Ahl-e hakk
- Artykuł
- Dyskusja
Narzędzia
Ogólne
Drukuj lub eksportuj
W innych projektach
Ahl-e hakk (kurd. یارسان, Yarsan; per. اهل حق Ahl-e haqq, ludzie prawdy), zwani też Ali Ilahi (علي إلاه `Alī ilāhi, arab.: Ali jest bogiem), zwana także jarsanizmem – religia z pogranicza islamu, uznająca Alego ibn Abi Taliba, zięcia Mahometa, za inkarnację Boga. Ahl-e Haqq nie jest monolityczna, składa się z wielu różnorodnych grup wyznaniowych. Wyznawcy zamieszkują wschodnią i środkową Azję. Językiem sakralnym tej mniejszości religijnej jest najczęściej gorani (gurani). Kurd Sułtan Sahak wskazywany jest jako założyciel ruchu.
Powstała w XIV wieku w łonie szyickiego imamizmu. Według niektórych religioznawców powstała ona na skutek wpływów chodżów i ich odłamów religijnych na miejscowy imamizm. Według innych wpływ ismailicki był niewielki, a religia powstała, gdyż silne były jeszcze w tym czasie wierzenia przedislamskie: zaratusztriańskie, chrześcijańskie oraz religie lokalne. Na tę mieszankę miał się nałożyć silny element szyicki. Część wiernych nie uznaje tej interpretacji twierdząc, że Ahl-e hakk pojawili się na samym początku islamu.
Fatima, córka Mahometa i żona Alego, jest również wcieleniem Boga, jednak - według większości odłamów - niższego rzędu.
Wyznawców charakteryzuje podział według przynależność do lineaży.Ze względu na liczne prześladowania wyznawcy podają się najczęściej za imamitów, dlatego ich liczebność jest trudna do określenia (prawdopodobnie 200-300 tys., według własnych danych ponad 1 milion). Dzielą się na kilkanaście (lub kilkadziesiąt) grup wyznaniowych. Wierni są Kurdami, Persami, Gilanami, Lurami i Turkami. Żyją głównie w Iranie, Azerbejdżanie, Iraku (większość w Kurdystanie irackim) i w Turcji. Często są dyskryminowani, dlatego stosują takijję; otrzymali pełną lub niemal pełną swobodę wyznania tylko w Turcji i w irackim Kurdystanie.