Białucha arktyczna

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1776 roku przyrodnik Peter Simon Pallas nadając mu nazwę Delphinus leucas^[4]. Holotyp pochodził z ujścia rzeki Ob, w północno-wschodniej Syberii, w Rosji^[37][38]. Okaz typowy się nie zachował, nazwa oparta na świeżo zabitych harpunami zwierzętach^[38]. Jedyny żyjący współcześnie przedstawiciel rodzaju białucha^[34] (Delphinapterus)^[37][39][39].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[39].

• Delphinapterus: gr. δελφις delphis, δελφινος delphinos „delfin”; απτερος apteros „bezskrzydły, bez skrzydeł”, od negatywnego przedrostka α- a-; -πτερος -pteros „-skrzydły”, od πτερον pteron „skrzydło”^[40].
• leucas: gr. λευκος leukos „biały”^[41].

Białucha arktyczna występuje w wodach arktycznych i subarktycznych na południe do około 50° szerokości geograficznej północnej; południowe granice populacji grenlandzkich i wschodnioeuropejskich występują dalej na północ na około 64° szerokości geograficznej północnej^[39]. Młode osobniki od czasu do czasu oddalają się na południe od normalnego zasięgu, są widywane w pobliżu Long Island w stanie Nowy Jork w Stanach Zjednoczonych oraz w Sekwanie we Francji^[39].

Długość ciała 300–450 cm; masa ciała 500–1600 kg^[42]. Występuje dymorfizm płciowy – dorosłe samce są większe i cięższe od dorosłych samic^[42]. Noworodki osiągają długość ciała około 150 cm przy ciężarze 35–85 kg^[42]. Jego górna część głowy jest zaokrąglona, natomiast w szczęce występuje 30–38 zębów. Tuż po urodzeniu ciało młodych jest szaroniebieskie, a niekiedy nawet ciemnoniebieskie. Z biegiem czasu jednak jaśnieje. Osobniki 4–5 letnie są już zazwyczaj kremowe lub całkowicie białe^[35].

Zwierzęta te żyją w niewielkich grupach, liczących zwykle maksymalnie 5–10 osobników. Żywią się rybami, skorupiakami oraz głowonogami^[35].

Gatunek ten jest niekiedy poławiany dla mięsa, tłuszczu oraz skór^[35].

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern „najmniejszej troski”)^[33].

• R. Kerr: The animal kingdom, or zoological system, of the celebrated Sir Charles Linnæus. containing a complete systematic description, arrangement, and nomenclature, of all the known species and varieties of the mammalia, or animals which give suck to their young. Class I, Mammalia. Edinburgh: A. Strahan, and T. Cadell, London, and W. Creech, 1792, s. 1–462. (ang.).
• B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des cétacées. Paris: Plassan, 1804, s. i–xliv, 1–329. (fr.).
• R.-P. Lesson: Histoire naturelle générale et particulière des mammifères et des oiseaux décoverts depuis 1788 jusqu’a nos jours. Cz. 1: Cétacés. 1828, s. 1–442. (fr.).
• J.E. Gray: Mammalia. On the cetaceous animals. W: J. Richardson & J.E. Gray: The zoology of the voyage of the H.M.S. Erebus & Terror, under the command of Captain Sir James Clark Ross, during the years 1839 to 1843. Cz. 1: Mammalia, Birds. London: E. W. Janson, 1844–1875, s. 13–53. (ang.).