Anton Bruckner

Anton Bruckner urodził się jako syn wiejskiego nauczyciela i organisty, w biednej, religijnej i muzykalnej rodzinie, w górnej Austrii, w Ansfelden^[1][2][3]. Jego matka śpiewała w kościelnym chórze^[1][2][3]. Przejawiał talent do gry na skrzypcach w wieku czterech lat, a w wieku dziesięciu ćwiczył już grę na organach^[1][2][3].

Karierę muzyczną rozpoczął kolejno jako chórzysta, nauczyciel i organista w klasztorze augustianów św. Floriana w Linzu. W latach 1858–1868 organista w tamtejszej katedrze, następnie mianowany profesorem konserwatorium w Wiedniu. W 1886 roku został odznaczony krzyżem kawalerskim Orderu Franciszka Józefa^[4].

Rola historyczna Brucknera sprowadza się głównie do osiągnięć na polu symfoniki. Fascynacja tym gatunkiem wywodzi się z dwóch źródeł:

• nurt klasyczny Beethovena i Schuberta – widoczne jest to w monumentalizmie, ogromnych rozmiarach i koncepcji formy symfonicznej

• dramat muzyczny Wagnera – wpływ mistrza z Bayreuth zaznacza się w harmonii i instrumentacji

Obok wyżej wymienionych wpływów w muzyce Brucknera zauważyć można oddziaływanie austriackiej muzyki ludowej i faktury polifonicznej. Mimo iż Bruckner należy do entuzjastów muzyki Wagnera, to sam reprezentuje nurt muzyki absolutnej. Zauroczenie Wagnerem niejednokrotnie budziło sprzeciw konserwatywnej krytyki – między innymi Eduarda Hanslicka.

Oprócz muzyki symfonicznej Bruckner uprawia twórczość religijną, która łączy mistrzostwo sztuki symfonicznej z kunsztem polifonii. Głos ludzki w tych utworach jest traktowany podobnie jak u Wagnera – jako jeden z instrumentów orkiestry.

Najważniejsze dzieła:

• 8 symfonii (oraz dziewiąta niedokończona) – między innymi III Wagnerowska d-moll, IV Romantyczna Es-dur, VII E-dur, IX d-moll – niedokończona – Bruckner pozostawił 3 części oraz szkice finału, które zostały częściowo zagubione, a następnie zrekonstruowane. Oprócz dziewięciu numerowanych symfonii jest też Bruckner autorem Symfonii f-moll, znanej jako „Studencka”, skomponowanej podczas studiów u O. Kitzlera oraz Symfonii d-moll, znanej jako Zerowa (Nullte), skomponowanej już po Symfonii I, ale oznaczonej przez Brucknera numerem „0” na znak odrzucenia tego utworu^[5].
• 3 msze (nr 1 d-moll, nr 2 e-moll, nr 3 f-moll), psalmy, motety

• Te Deum – na 4 głosy solowe, chór, orkiestrę i organy.

• Requiem d-moll (1849)

• Anton Bruckner – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Partytury do utworów Antona Brucknera w serwisie Polona.pl