ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਿਨੇਮਾ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਿਨੇਮਾ ਜਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਮੋਸ਼ਨ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਨੇਮਾ ਉੱਤੇ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਹੈ।[7][8] ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਚੇਨਈ, ਕੋਲਕਾਤਾ, ਕੋਚੀ, ਬੰਗਲੌਰ, ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ-ਕਟਕ ਅਤੇ ਗੁਹਾਟੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[details 1] ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਸਾਲਾਨਾ ਫਿਲਮ ਆਉਟਪੁੱਟ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ।[28] ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਇਹ 2019 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ₹19,000 ਕਰੋੜ (US $2.7 ਬਿਲੀਅਨ) ਦੀ ਕੁੱਲ ਕਮਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਸੀ।[5][29][30]
| ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਿਨੇਮਾ | |
|---|---|
.svg) | |
| ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ | 8,700 (2022)[1] |
| • ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ | 6 ਪ੍ਰਤੀ ਮਿਲੀਅਨ (2021)[2] |
| ਫੀਚਰ ਫਿਲਮਾਂ ਬਣਾਈਆਂ (2021-22)[3] | |
| ਕੁੱਲ | 2886  |
| ਦਾਖਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ (2016)[4] | |
| ਕੁੱਲ | 2,020,000,000 |
| • ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ | 1.69 |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ | 1,713,600,000 |
| ਕੁੱਲ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ (2019)[6] | |
| ਕੁੱਲ | ₹19,000 ਕਰੋੜ ($2.56 ਬਿਲੀਅਨ) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ | $2.1 ਬਿਲੀਅਨ (2015)[5] |
ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਬਹੁ-ਭਾਸ਼ਾਈ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਜਾਤੀ ਫਿਲਮ ਕਲਾ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ, ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ ਆਮਦਨ ਦੇ 44% ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇਲਗੂ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ, ਹਰੇਕ ਨੇ 13%, ਮਲਿਆਲਮ ਅਤੇ ਕੰਨੜ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ, ਹਰੇਕ ਨੇ 5% ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ।[31] ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲੀ, ਮਰਾਠੀ, ਉੜੀਆ, ਪੰਜਾਬੀ, ਗੁਜਰਾਤੀ ਅਤੇ ਭੋਜਪੁਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। 2022 ਤੱਕ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਆਮਦਨ ਮੁੰਬਈ-ਅਧਾਰਤ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ (ਬਾਲੀਵੁੱਡ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ।[32][30] 2022 ਤੱਕ, ਤੇਲਗੂ ਸਿਨੇਮਾ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਬਾਕਸ-ਆਫਿਸ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ।[33][34][35][details 2]
ਨੋਟ
ਹਵਾਲੇ
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ
- Celli, Carlo. (2013) "The Promises of India" National Identity in Global Cinema: How Movies Explain the World. Palgrave MacMillan, 61–70. ISBN 978-1137379023.
- Suresh Chabria; Paolo Cherchi Usai (1994). Light of Asia: Indian Silent Cinema, 1912–1934. Wiley Eastern. ISBN 978-81-224-0680-1.
- Stanley A. Wolpert (2006). Encyclopedia of India. ISBN 978-0-684-31350-4.
- Desai, Jigna (2004). Beyond Bollywood: The Cultural Politics of South Asian Diasporic Film. Psychology Press. ISBN 978-0-415-96684-9.
- K. Moti Gokulsing; Wimal Dissanyake (2004). Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change. Trentham Books Limited. ISBN 978-1-85856-329-9.
- Gulzar, Govin Nihalanni, & Saibel Chatterjee. Encyclopaedia of Hindi Cinema New Delhi: Encyclopædia Britannica, 2003. ISBN 81-7991-066-0.
- Khanna, Amit (2003), "The Business of Hindi Films", Encyclopaedia of Hindi Cinema: historical record, the business and its future, narrative forms, analysis of the medium, milestones, biographies, Encyclopædia Britannica (India) Private Limited, ISBN 978-81-7991-066-5.
- Gopal, Sangita; Moorti, Sujata (2008). Global Bollywood: Travels of Hindi Song and Dance. University of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-4578-7.
- Narweker, Sanjit, ed. Directory of Indian Film-Makers and Films. Flicks Books, 1994. ISBN 0-948911-40-9
- Stanley A. Wolpert (2006). Encyclopedia of India. ISBN 978-0-684-31351-1.
- Nowell-Smith, Geoffrey (1996). The Oxford History of World Cinema. Oxford University Press, US. ISBN 978-0-19-811257-0.
- Passek, Jean-Loup, ed. (1983). Le cinéma indien. Paris: Centre national d'art et de culture Georges Pompidou. ISBN 9782864250371. OCLC 10696565.
- Rajadhyaksha, Ashish; Willemen, Paul (1999). Encyclopedia of Indian Cinema. Routledge. ISBN 978-1-57958-146-6.
- Stanley A. Wolpert (2006). Encyclopedia of India. ISBN 978-0-684-31351-1.
- Velayutham, Selvaraj (2008). Tamil Cinema: The Cultural Politics of India's Other Film Industry. Psychology Press. ISBN 978-0-415-39680-6.
- Watson, James L. (2009), Globalization, Encyclopædia Britannica.
- Report of the Indian Cinematograph Committee 1927–1928. Superintendent, The Government Press, Madras. 1928.
- Dwyer, Rachel; Patel, Divia (2002). Cinema India: The Visual Culture of Hindi Film. ISBN 978-0-8135-3175-5.
- Culture and Representation: The Emerging Field of Media Semiotics/J A H Khatri/Ruby Press & Co./ISBN 978-93-82395-12-6/ 2013.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
