ଫ୍ଲୁଓକ୍ସେଟିନ

ଫ୍ଲୁଓକ୍ସେଟିନ, ବ୍ୟବସାୟୀକ ନାମ ପ୍ରୋଜାକ ଓ ସାରାଫେମ, ସେଲେକ୍ଟିଭ ସେରୋଟୋନିନ ରିଅପଟେକ ଇନହିବିଟର ଶ୍ରେଣୀର ଏକ ଅବସାଦରୋଧୀ ଔଷଧ ।^[୨] ମୂଖ୍ୟ ଅବସାଦ ରୋଗ (major depressive disorder), ବୁଲିମିଆ ନର୍ଭୋସା, ପ୍ୟାନିକ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର ଓ ପ୍ରିମେନସ୍ଟ୍ରୁଆଲ ଡିସଫୋରିକ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର ଇତ୍ୟାଦି ରୋଗମାନଙ୍କରେ ଏହି ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ । ୬୫ ବର୍ଷ ବୟସରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଲୋକଙ୍କର ଆତ୍ମହତ୍ୟା ସଙ୍କଟ ଏହାଦ୍ୱାରା କମ ହୁଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଅସମୟ ସ୍ଖଳନର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । ଏହା ପାଟିରେ ଦିଆଯାଏ ।^[୨]

ଫ୍ଲୁଓକ୍ସେଟିନ

Clinical data
Trade names	Prozac, Animex-On, Sarafem, Adofen, Deprex
AHFS/Drugs.com	monograph
MedlinePlus	a689006
data	US FDA: Fluoxetine
Pregnancy category	AU: C US: C (Risk not ruled out)
Dependence liability	Physical: Low Psychological: Low
Addiction liability	none
Routes of administration	Oral
ATC code	N06AB03 (WHO)
Legal status
Legal status	AU: S4 (Prescription only) CA: ℞-only UK: POM (Prescription only) US: ℞-only
Pharmacokinetic data
Bioavailability	60–80%[୨]
Protein binding	94–95%[୩]
Metabolism	Liver (mostly CYP2D6-mediated)[୧]
Onset of action	~2–4 weeks
Elimination half-life	1–3 days (acute) 4–6 days (chronic)[୧][୪]
Excretion	Urine (80%), faeces (15%)[୧][୪]
Identifiers
IUPAC name N-methyl-3-phenyl-3-[4-(trifluoromethyl)phenoxy]propan-1-amine
CAS Number	54910-89-3 Y
PubChem CID	3386
IUPHAR/BPS	203
DrugBank	DB00472 Y
ChemSpider	3269 Y
UNII	01K63SUP8D
KEGG	D00326 Y
ChEBI	CHEBI:5118 Y
ChEMBL	CHEMBL41 Y
ECHA InfoCard	100.125.370
Chemical and physical data
Formula	C17H18F3NO
Molar mass	309.33 g•mol−1
3D model (JSmol)	Interactive image
Melting point	179 to 182 °C (354 to 360 °F)
Boiling point	395 °C (743 °F)
Solubility in water	14 mg/mL (20 °C)
SMILES CNCCC(c1ccccc1)Oc2ccc(cc2)C(F)(F)F
InChI InChI=1S/C17H18F3NO/c1-21-12-11-16(13-5-3-2-4-6-13)22-15-9-7-14(8-10-15)17(18,19)20/h2-10,16,21H,11-12H2,1H3 Y Key:RTHCYVBBDHJXIQ-UHFFFAOYSA-N Y
(verify)

ଏହାର ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରେ ଶୟନ ସମସ୍ୟା, ଖାଦ୍ୟ ଅରୁଚି, ଶୁଷ୍କ ପାଟି, ରାସ ଓ ଅସାଧାରଣ ସ୍ୱପ୍ନ । ସାଙ୍ଘାତିକ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରେ ସେରୋଟୋନିନ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ, ମାନିଆ, ଅପସ୍ମାର ବାତ ଓ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ବ୍ୟବ‌ହାର ସଙ୍କଟ ମୂଖ୍ୟତଃ ଦେଖାଯାଏ । ଔଷଧ ହଠାତ ବନ୍ଦ କଲେ ଉଇଥଡ୍ରୟାଲ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ସ‌ହିତ ଉତ୍କଣ୍ଠ, ମୁଣ୍ଡଭ୍ରମ ଓ ସ୍ପର୍ଷ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।^[୨] ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଅଜ୍ଞେୟ ଅଛି । ଔଷଧ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଅବସ୍ଥାରେ ସ୍ତନ୍ୟପାନ ଚାଲୁ ରଖାଯାଇପାରେ । ^[୫] ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସ୍ପଷ୍ଟ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଅଧିକ ସେରୋଟୋନିନ କାମ କରୁଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ^[୨]

ସନ ୧୯୭୨ରେ ଏଲି ଲିଲି ଆଣ୍ଡ କମ୍ପାନୀଦ୍ୱାରା ଫ୍ଲୁଓକ୍ସେଟିନ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା ଓ ୧୯୮୬ରେ ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହୋଇଥଲା ।^[୬] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।^[୭] ଏହା ଜେନେରିକ ଔଷଧ ନାମରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ହୁଏ ।^[୨] ସନ ୨୦୧୪ରେ ଏହାର ଦୈନିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ୦.୦୧ରୁ ୦.୦୪ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଥିଲା ।^[୮] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହାର ଦୈନିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ୦.୮୫ ଡଲାର ।^[୨]