Bawełniak

rodzaj gryzoni

Bawełniak[6] (Sigmodon) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae). W polskiej literaturze zoologicznej nazwa „bawełniak” była używana dla oznaczenia gatunku Sigmodon hispidus[7]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi temu przypisano oznaczenie bawełniak szczeciniasty, rezerwując nazwę „bawełniak” dla rodzaju Sigmodon.

Bawełniak
Sigmodon
Say & Ord, 1825[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – bawełniak arizoński (S. arizonae)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

bawełniaki

Plemię

Sigmodontini

Rodzaj

bawełniak

Typ nomenklatoryczny

Sigmodon hispidus Say & Ord, 1825

Synonimy
Podrodzaje i Gatunki

21 gatunków (w tym 7 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na terenie Ameryki Południowej, Ameryki Środkowej i w południowej części Ameryki Północnej[8][9][10].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 106–245 mm, długość ogona 72–166 mm, długość ucha 14–30 mm, długość tylnej stopy 25–43 mm; masa ciała 50–300 g[9][11].

Systematyka

Rodzaj zdefiniowali w 1825 roku amerykańscy przyrodnicy Thomas Say i George Ord na łamach Journal of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia[1]. Na gatunek typowy autorzy wyznaczyli (oznaczenie monotypowe) bawełniaka szczeciniastego (S. hispidus).

Etymologia

  • Sigmodon (Symidon): gr. σῖγμα sigma ‘litera Σ’; ὀδούς odous, ὀδóντος odontos ‘ząb’; w aluzji do sigmoidalnego wzoru na zębach trzonowych gdy ich korony są zużyte[12].
  • Lasiomys: gr. λάσιος lasios ‘włochaty, kudłaty’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[13]. Gatunek typowy: Lasiomys hirsutus Burmeister, 1854.
  • Deilemys: gr. δείλη deilē ‘popołudnie, zmierzch’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[14]. Gatunek typowy: Deilemys toltecus Saussure, 1860.
  • Sigmomys: gr. σῖγμα sigma ‘litera Σ’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’; w aluzji do podobieństwa do rodzaju Sigmodon[12]. Gatunek typowy: Sigmomys savannarum O. Thomas, 1901 (= Reithrodon alstoni O. Thomas, 1880).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki zgrupowane w dwóch podrodzajach[15][11][8][6]:

Opisano również gatunki wymarłe:

  • Sigmodon bakeri R.A. Martin, 1974[16] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Sigmodon curtisi Gidley, 1922[17] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Sigmodon holocuspis (Czaplewski, 1987)[18] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Sigmodon hudspethensis Strain, 1966[19] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Sigmodon libitinus R.A. Martin, 1979[20] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Sigmodon lindsayi R.A. Martin & Prince, 1989[21] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Sigmodon minor Gidley, 1922[17] (Stany Zjednoczone; pliocen)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia