Castelnòu e La Capèla

La prononciacion es [kɒhtɛl’nɔw] ^[1].Las atestacions ancianas son las del castèl o las del vilatge : Castellum nomine Castrum novum, en 1124, Castelnou (pel vilatge, sense data), Castelnau-sur-Dordogne e Castelnau-des-Berbières (Berbiguièras probablament), al sègle XVI, e Castelnau-des-Mirandes (auèi en francés Les Milandes), en 1625 ^[3]. Emb castèl, mot vengut del latin castellum (e abans de castrum), nòu, de novum, e sas fòrmas pus evolucionadas nau e nuèu, es l'adjectiu que se tròba pus sovent en toponimia ^[4]. Mas la formacion castelnau a un sens autre que çò que marca l'evidéncia : dins l'oèst occitan, se referís a de pichonas aglomeracions aparadas per un castèl, de borgs castrals medievals (sègles XI a XIII) ^[5] estudiats per exemple per Benoît Cursente^[6], sens qu'es pas contradictòri emb lo sens literal.

La prononciacion es [lɒkɒ’pɛlɒ] ^[1].Lo mot capèla agèt los sens successius de « partida de la glèisa de Tors que gardava lo mantèl, la cappa, de Sent Martin, de « partida de glèisa emb un autar segondari » (sens encara conservat), puèi de « pichona glèisa » ^[7]. A moment donat, La Capèla Puèg-aut èra benlèu una annèxa d'una autra parròquia.

Las atestacions ancianas son Afayrac al sègle XIII, Feyracum (latinizacion que fai veire que -ai- pretonic s'èra dejà afeblit en [ej]). Chantal Tanet e Tristan Hordé explican lo mot per un nom germanic de persona, *Fara, de la familha de fahren, « viatjar» seguit del sufixe acum ^[3]. Mas fariá *Farac. Cal donc supausar lo sufixe -iacum (derivat de -acum), o una autra etimologia, çò que suggerís la primièra atestacion, sense donar de solucion (un derivat del latin Afer ?). Dauzat dona a fara lo sens, plan diferent, de « familha » ^[8]

Las Milandas èra abans Las Mirandas ^[3], nom evident per un castèl, que mira lo paisatge per veire ont son los enemics; una miranda es un tor de gach ^[9]. Lo passatge a Milandes (nom francés), foneticament aisit, es degut a la pèrda de la compreension del mot e a l'atraccion de landa.

La comuna se formèt per la fusion en 1973 de Castèlnòu e Fairac e de La Capèla Puèg-aut (noms deduits dels etimes e de las atestacions medievalas). En 1827, Castèlnòu aviá dejà fusionat emb Fairac ^[10]. La Capèla Puèg-aut demòra comuna associada e elegís un cònsol delegat.

• Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Doma; es adara del canton de Val Dordonha.

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 472, totala: 481
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
406	490	488	507	807	767	736	823	787
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
778	757	752	726	708	686	654	635	589
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
604	601	564	512	502	441	449	394	362
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
336	292	380	374	408	426	457	461	470 479
2009	2010
477 486	475 483
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

• En 1827, fusion emb Fairac; en 1972, fusion emb La Capèla Puèg-aut, efectiva en 1973

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): , totala:
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
303	252	232	244				-	-
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
				Cercar	Cercar	Cercar	Cercar	Cercar
2009	2010
Cercar	Cercar
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• Lo n° INSEE es estat camjat per rasons practicas.

Per la demografia de La Capèla Puèg-aut, anar a l'article.

• Castèl de Castèlnòu
• Castèl de Fairac
• Castèl des Milandes (ancianament Las Mirandas ^[3])

• Comunas de Dordonha

• Portau de Perigòrd