Żębocin
wieś w województwie małopolskim
Żębocin – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Proszowice.
wieś | |
![]() Panorama wsi z widokiem na kościół | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Strefa numeracyjna | 12 |
Kod pocztowy | 32-100[2] |
Tablice rejestracyjne | KPR |
SIMC | 0332400 |
Położenie na mapie gminy Proszowice ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu proszowickiego ![]() | |
![]() |
W 1595 roku wieś położona w powiecie proszowskim województwa krakowskiego była własnością wojewody kijowskiego Konstantego Wasyla Ostrogskiego[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Położenie
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4e/%C5%BB%C4%99bocin_na_tle_powiat%C3%B3w.jpg)
Wieś administracyjnie położona jest w województwie małopolskim na północny wschód od Krakowa, w powiecie proszowickim, gmina Proszowice. Pod względem historycznym i kulturowym Żębocin leżą w Małopolsce, w ziemi krakowskiej.
Części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0332417 | Wygwizdów | część wsi |
0332423 | Wysiółek | część wsi |
Historia
- 1050 – według tradycji powstał kościół. Plebanem został Stanisław Szczepanowski, późniejszy biskup krakowski. Miał on sadzić lipy wokoło kościoła.
- Pocz. XII wieku – legenda o błogosławionej Małgorzacie, żonie dziedzica Żębocina, Mikołaja. Miała ona mieszkać w wieży kościelnej, odcięta od świata, aby nie narażać czci niewieściej w czasie wojennej wyprawy męża na Ruś. Pożywienie podawano jej na sznurze. Jeszcze w XVIII wieku pokazywano jej izdebkę, a w niej pień lipy sadzonej przez św. Stanisława.
- Poł. XIII wieku – budowa obecnego gotyckiego kościoła.
- 1326 – parafia należała do dekanatu pleszewskiego.
- 1444 – wzmiankowany Stanisław Szydłowiecki dziedzic wsi i pobliskiej Kowali.
- 1475 – Jan Długosz wymienia „Zamboczin” z kościołem i parafią, która pobiera dziesięcinę z folwarku w pobliskiej Kowali.
- 1595 – Żębocin w dekanacie proszowickim. Wizytacja biskupia odnotowuje murowany kościół parafialny pw. św. Stanisława i św. Małgorzaty. Plebanem został Stanisław z Proszowic. Wikary miał osobny dom z ogrodem. Istnieje szkoła, której rektor także miał dom z ogrodem. Wymieniono pola plebańskie i czynsze z pól m.in. w Żerkowicach, Więckowicach i Żębocinie. Do parafii należały: Żębocin, Kowala, Więckowice, Żerkowice, Grębocin i Dobranowice. Opisano wyposażenie kościoła, m.in. księgi i srebrne naczynia liturgiczne.
- XVII wiek – Żębocin w rękach Szembeków.
- 1614 – 14 grudnia ponowna konsekracja kościoła, dokonana przez bp. Waleriana Lubienieckiego z upoważnienia Piotra Tylickiego, biskupa krakowskiego.
- 1619 – do zespołu plebańskiego należy kościół murowany, dzwonnica drewniana z trzema dzwonami (czwarty na wieży kościelnej), dom plebana z ogrodem, szkoła, dom organisty oraz wikarówka (nie zamieszkała). Kościół w nie najlepszym stanie, gdyż zalecana jest reperacja. W parafii oprócz Żębocina Żerkowice, Kowala, Więckowice.
- 1629 – opisano kościół, wspomniano m.in. o odnowieniu ołtarza głównego, ławki w złym stanie, wymieniono kamienną chrzcielnice, srebrna monstrancję, naczynia liturgiczne.
- 1648 – w inwentarzu wspomniano o mitrze św. Stanisława i pniu lipy sadzonej według tradycji przez świętego oraz o co piątkowej mszy za męczennika.
- 1728 – kościół posiadał drewniane wyposażenie i organy, z zewnątrz spękany. Drewniana dzwonnica mieściła trzy dzwony. Plebania z sadem i ogrodem, szpital i szkoła. Parafia liczyła 500 dusz z Żębocina, Kowali, Żerkowic, Grębocina, Więckowic.
- 1757–1783 – przebudowa kościoła i wprowadzenie barokowego wystroju wnętrza. Z 1783 zachował się obszerny opis kościoła i otoczenia w języku polskim m.in. wylicza w parafii 670 dusz, obszerną plebanię.
- 1776 – budowa nowej murowanej dzwonnicy barokowej fundacji proboszcza ks. Jerzego Dobrzyńskiego.
- 1827 – według spisu ludności było we wsi 193 mieszkańców w 43 domach.
- 1905 – szkoły w Żębocinie i Kowali jedynymi szkołami wiejskimi w rejonie Proszowic gdzie nauczycielem społecznikiem był Piotr Kaszycki.
- 1925 – budowa nowej plebanii.
Zabytki
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].
- Kościół parafialny pw. św. Małgorzaty i św. Stanisława bpa, dzwonnica, otoczenie;
- plebania, otoczenie, drzewostan.
Przypisy
🔥 Top keywords: Wikipedia:Strona głównaMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024Specjalna:SzukajWikipedia:O WikipediiMichał ProbierzMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2020Kylian MbappéMistrzostwa Europy w piłce nożnejMistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2022Antoine GriezmannNicola ZalewskiMistrzostwa świata w piłce nożnej mężczyznReprezentacja Francji w piłce nożnej mężczyznDzień OjcaTaras RomanczukRomelu LukakuMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016Reprezentacja Polski w piłce nożnej mężczyznAdam BuksaZofia Noceti-KlepackaPolskaDidier DeschampsRobert LewandowskiMistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2026FentanylMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2028N’Golo KantéOndrej DudaPałac Stolbergów we WrocławiuSłowacjaGheorghe HagiMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2020/FinałCristiano RonaldoReprezentacja Rumunii w piłce nożnej mężczyznMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012Tadeusz GapińskiMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024 (eliminacje)Olivier GiroudDawid Podsiadło