Tèrranòva
Tèrranòva [1](var Tèrranuòva, Tèrranava; en anglés : Newfoundland ; en micmac: Taqamkuk ; en gaelic escocés : Talamh en Eisc) es una illa de l'oèst de l'Ocean Atlantic, situada davant las còstas del nord-èst de l'America del Nòrd. Fa partit del territòri de la província canadenca de Tèrranòva e Labrador ; la capitala de la província, Saint-Jean, se trapa sus l'extremitat èst de l'illa, lo punt pus oriental de l'America del Nòrd. Lo territòri venguèt província canadenca en 1949.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Newfoundland_OSE2002210.jpg/250px-Newfoundland_OSE2002210.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Newfoundland_Tricolour.svg/220px-Newfoundland_Tricolour.svg.png)
L'estrech de Belle Isle la separa de la peninsula de Labrador. A una superfícia de 111 390 km2. La majoritat de la populacion se concentra dins la peninsula d'Avalon. Lo Cap Spear de Tèrranòva es lo punt mai a l'èst de Canadà e de tota l'America del Nòrd.
Istòria
Dins L'Anse aux Meadows (al nòrd de l'illa) i a de rèstas arqueologicas d'un possible establiment viking. Benlèu correspondon a la Vinland («Tèrra del Vin») citada per la Saga de Leif Eriksson.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Cooks_Karte_von_Neufundland.jpg/220px-Cooks_Karte_von_Neufundland.jpg)
Abans la colonizacion europèa èra poblada d’amerindians (micmacs e innos) emai, al Nòrd, d'inuits.
Foguèt nomenada Terra Nova per l'italian Giovanni Caboto en 1497.
Primièr partejada entre Anglatèrra (colonia de Tèrranòva) e França (colonia de Plasença), foguèt reünificada jos la dominacion anglesa al començament del s. XVIII (levat Sant Pèire e Miquelon que demorèron francés). Colonia de la corona britanica, amb lo litoral nord-oriental de Labrador, aguèt un govèrn local a partir de 1854. Venguèt en 1907 un domini de la corona, e participèt aital a las doas guèrras mondialas.
Foguèt unida a Canadà en 1949 jol nom de província de Tèrranòva. En 2001, la província prenguèt oficialament lo nom de Tèrranòva e Labrador. La capitala provinciala, St. John's es situada al sud-èst de l'illa.
Referéncias
Bibliografia
- Prowse, D.W. 2002. A History of Newfoundland. Boulder Publications, Portugal Cove, Newfoundland.
- Neary, Peter. 1996. Newfoundland in the North Atlantic world, 1929-1949. McGill-Queen's University Press, Montreal, Quebec.
- Gibbons, Henry K. 1997. The Myth and Mystery of John Cabot: The Discoverer of North America, Marten Cat Publishers, Port Aux Basques, Newfoundland.
- Harris, Michael. 1992. Rare Ambition: The Crosbies of Newfoundland. Penguin. ISBN 0-14-023220-6
- Vintage literature
- Charles Pedley, History of Newfoundland, (London, 1863)
- Philip Tocque, Newfoundland as it Was and Is, (London, 1878)
- Joseph Hatton and Moses Harvey, Newfoundland: Its History and Present Condition, (Lonson, 1883)
- Arnold Kennedy, Sport and Adventure in Newfoundland and West Indies, (London, 1885)
- D. W. Prowse, History of Newfoundland, (second edition, London, 1897)
- Moses Harvey, Newfoundland, England's Oldest Colony, (London, 1897)
- F. E. Smith, The Story of Newfoundland, (London, 1901)
- Beckles Wilson, The Truth About Newfoundland, The Tenth Island, (second edition, London, 1901)
- J. P. Howley, Mineral Resources of Newfoundland, (St. John's, 1909)
- P. T. McGrath, Newfound in 1911, (London, 1911)
- Kevin Major, As Near To Heaven by Sea, (Toronto, 2001)
- John Gimlette, Theatre of Fish, (Hutchinson, London, 2005). ISBN 0-09-179519-2