Conselh Europèu

Lo primièr som se reüniguèt en 1961. Lo Conselh venguèt un organ formal pendent lo som de la Comunautat Economica Europèa (CEE) de París los 9 e 10 de decembre de 1974, a l'iniciativa del president Valéry Giscard d'Estaing. L'Acte Unic ditz pas res sus las competéncias del Conselh Europèu e cal esperar lo Tractat de Maastricht per consacrar oficialament lo ròtle politic del Conselh Europèu : «Article 15 : lo Conselh Europèu dona a l'Union las impulsions necessàrias e ne definís las orientacions politicas generalas.»

Dempuèi lo començament de las annadas 2000, lo Conselh Europèu a pres d'importància, subretot en participant a l'estrategia de Lisbona elaborada per la Comission Europèa. Aquela estrategia experimenta un mode de foncionament nomenat metòde dubèrt de coordinacion visant a armonizar las politicas nacionalas.

Fins al 1^èr de genièr de 2010, la presidéncia del Conselh Europèu èra atribuida a l'executiu de cada Estat membre de l'Union, pendent sièis meses cadun a son torn. S'agissiá d'una presidéncia tornanta sincronizada amb aquela del Conselh dels ministres. Los cambis de president se fasián cada an, per las doas institucions dins lo meteis temps, lo 1^èr de genièr e lo 1^èr julhet : alara que lo cap d'Estat o de govèrn del país causit exercissiá la presidéncia dels soms, son ministre dels Afars Estrangièrs exercissiá la del Conselh dels ministres.

Amb los diferents alargaments, lo principi de la presidéncia tornanta venguèt de mens en mens aisit dins una Union Europèa amb vint-e-sèt païses. Tot en conservant la presidéncia tornanta pel Conselh dels ministres, lo Tractat de Lisbona instaurèt pel Conselh Europèu l'eleccion d'un president estable, per assegurar una visibilitat e una permanéncia a l'organ qu'assembla los caps d'Estat o de govèrn e d'aisir l'aparicion d'un compromés a l'eissida de cada som.

Lo president del Conselh Europèu dispausa d'un mandat de dos ans e mièg, renovelable un còp. Lo bèlga Herman Van Rompuy, dintrat en foncion lo 1^èr de genièr de 2010, es lo primièr qu'accedís al pòste.

Fins a 2004, los Conselhs Europèus, que duran en general dos jorns, se passavan dins una vila del país que l'executiu avian la presidéncia tornanta. Dempuèi la dintrada en vigor del tractat de Niça, de febrièr de 2003, dos Conselhs per an se devián passar a Brussèlas (a la fin de cada presidéncia tornanta del Conselh dels ministres). Dempuèi lo 1^èr de mai de 2004, los Conselhs Europèus se passan a l'« Immòble Justus-Lipsius » de Brussèlas, d'autra banda sèti del Conselh dels ministres. A partir de 2013, se passaràn al Residence Palace, ara en amainatjament.

Participan a un Conselh Europèu :

• los caps d'Estat o de govèrn dels Estats Membres de l'Union Europèa,
• lo president de la Comission Europèa e un dels membres de la Comission (aquel encargat de las relacions exterioras),
• los ministres dels Afars Estrangièrs dels Estats membres de l'Union Europèa,
• lo Secretari General del Conselh de l'Union, Naut Representant per la PESC,
• lo Secretari General de la Comission Europèa,
• lo president del Parlament Europèu, qu'es invitat a encontrar los caps d'Estat e de govèrn,
• e d'autres foncionaris segon las prioritats definidas par la Presidéncia.

Dempuèi que s'aplica lo Tractat de Lisbona, doas foncions son estadas apondudas :

• lo president del Conselh Europèu, elegit a la majoritat ponderada pel Conselh per un mandat de dos ans e mièg renovelable un còp, e podent pas exercir al meteis temps un mandat nacional dins son Estat. Lo seu ròtle es d'aisir l'aparicion d'un compromés entre los membres del Conselh.
• lo Naut Representant de l’Union pels Afars Estrangièrs.

Estat Membre	Representant	Titre	Partit politic	Membre dempuèi	Fotografia
Union Europèa President Mandat sens vòte	Charles Michel	President	Partit de l'Aliança dels liberals e dels democrats per Euròpa Nacional: MR	1èr de decembre de 2019
Union Europèa Comission Mandat sens vòte	Ursula von der Leyen	President	PPE Nacional: CDU	1èr de decembre de 2019
Alemanha	Angela Merkel	Cancelièira	PPE Nacional: CDU	22 de novembre de 2005
Àustria	Sebastian Kurz	Cancelièr	PPE Nacional: ÖVP	7 de genièr de 2020
Belgica	Alexander De Croo	Primièr Ministre	Partit de l'Aliança dels liberals e dels democrats per Euròpa Nacional: Open Vld	1èr d'octobre de 2020
Bulgaria	Boiko Borísov	Primièr Ministre	PPE Nacional: GERB	27 de julhet de 2009
Danemarc	Mette Frederiksen	Primièr Ministre	Partit Socialista Europèu Nacional: SD	27 de junh de 2019
Eslovaquia	Igor Matovič	President del govèrnament	cap Nacional: OĽaNO	21 de març de 2020
Eslovènia	Janez Janša	Primièr Ministre	PPE Nacional: SDS	13 de març de 2020
Espanha	Pedro Sánchez	President del Govèrn	PSE Nacional: PSOE	2 de junh de 2018
Estònia	Kaja Kallas	Primièr Ministre	Partit dels Liberals e dels Democratas per Euròpa Nacional: RFE	26 de genièr de 2021
Finlàndia	Sana Marin	Primièra Ministra	PSE Nacional: SDP	10 de decembre de 2019
França	Emmanuel Macron	President	cap Nacional: REM	14 de mai de 2017
Grècia	Kyriakos Mitsotakis	Primièr Ministre	PPE Nacional: ND	8 de julhet de 2019
Ongria	Viktor Orbán	Primièr Ministre	PPE Nacional: FIDESZ	29 de mai de 2010
Irlanda	Micheál Martin	Taoiseach	Partit dels Liberals e dels democrats per Euròpa Nacional: FF	27 de junh de 2020
Itàlia	Giuseppe Conte	President del Conselh	independent	1 de junh de 2018
Letònia	Arturs Krišjānis	Primièr Ministre	PPE Nacional: Unitat	23 de genièr de 2019
Lituània	Gitanas Nauseda	President	Independent	12 de julhet de 2019
Luxemborg	Xavier Bettel	Primièr Ministre	Partit dels Liberals e dels Democratas per Euròpa Nacional: DP	4 de decembre de 2013
Malta	Robert Abela	Primièr Ministre	PSE Nacional: PL	13 de gnièr de 2020
Païses Basses	Mark Rutte	Primièr Ministre	Partit de l'Aliança dels liberals e dels democrats per Euròpa Nacional: VVD	14 d'octobre de 20010
Polonha	Mateusz Morawiecki	President del Conselh	Alliança dels Conservators e Reformistas Europèus Nacional: PiS	11 de decembre de 2017
Portugal	António Costa	Primièr Ministre	PSE Nacional: PS	26 de novembre de 2015
Republica Chèca	Andrej Babiš	President del govèrn	Aliança dels Liberals e dels democrats per Euròpa Nacional: ANO 2011	6 de decembre de 2017
Romania	Klaus_Iohannis	President	PPE Nacional: independent	21 de decembre de 2014
Suècia	Stefan Löfven	Primièr Ministre	PSE Nacional: SD	3 d'octòbre de 2014
Chipre	Nicos Anastasiades	President	PPE Nacional: DISY	28 de febrièr de 2013

Cada som debuta per una declaracion del president del Parlament Europèu. D'autra banda, lo president del Conselh Europèu presenta davant los parlamentaris l'activitat dels seus sièis meses de presidéncia e instaura un debat amb los deputats europèus.

Lo president de la Comission Europèa participa a las reünions del Conselh Europèu. A l'eissida d'un Som, lo Conselh europèu redigís de conclusions qu'adreiça a la Comission Europèa.

Lo Conselh dels Ministres de l'Union Europèa prepara las reünions del Conselh Europèu e adopta, amb lo Parlament Europèu, los tèxtes juridics que realizan las orientacions fixadas pels caps d'Estat o de govèrn.

• Presidéncia del Conselh de l'Union Europèa
• President del Conselh Europèu

• (fr)Lo Conselh Europèu sul site touteleurope.fr
• (fr)Conclusions dels Conselhs Europèus dempuèi 1993
• (fr)Conseil européen - European NAvigator
• DG Interpretacion en 23 lengas de las conferéncias e reünions a la Comission Europèa (tanben nomenadas DG SCIC)