Alphecca
Alphecca (Alfa Coronae Borealis, α CrB) – najjaśniejsza gwiazda konstelacji Korony Północnej, odległa od Słońca o około 75 lat świetlnych.
α Coronae Borealis | |||||||||||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||||||||||
Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||||
Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rektascensja | 15h 34m 41,268s[1] | ||||||||||||||||||||||
Deklinacja | +26° 42′ 52,89″[1] | ||||||||||||||||||||||
Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||||
Odległość | |||||||||||||||||||||||
Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||||
Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||||
Ruch własny (DEC) | −89,58 ± 0,20 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||||
Prędkość radialna | 1,7 ± 0,9 km/s[1] | ||||||||||||||||||||||
Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||||
Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||||
Typ widmowy | |||||||||||||||||||||||
Masa | |||||||||||||||||||||||
Promień | |||||||||||||||||||||||
Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||||
Jasność | |||||||||||||||||||||||
Okres obrotu | |||||||||||||||||||||||
Prędkość obrotu | 133 km/s[3] | ||||||||||||||||||||||
Temperatura | ~10 000 K[3] | ||||||||||||||||||||||
Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||||
Krąży wokół | |||||||||||||||||||||||
Półoś wielka | 9133[2] pc | ||||||||||||||||||||||
Mimośród | 0,2250[2] | ||||||||||||||||||||||
Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||||
|
Nazwa
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Corona_borealis_constellation_PP3_map_PL.svg/220px-Corona_borealis_constellation_PP3_map_PL.svg.png)
Tradycyjna nazwa gwiazdy, Alphecca, wywodzi się od arabskiego ناير الفكة Al Nāʽir al Fakkah, oznaczającego „jasną [gwiazdę] naczynia”[4], bądź „pękniętego pierścienia”[3]. Inna nazwa tej gwiazdy, Gemma, oznacza „klejnot” i odnosi się do centralnego położenia tej jasnej gwiazdy w koronie[3]. Jeszcze inna nazwa, Gnosia (Stella Coronae), występuje w „Georgikach” Wergiliusza[4]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła nazwę Alphecca dla określenia tej gwiazdy[5].
Właściwości fizyczne
Alphecca to biała gwiazda ciągu głównego[2][3] (choć klasyfikowana także jako podolbrzym[1]). Należy do typu widmowego A1[1][2].
Jest to gwiazda podwójna, zmienna zaćmieniowa podobna do Algola (Beta Persei)[1]. Drugi składnik co 17,3599 doby powoduje zaćmienie jaśniejszej gwiazdy, skutkiem czego jest spadek jasności o około 0,1m. Składniki dzieli w przestrzeni odległość zaledwie 0,13–0,27 au (średnio 0,20 au), około połowa odległości Merkurego od Słońca[3].
Jaśniejsza Alfa Coronae Borealis A to gwiazda o temperaturze około 10 tysięcy kelwinów, 67 razy jaśniejsza od Słońca. Jej promień i masa są 2,7 raza większe niż odpowiednie parametry Słońca. Gwiazda obraca się z prędkością 133 km/s na równiku, co odpowiada okresowi obrotu około 10 dni. Otacza ją dysk pyłowy, podobnie jak Wegę[3].
Słabszy składnik Alfa Coronae Borealis B to żółty karzeł o masie 0,92 masy Słońca. Emituje on silne promieniowanie rentgenowskie, co wskazuje na dużą aktywność magnetyczną i młody wiek (kilka milionów lat)[3].
Gwiazda należy do tzw. Gromady Wielkiej Niedźwiedzicy – luźnej gromady otwartej zawierającej m.in. pięć jasnych gwiazd Wielkiej Niedźwiedzicy[3].