Granvin herad
Granvin herad er ein tidlegare norsk kommune i Hardanger i Hordaland fylke. Granvin var ein av dei kommunane i landet som nytta nemninga «herad» i staden for «kommune». Våpenet til kommunen er ei hardingfele.[1]Heradskommunen vart oppretta i 1891. 1. januar 2020 vart Granvin slegen saman med Voss kommune til Voss herad.
| Granvin herad | |||
| kommune | |||
 | |||
| |||
| Land |  Noreg | ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Hordaland | ||
| Adm.senter | Eide | ||
| Areal | 213 km² | ||
| • land | 205 km² | ||
| • vatn | 8 km² | ||
| Målform | nynorsk | ||
| Ordførar | Ingebjørg Winjum (V) | ||
| Kommunenr. | 1234 | ||
 Granvin herad 60°31′37″N 6°43′10″E / 60.526944444444°N 6.7194444444444°E | |||
 | |||
| Wikimedia Commons: Granvin (former municipality) | |||
| Nettstad: www.granvin.kommune.no | |||
Geografi
Granvin er ein av dei sju hardangerkommunane. Granvin er lett å koma til med båt eller bil. Granvinsfjorden går heilt inn til sentrum, til det gamle trafikk-knutepunktet Eide. Riksveg 13 går mellom Voss og Granvin. Fylkesveg 7 går til Bergen langs Hardangerfjorden. Det tek 30 minutt til Voss og ca. 2 timar til Bergen eller til Flesland flyplass med bil. Det går òg buss til Bergen og Voss. Frå Kvanndal går det ferje til Kinsarvik og Utne i Ullensvang herad.Hardangerbana, som var ein sidebane til Bergensbanen og førte frå Granvin til Voss, vart lagt ned i 1985.
Bygda har tradisjonelt vore tufta på skog- og jordbruk som næringsveg. Dette er òg grunnlaget for seinare års industriutvikling, med Granvin Bruk
Historie
Granvin vart eigen heradskommune i 1891, då heradet vart utskilt frå Ulvik heradskommune. Det første namnet var Graven heradskommune, men i 1898 vart dette endra til Granvin.
I april 1940 var det kamphandlingar ved Skjervefossen i kommunen, etter at tyske troppar hadde blitt sett i land inst i Granvinsfjorden og heldt fram over land mot Voss.
1. januar 1964 vart eit område rundt Kvanndal, langs Hardangerfjorden i vest, overført frå gamle Kinsarvik herad til Granvin herad, som dermed fekk grense til Kvam herad i vest.
Folketalsutvikling
Folketalsutvikling for Granvin kommune frå 1920:
| 1.12.1920[2] | 1.12.1930[3] | 3.12.1946[3] | 1.1.1951[4] | 1.1.1961[4] | 1.1.1971[4] | 1.1.1981[4] | 1.1.1991[4] | 1.1.2001[4] | 1.1.2010[4] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1070a | 1159a | 1190a | 1158a | 1070a | 1013 | 1000 | 1050 | 1037 | 947 |
- aTalet omfattar ikkje området rundt Kvanndal, som vart overført til Granvin herad frå Kinsarvik kommune i 1964. Dette området hadde då 72 innbyggjarar.
Politikk
Heradstyrerepresentantar
Det første listevalet i Granvin vart halde i 1928.
| År | Bygdeliste | Arbeidarpartiet | Samlingsliste | Senterpartiet/ Bondepartiet | Venstre | Høgre | Felleslister | Sosialistisk Venstreparti |
| 1928[5] | 9 | 3 | ||||||
| 1931[6] | Ikkje listeval | |||||||
| 1934[7] | Ikkje listeval | |||||||
| 1937[8] | 8 | 1 | 3 | |||||
| 1945[9] | 6 | 6 | ||||||
| 1947[10] | Ikkje listeval | |||||||
| 1951[11] | 8 | 3 | 1 | |||||
| 1955[12] | 3 | 1 | 8 | 1 | ||||
| 1959[13] | 3 | 7 | 3 | |||||
| 1963[14] | 3 | 7 | 3 | |||||
| 1967[15] | 4 | 6 | 3 | |||||
| 1971[16] | 4 | 7 | 2 | |||||
| 1975[17] | 2 | 4 | 7 | |||||
| 1979[18] | 3 | 7 | 2 | 1a | ||||
| 1983[19] | 3 | 6 | 2 | 2a | ||||
| 1987[20] | 3 | 6 | 2 | 2 | ||||
| 1991[21] | 2 | 6 | 2 | 2 | 1 | |||
| 1995[22] | 2 | 6 | 2 | 2 | 1 | |||
| 1999[23] | 2 | 6 | 2 | 2 | 1 | |||
| 2003[24] | 3 | 5 | 2 | 1 | 2 | |||
| 2007[25] | 6 | 4 | 1 | 2 | ||||
| 2011[26] | 4 | 5 | 3 | 1 |
a Fellesliste Venstre/Kristeleg Folkeparti
Kjende personar frå Granvin
Grunnkrinsar i Granvin herad
Granvin er eitt delområde som er deld inn i åtte grunnkrinsar.[27]
- Lussand/Kvanndal - området ved Indre Samlafjorden/Utnefjorden
- Folkedal - området på vestsida av Granvinsfjorden
- Hamre - området på austsida av Granvinsfjorden, på Oksenhalvøya.
- Eide - bygda Eide inst i Granvinsfjorden
- Selland/Kjerland - området nordom Eide
- Kyrkjestrandi - området på austsida av Granvinsvatnet
- Seim/Nesheim - området på vestsida av Granvinsvatnet
- Spildo - området nordom Granvinsvatnet
Sjå òg
Gravensfjord (Granvinsfjorden) måla av Thomas Fearnley i 1839
Granvin brukFoto: Thomas Andersen
EspelandsfossenFoto: Giorgio Galeotti
GranvinsvatnetFoto: Giorgio Galeotti
.jpg)
Fotnotar
Bakgrunnsstoff
- Granvin herad Arkivert 2019-12-28 ved Wayback Machine.