Żargon

Żargon (od fr. jargon) – zespół jednostek językowych właściwych dla wyodrębnionej grupy społecznej lub zawodowej^[1], czasem również specyficzne nazewnictwo powiązane z pewnym obszarem działalności (np. dyscypliną naukową), trudno zrozumiałe dla osób z zewnątrz^[2], niekiedy przeciwstawiane terminologii oficjalnej^[3].

Żargon odróżnia się od języka powszechnego przede wszystkim zasobem leksykalnym, przy czym nie obejmuje on leksyki podstawowej. Wyjątkiem są tzw. języki tajne, na przykład gwara złodziejska, które wykazują różnice także w słownictwie podstawowym. Istnieją też żargony, które są całkowicie autonomiczne (opierają się o własne słownictwo i gramatykę), takie jak paryski argot, tj. tajna mowa środowisk wykluczonych ze społeczeństwa^[4]. Żargon, jako przeciwstawiany terminologii, wyróżnia się nieformalnością i związkiem z oralnością^[3].

Żargony należą do wariantów socjalnych języka^[4]. W literaturze nie czyni się konsekwentnego rozróżnienia między żargonem a slangiem jako formami socjolektu. Według klasyfikacji Stanisława Grabiasa żargon jest intencjonalnie tajny, czym odróżnia się od slangu, mającego charakter jawny^[5]; część badaczy natomiast uznaje te terminy za synonimiczne^[6][7]. Rosyjscy lingwiści przyjmują natomiast, że żargon pełni funkcję ekspresywną, języki tajne określają zaś jako argot^[8]. Niektórzy autorzy wskazują, że termin „żargon” ma w sobie zawarte negatywne nacechowanie emocjonalne^[9][10].

Określenie jargon odnoszono niegdyś do języków pidżynowych (jak np. Chinook Jargon)^[11].