Aleida Assmann

W latach 1966–1972 studiowała filologię angielską i egiptologię na uniwersytetach w Heidelbergu i Tybindze. W 1977 obroniła pracę doktorską (Die Legitimität der Fiktion). W 1992 roku uzyskała tytuł profesora na Uniwersytecie w Heidelbergu, a w 1993 roku uzyskała tytuł profesora na Uniwersytecie w Konstancji w zakresie literatury angielskiej i ogólnej. Była profesorem wizytującym na Uniwersytecie Rice’a w Houston (2000), Uniwersytecie Princeton w New Jersey (2001), Uniwersytecie Yale w New Haven (2002, 2003, 2005), Uniwersytecie Wiedeńskim (2005) i Uniwersytecie Chicagowskim (2007).

Aleida Assmann opublikowała liczne prace z zakresu literatury i kulturoznawstwa. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się na antropologii kulturowej, pamięci kulturowej oraz historii komunikacji.

W swojej działalności podjęła się systematyzacji zagadnienia pamięci kulturowej, przyczyniając się do rozwoju nauk humanistycznych na tym polu. Opierając się na teoriach Maurice’a Halbwachsa, wyróżnia poszczególne rodzaje pamięci kulturowej – m.in.: pamięć jako aspekt polityki historycznej, wynikającą z kreacji świadomości historycznej, jak i pamięć zbiorową, będącą obrazem przeszłości, wydobytej ze wspólnych świadectw w obrębie danej grupy. Badaczka w swoich pracach zagadnienie pamięci często odnosi do Holokaustu oraz problemu odpowiedzialności Niemiec za dokonaną zbrodnię, starając się zinterpretować sposób postrzegania przez Niemców swojej przeszłości^[1].

Córka protestanckiego teologa Günthera Bornkamma. Żona egiptologa Jana Assmanna, z którym ma pięcioro dzieci – Vincenta, Davida, Marlene, Valerie, Corinnę – związanych z branżą filmową^[2].

• 2019 – Medal Erasmusa
• 2018 – Krzyż Zasługi I klasy
• 2018 – Nagroda Pokojowa Księgarzy Niemieckich (z mężem Janem Assmanem)^[3]
• 2017 – Nagroda Balzana za badania dotyczące pamięci zbiorowej (z mężem Janem Assmanem)
• 2014 – Nagroda Heinekena w dziedzinie historii

Wydania polskie:

• Między historią a pamięcią. Antologia (Warszawa 2013, ISBN 978-83-235-1257-8)^[4]
• Wprowadzenie do kulturoznawstwa. Podstawowe terminy, problemy, pytania (Poznań 2015, ISBN 978-83-64864-10-0)^[5]

Wydania zagraniczne:

• Die Legitimität der Fiktion. Ein Beitrag zur Geschichte der literarischen Kommunikation (München 1980, ISBN 3-7705-1844-6).
• Arbeit am nationalen Gedächtnis. Eine kurze Geschichte der deutschen Bildungsidee (Frankfurt am Main 1993, ISBN 3-593-34838-1).
• Zeit und Tradition. Kulturelle Strategien der Dauer (Böhlau, Köln, 1999, ISBN 3-412-03798-2).
• z Ute Frevert, Geschichtsvergessenheit – Geschichtsversessenheit. Vom Umgang mit deutschen Vergangenheiten nach 1945 (Stuttgart 1999, ISBN 3-421-05288-3).
• Erinnerungsräume. Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächtnisses (München 1999, ISBN 3-406-44670-1)
• Das kulturelle Gedächtnis an der Millenniumsschwelle. Krise und Zukunft der Bildung (Konstanz 2004, ISBN 3-87940-791-6).
• Die Unverzichtbarkeit der Kulturwissenschaften. Mit einem nachfolgenden Briefwechsel (Hildesheim 2004, ISBN 3-934105-06-8).
• Generationsidentitäten und Vorurteilsstrukturen in der neuen deutschen Erinnerungsliteratur (Wien 2006, ISBN 3-85452-517-6)
• Einführung in die Kulturwissenschaft. Grundbegriffe, Themen, Fragestellungen (Berlin 2006, ISBN 3-503-07977-7).
• Der lange Schatten der Vergangenheit. Erinnerungskultur und Geschichtspolitik. (München 2006, ISBN 3-406-54962-4)
• Geschichte im Gedächtnis. Von der individuellen Erfahrung zur öffentlichen Inszenierung(München 2007, ISBN 978-3-406-56202-0).
• pod red. z Jan Assmann, Vollkommenheit (München 2010, ISBN 978-3-7705-4813-2).
• z Geoffrey Hartman, Die Zukunft der Erinnerung und der Holocaust. (Konstanz 2012, ISBN 978-3-86253-017-5).
• Ist die Zeit aus den Fugen? Aufstieg und Fall des Zeitregimes der Moderne. (München 2013, ISBN 978-3-446-24342-2).
• Das neue Unbehagen an der Erinnerungskultur. Eine Intervention (München 2013, ISBN 978-3-406-65210-3).
• Im Dickicht der Zeichen (Berlin 2015, ISBN 978-3-518-29679-0).
• Formen des Vergessens (Göttingen 2016, ISBN 978-3-8353-1856-4).
• Menschenrechte und Menschenpflichten. Schlüsselbegriffe für eine humane Gesellschaft. (Wien 2018, ISBN 978-3-7117-2072-6).
• Der europäische Traum. Vier Lehren aus der Geschichte (München 2018, ISBN 978-3-406-73380-2).