Anne Conway

Anne Conway, znana jako wicehrabina Conway (ur. 14 grudnia 1631 w Londynie, zm. 23 lutego 1679) – angielska filozofka racjonalistyczna, której twórczość wywarła wpływ na Gottfrieda Leibniza[1][2].

Anne Conway
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1631
Londyn

Data śmierci

23 lutego 1679

Zawód, zajęcie

filozofka

Życiorys

Przyszła na świat w rodzinie Finchów jako córka sir Heneage'a Fincha, sekretarza Londynu i przewodniczącego Izby Gmin za panowania Karola I, i jego drugiej żony Elizabeth Cradock[2]. Ojciec zmarł tydzień przed jej narodzinami. Była najmłodszym dzieckiem. Uczyła się pod okiem korepetytorów. Opanowała łacinę, grekę i hebrajski. Dorastała w Pałacu Kensington, który należał wówczas do jej rodziny[3].

Jej przyrodni brat John Finch zachęcał ją do zgłębiania filozofii i teologii. Przedstawił ją platoniście Henry'emu More'owi, swojemu wykładowcy w Christ's College w Cambridge. W rezultacie Anna i Henry przez wiele lat korespondowali i wymieniali się poglądami na temat filozofii Kartezjusza. Anne, początkowo nieformalna uczennica More'a, szybko dorównała mu poziomem intelektualnym[2]. W 1652 More zadedykował jej swoją książkę Antidote against Atheism (Antidotum na ateizm). Pozostawała pod wpływami ruchu kabalistycznego łączącego chrześcijaństwo i judaizm, a czerpiącego z gnostycyzmu, neoplatonizmu, renesansowego okultyzmu i hermetyzmu[4]. Utrzymywała kontakt z Christianem Knorrem von Rosenrothem[3].

W 1651 wyszła za mąż za Edwarda Conwaya, późniejszego pierwszego hrabiego Conway. Po ślubie pozostała w Pałacu Kensington. Mieszkała też w majątku hrabiów Conway, Ragley w Warwickshire[3]. W 1658 urodziła jedyne dziecko. Dwa lata później syn Heneage Edward Conway zmarł na ospę[2].

Anne zainteresowała się kabałą luriańską, a następnie wyznaniem kwakrów, które przyjęła w 1677. Stworzyła w swoim domu centrum działalności kwakrów. Prawodpodobnie w 1677 napisała The Principles of the Most Ancient and Modern Philosophy (Zasady filozofii antycznej i nowoczesnej)[5][6]. Tekst ukazuje wpływ Franciscusa Mercuriusa van Helmonta na jej twórczość[7]. Został opublikowany przez van Helmonta w Amsterdamie w 1690 po łacinie jako Principia philosophiae antiquissimae et refreshissimae. W 1692 ukazało się wydanie angielskie[2][3]. Praca opisuje monistyczny pogląd autorki na świat jako stworzony z jednej substancji[8]. Uważała, że istnieją niepodzielne cząstki ducha-materii, które nazwała monadami[6]. Krytykowała kartezjańską ideę, że duch i ciało są rozdzielne, koncepcję duszy Henry'ego More'a oraz dualistyczne teorie relacji między ciałem a duchem[9]. Jej studia wpłynęły na rozwój nowoczesnych nauk przyrodniczych[6].

Od dwunastego roku życia cierpiała na ciężkie migreny. Obezwładniający ból sprawiał, że spędzała dużo czasu pod nadzorem lekarzy, szukając lekarstwa. Szukała pomocy m.in. Thomasa Willisa, ale żaden z zabiegów nie przyniósł pożądanego efektu[10]. Zmarła w wieku 47 lat[4].

W 1930 M.H. Nicolson wydał w Londynie jej korespondencję pt. Letters. The Correspondence of Anne, Viscountess Conway, Henry More and their friends, 1642–1684[11].

Przypisy