Bawełniak szczeciniasty

gatunek gryzonia

Bawełniak szczeciniasty[17], bawełniak[18] (Sigmodon hispidus) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae). W polskiej literaturze zoologicznej dla oznaczenia gatunku Sigmodon hispidus używana była nazwa „bawełniak”[18]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi temu przypisano oznaczenie bawełniak szczeciniasty, rezerwując nazwę „bawełniak” dla rodzaju Sigmodon[17].

Bawełniak szczeciniasty
Sigmodon hispidus[1]
Say & Ord, 1825[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

bawełniaki

Plemię

Sigmodontini

Rodzaj

bawełniak

Gatunek

bawełniak szczeciniasty

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[16]

Bawełniak szczecinasty z Teksasu.

Zasięg występowania

Bawełniak szczeciniasty występuje w Stanach Zjednoczonych i Meksyku, od południowej Nebraski, południowo-wschodniego Kolorado i południowo-wschodniej Arizony na wschód do Wirginii, Karoliny Północnej, Karoliny Południowej, Georgii i Florydy oraz na południe przez Teksas do Nuevo León i Tamaulipas, z odosobnioną populacją w dolnym biegu rzeki Kolorado w południowo-zachodniej Arizonie, południowo-wschodniej Kalifornii i skrajnie północno-zachodniej Sonory[19].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1825 roku amerykańscy przyrodnicy Thomas Say i George Ord nadając mu nazwę Sigmodon hispidus[2]. Holotyp pochodził z obszaru rzeki St. Johns, w Florydzie, w Stanach Zjednoczonych[20].

Dane chromosomalne i molekularne oparte o analizy filogenetyczne ograniczają S. hispidus do Stanów Zjednoczonych i dwóch obszarów w północnym Meksyku i wykluczają taksony obecnie rozpoznawane jako S. arizonae, S. hirsutus, S. inopinatus, S. mascotensis, S. peruanus, S. toltecus i S. zanjonensis[19]. Biorąc pod uwagę radykalną rekonstrukcję S. hispidus, jakiekolwiek rozpoznanie podgatunków jest niemożliwe bez nowych badań[19]. Przynależność okazów odniesionych do S. hispidus z meksykańskich stanów Chihuahua i Coahuila wymaga potwierdzenia danymi molekularnymi lub chromosomalnymi[19]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy rozpoznają podgatunków[19].

Etymologia

  • Sigmodon: gr. σῖγμα sigma „litera Σ”; ὀδούς odous, ὀδóντος odontos „ząb”; w aluzji do sigmoidalnego wzoru na zębach trzonowych gdy ich korony są zużyte[21].
  • hispidus: łac. hispidus „włochaty, szczeciniasty, kudłaty”[22].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 125–227 mm, długość ogona 81–166 mm, długość ucha 16–24 mm, długość tylnej stopy 28–41 mm; masa ciała 100–225 g[23]. Ubarwienie futra w części grzbietowej szare, od spodu przechodzące w jasne. Ogon pokryty drobnymi łuskami, słabo owłosiony[18].

Ekologia

Bawełniak szczeciniasty prowadzi nocny tryb życia. Żyje około jednego roku zamieszkując tereny pól i zarośli. Na żerowisko wychodzi w nocy, jest wszystkożerny i wyrządza wiele szkód w uprawach, szczególnie na plantacji uprawy trzciny cukrowej[18].

Po ciąży trwającej 27 dni w miocie samica rodzi 5-6 młodych[18].

Bawełniak szczeciniasty jest wszystkożerny, najchętniej jednak zjada pokarmy roślinne[18].

Przypisy

Bibliografia