek kolumbijski

gatunek ptaka

Brzęczek kolumbijski[7] (Chaetocercus astreans) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrów (Trochilinae) w rodzinie kolibrowatych (Trochilidae). Gatunek słabo poznany, występujący w Ameryce Południowej; według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem.

Brzęczek kolumbijski
Chaetocercus astreans[1]
(Bangs, 1899)[2]
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

krótkonogie

Rodzina

kolibrowate

Podrodzina

kolibry

Plemię

Mellisugini

Rodzaj

Chaetocercus

Gatunek

brzęczek kolumbijski

Synonimy
  • Acestrura mulsanti[a] Salvin & Godman, 1879[3]
  • Acestrura astreans Bangs, 1899[2]
  • Chaetocercus astreansBrabourne & Chubb, 1912[4]
  • Acestrura astreans[b]Simon, 1921[5]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Zasięg występowania

Brzęczek kolumbijski występuje endemicznie w górach Sierra Nevada de Santa Marta w północnej Kolumbii[8].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1899 roku amerykański ornitolog Outram Bangs, nadając mu nazwę Acestrura astreans[2]. Opis ukazał się w czasopiśmie Proceedings of the New England Zoölogical Club. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Bangs wyznaczył „San Sebastian w Kolumbii na wysokości 6600 stóp”[2]. Holotypem był dorosły samiec (numer katalogowy: 6840) z kolekcji Edwarda i Outrama Bangsów, upolowany 19 lipca 1899 roku przez W.W. Browna Jr.[2]

Czasami umieszczany w rodzaju Acestrura[9] wraz z C. mulsant, C. bombus, C. heliodor i C. berlepschi, ale brak dowodów morfologicznych uzasadniających oddzielenie tych taksonów od C. jourdanii[8]. Najprawdopodobniej blisko spokrewniony z C. heliodor[8][10]. Gatunek monotypowy[8].

Etymologia

  • Chaetocercus: gr. χαιτη khaitē „długie, faliste włosy”; κερκος kerkos „ogon”[11].
  • astreans: łac. astreans, astreantis „lśniący jak gwiazda”, od astrum, astri „gwiazda”, od gr. αστρον astron „gwiazda”[12].

Morfologia

Długość ciała około 7 cm[8]. Samiec posiada prosty czarny dziób. Głowa koloru lśniąco zielonego, reszta górnych części ciała lśniąco niebieskawa; kryza rudawa, wydłużona, tworzy pęki uszne, pierś szara, z białą plamką na bokach (występuje również u samicy). Ogon rozwidlony, sterówki środkowe szczątkowe, zaś zewnętrzne wydłużone i ostre na końcu[9]. Upierzenie samca poza okresem godowym nieznane; przypuszczalnie wygląda podobnie do C. heliodor, z bladym gardłem[9]. U samicy górne części ciała brązowo-zielone zaś dolne blado cynamonowo-rdzawe. Ogon zaokrąglony, koloru cynamonowego z czarnym paskiem na środku, sterówki środkowe zielone[13]. Ptaki młodociane przypominają dorosłą samicę[8].

Ekologia

Brzęczek kolumbijski zamieszkuje krawędzie górskich lasów, tereny lesiste i zacienione miejsca na plantacjach kawy, czasami w sub-páramo, na wysokości od 825 do 2000 m n.p.m.[8][13]

Prawdopodobnie pieśń składa się z regularnie powtarzanej pojedynczej, modulowanej nuty; podczas spożywania pokarmu i zwisu wydają serię pojedynczych płynnych nut „tsit” lub podwójnych „ti-tsit”[8]. Skrzydła podczas unoszenia się wydają niski, buczący dźwięk przypominający pszczołę[8].

Brzęczek kolumbijski żywi się nektarem i owadami; nie obserwowano go żerującego na żadnych konkretnych roślinach, ale przypuszczalnie odwiedza te same kwiaty, co blisko spokrewnione gatunki, takie jak kwitnące drzewa Inga i podobne; strategia polowania podobna do strategii stosowanej przez brzęczka białobrzuchego[8].

Nie ma żadnych informacji na temat okresu godowego, rozmnażania oraz wychowu młodych[8].

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – „najmniejszej troski”)[6]. Gatunek ten nie jest globalnie zagrożony[6]. Wymieniony w II załączniku CITES[14]. Gatunek o ograniczonym zasięgu: obecny jedynie w górach Sierra Nevada de Santa Marta; lokalnie pospolity[6]. Nie odnotowano bezpośrednich zagrożeń, choć część jego siedlisk jest zagrożona wylesianiem; niemniej jednak ptak ten łatwo adaptuje się w siedliskach stworzonych przez człowieka, takich jak plantacje kawy[8].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne