ବେଞ୍ଜଏଲ ପେରକ୍ସାଇଡ

ବେଞ୍ଜଏଲ ପେରକ୍ସାଇଡ
	Skeletal formula (top) Ball-and-stick model (bottom)
Clinical data
Trade names	Benzac, Clearasil, PanOxyl, others
Synonyms	benzoperoxide, dibenzoyl peroxide (DBPO)
AHFS/Drugs.com
Pregnancy; category	US: C (Risk not ruled out) ; ;
ATC code	D10AE01 (WHO) QD11AX90 (WHO);
Identifiers
	IUPAC name dibenzoyl peroxide;
CAS Number	94-36-0;
PubChem CID	7187;
ChemSpider	6919;
UNII	W9WZN9A0GM;
KEGG	D03093;
ChEMBL	CHEMBL1200370;
ECHA InfoCard	100.002.116
Chemical and physical data
Formula	C14H10O4
Molar mass	୨୪୨.୨୩ g·mol−1
3D model (JSmol)	Interactive image;
Density	1.334 g/cm3
Melting point	103 to 105 °C (217 to 221 °F) decomposes
Solubility in water	poor mg/mL (20 °C)
	SMILES c1ccc(cc1)C(=O)OOC(=O)c2ccccc2;
	InChI InChI=1S/C14H10O4/c15-13(11-7-3-1-4-8-11)17-18-14(16)12-9-5-2-6-10-12/h1-10H; ; Key:OMPJBNCRMGITSC-UHFFFAOYSA-N;

ବେଞ୍ଜଏଲ ପେରକ୍ସାଇଡ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Benzoyl peroxide ବା BPO) ଏକ ଔଷଧ ଓ କାରଖାନାରେ ବ୍ୟବ‌ହାର କରାଯାଉଥିବା ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ (industrial chemical) । ^[୧] ସାମାନ୍ୟରୁ ମଧ୍ୟମ ଧରଣର ବ୍ରଣ (acne) ଚିକିତ୍ସାରେ ଏହା ବ୍ୟବ‌ହାର କରାଯାଏ । ସାଂଘାତିକ ହୋଇଥିଲେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଔଷଧ ସ‌ହିତ ଦିଆଯାଏ ।^[୨] ଏହା କେତେକ ସ୍ଥଳରେ କ୍ଲିଣ୍ଡାମାଇସିନ (clindamycin) ଭଳି ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ (antibiotic) ସାଥିରେ ମିଶ୍ରିତ ହୋଇ ଥାଏ ।^[୩] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବ୍ୟବ‌ହାର ମଧ୍ୟରେ ଅଟା ପରିଷ୍କାର (bleaching flour), କେଶ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ (hair bleaching), ସଫେଦ ଦାନ୍ତ (teeth whitening) ଓ ଲୁଗା ଧଳା (textile bleaching) କରିବାକୁ ବ୍ୟବ‌ହାର କରାଯାଏ ।^[୪]^[୫]^[୬] ପ୍ଲାସ୍ଟିକ କାରଖାନାରେ (plastic industry) ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହୁଏ । ^[୧]

ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଚର୍ମ ଶୁଷ୍କ ହୋଇ ଚୋପା ଛାଡ଼େ ଓ ଗଲୁ ହୁଏ ।^[୨]^[୭] ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଏହାର ନିରାପତ୍ତା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ ।^[୮] ଏହା ପେରକ୍ସାଇଡ (peroxide) ପରିବାରର ଏହ ରାସାୟନିକ ଦ୍ରବ୍ୟ ।^[୫] ବ୍ରଣ ରୋଗରେ ଏହା ଜୀବାଣୁ (bacteria) ମାରିଦିଏ । ^[୪]

ବେଞ୍ଜଏଲ ପେରକ୍ସାଇଡ ସନ ୧୯୦୫ରେ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କାର‌ଯାଇଥିଲା ଓ ଚିକିତ୍ସା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସନ ୧୯୩୦ରୁ ବ୍ୟବ‌ହାର କରାଗଲା ।^[୪] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ (World Health Organization's List of Essential Medicines) ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ (health system) ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।^[୯] ଏହା ଜେନେରିକ ଔଷଧ ନାମରେ (generic medication) ବିନା ପ୍ରେସକ୍ରିପସନରେ ବିକ୍ରୟ ହୁଏ ।^[୭] ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏହାର ୧୦%ର ଏକ ୧୫୦ମି:ଲି: ବୋତଲର ଦାମ ୪ ପାଉଣ୍ଡ ।^[୩] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହାର ଏକ ମାସ ଚିକିତ୍ସାରେ ୨୫ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ ।^[୭]

ଆଧାର

[୧]

[୨]

[୩]

[୪]

[୫]

[୬]

[୭]

[୮]

[୯]