Gan
Gan er ei gruppe kinesiske dialektar tala i større delar av nordre og sørvestre Kina. Måla er særleg typiske for Jiangxi-provinsen, og blir også kalla Jiangxi-dialekt. Ein finn også talarar nordvest i Fujian og i nokre delar av Anhui og Hubei.
| Gan 贛語/赣语, gan/gon ua)
| ||
| Klassifisering | sino-tibetansk sinititsk kinesisk gan–hakka | |
| Talarar | Ganfolk (hankinesarar) | |
| Bruk | ||
| Område | Sentrale og nordlege Jiangxi, austlege Hunan, delar av Fujian, Anhui og Hubei | |
| Gantalande i alt | 20 millionar (1984)[1] | |
| Språkkodar | ||
| ISO 639-3 | gan | |
Klassifisering
Som mange andre språk i Kina har gan vore rekna som ein dialekt av kinesisk av forskarar og styresmakter der. Det har same skriftspråk som mandarin, men talarar av dei to måla vil ikkje forstå kvarandre. Språkforskarar klassifiserer gjerne gan som eit eige språk, eller eit språk i lag med hakka, «gan-hakka».
Skildring
Gan er eit tonespråk som har fem tonar, i tillegg til to tonar som er like to andre men som endar med konsonantlyden /t/ eller /k/.
Døme
| norsk | gan[2] | IPA | mandarin (pinyin, IPA)[3] |
|---|---|---|---|
| eg | 我 | ŋo | wǒ, uɔ˨˩˦ |
| du | 汝 | n̩ | nǐni˨˩˦ |
| me | 我俚 | ŋo li | wǒmen,uɔ˨˩mən |
| de | 汝俚 | n̩ li | nǐmen, ni˨˩mən (uformelt) nínmen nɪn˧˥mən (formelt) |
| ein | 一 | it | yī,ji˥˥ |
| to | 二 | o | èr,aɻ˥˩ liǎngliaŋ˨˩˦ |
| tre | 三 | san | sān,san˥˥ |
| fire | 四 | sɿ | sì,sɨ˥˩ |
| fem | 五 | ŋ̍ | wǔ,wu˨˩˦ |
| dyr | 頭牲 | tʰɛu saŋ | dòngwù,tʊŋ˥˩wu˥˩ |
| fisk | 魚 | ɳiɛ | yú,y˧˥ |
| fugl | 雀子 | ʨʰiok ʦɿ | niǎo,niau˨˩˦ |
| tre | 樹 | su | shù, ʂu˥˩ |
| blome | 花 | fa | huā,xua˥˥ |
| vatn | 水 | sui | shuǐ,ʂuei˨˩˦ |
| å gå | 行, 走 | haŋ, ʦɛu | zǒu,tsou˨˩˦ |
| å symja | 頑水 | uan sui | yóuyǒng,iou˧˥yʊŋ˨˩˦ |
| å eta | 喫 | ʨʰiak | chī,tʂʰɚ˥˥ |
Bakgrunnsstoff
Kjelder
Denne språkartikkelen som har med Kina å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han. 🔥 Top keywords: HovudsideVerdas landSpesial:SøkSpesial:Siste endringarØresundbruaNasjonaldyrVM i fotball 2022Det engelske herrelandslaget i fotballIngerid StenvoldAndre verdskrigenNicole KidmanTete LidbomWikipedia30. novemberFjellfolkVM i fotball 1966Wikipedia:KontaktEM i fotball 2004Sigrid HenjumEuropaCristiano RonaldoHotel Union ØyeEM i fotball 2021Det norske alfabetetKarsten WarholmTübingenVictoria av SverigeWikipedia:OmAnne-Sophie MutterSpeleautomatFrankrikeVaniljerotOlympiastadion i BerlinLønnGardasjøenKrøllalfaKnut den mektigeSynne VoHjelmelandsvågen