Eurovision Song Contest 2022
Eurovision Song Contest 2022 (ESC 2022), offisielt 66. Eurovision Song Contest, var den 66. gongen Eurovision Song Contest vart arrangert. Tevlinga vart arrangert i Pala Alpitour i Torino i Italia, etter at Måneskin vann tevlinga i 2021 med songen «Zitti e buoni».[1] Dette var den tredje gongen Italia arrangerte tevlinga, etter at landet var vertskap for tevlinga i 1965 og 1991.
| Eurovision Song Contest 2022 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Dato | ||||
| Semifinale 1 | 10. mai 2022 | |||
| Semifinale 2 | 12. mai 2022 | |||
| Finalen | 14. mai 2022 | |||
| Vertskap | ||||
| ||||
| ||||
| Varigskap | ||||
| Opningsnummer | ||||
| Pausenummer | ||||
| Bidrag | ||||
| ||||
| ||||
| ||||
| Kart | ||||
| Røysting | ||||
| ||||
| Eurovision Song Contest | ||||
| ||||
.svg){kind=small}
Semifinalane vart arrangerte 10. og 12. mai, medan finalen vart arrangert 14. mai.[1] Programleiarane for tevlinga var Laura Pausini, Alessandro Cattelan og Mika.[3]
40 land deltok i Eurovision Song Contest i 2022.[2] Russland skulle opphavleg ha delteke i Torino, men 25. februar 2022 vart landet utestengt frå tevlinga som følgje av den russiske invasjonen av Ukraina 24. februar 2022.[4][5]
Bakgrunn
Italia vann Eurovision Song Contest 2021 i Rotterdam i Nederland med «Zitti e buoni» og gruppa Måneskin. Dette var tredje gongen Italia vann tevlinga, etter at Gigliola Cinquetti vann i 1964 med «Non ho l'età» og Toto Cutugno i 1990 med «Insieme: 1992». Som vinnar av 2021-tevlinga, vann Italia også retten til å arrangere Eurovision Song Contest i 2022. Dette var den tredje gongen landet arrangerte Eurovision Song Contest. Tevlinga vart arrangert av den italienske ålmennkringkastaren Rai i samarbeid med Den europeiske kringkastingsunionen.
Format
Produksjon
Eurovision Song Contest 2022 vart produsert av den italienske ålmennkringkastaren Radiotelevisione italiana (Rai), i samarbeid med EBU. Claudio Fasulo og Simona Martorelli var sjefsprodusentar, mens Cristian Biondani og Duccio Forzano var produsentar for dei tre direktesendingane.[6][7]
Slagord, logo og visuelt design
Slagordet for Eurovision Song Contest 2022, The Sound of Beauty (ljoden av venleik), vart offentleggjort 21. januar 2022. Det visuelle designet vart presentert under ein pressekonferanse 24. januar 2022.[8]
Den 22. november 2021 kunngjorde det Roma-baserte studioet Atelier at Rai hadde vald dei til å designe scena for tevlinga. Studioet hadde gjort liknande oppdrag tidlegare, blant anna Sanremo-festivalen i 2013 og 2019.[9] Dette var fyrste gongen sidan 2016 at scenedesignet i Eurovision vart utført av nokon andre enn den tyske designaren Florian Wieder.[10][11]
Programleiarar
I eit intervju med det italienske nyheitsbyrået ANSA i desember 2021 stadfesta Stefano Coletta, kanalsjef i Rai 1, at programleiarane for Eurovision Song Contest 2022 skulle offentleggjerast under Sanremo-festivalen 2022.[12] Under Sanremo-festivalens andre show 2. februar 2022 stadfesta Rai at dei internasjonalt kjende artistane Laura Pausini og Mika, samt tv-personlegdomen Alessandro Cattelan vert programleiarar for Eurovision Song Contest 2022.[3]
Andre hendingar
I tillegg til dei to semifinalane og finalen var det fleire andre tilstellingar i Torino under Eurovision-veka. Den faste Eurovision-landsbyen, Eurovision Village, var tevlingas offisielle festivalområde for besøkjande, fans og delegasjonar. Landsbyen låg på Parco del Valentino, og der vart det haldne ei rekkje konsertar og tevlingar i dagane før finalen.[13]
Deltakande land
Semifinale 1
Sytten land deltok i den fyrste semifinalen tysdag 10. mai 2022 klokka 21:00 CEST. Dei ti beste bidraga kvalifiserte seg til finalen. Dei førehandskvalifiserte landa Frankrike og Italia framførte og røysta i denne semifinalen.[14] Russland skulle opphavleg ha delteke som det attande landet i denne semifinalen, men 25. februar 2022 vart det utestengt frå tevlinga som følgje av den russiske invasjonen av Ukraina dagen før.[15][16] Under er deltakarane i den fyrste semifinalen i rekkefølgja dei skulle opptre.[17][18]
Semifinale 2
Atten land deltok i den andre semifinalen torsdag 12. mai 2022 klokka 21:00 CEST. Dei ti beste bidraga kvalifiserte seg til finalen. Dei førehandskvalifiserte landa Spania, Storbritannia og Tyskland framførte og røysta i denne semifinalen.[14] Under er deltakarane i den andre semifinalen i rekkefølgja dei skulle opptre.[17][19]
Finalen
Finalen vart arrangert laurdag 14. mai klokka 21.00 CEST, og 25 land deltok: dei fem store landa (inkludert vertslandet Italia), dei ti beste frå semifinale 1 og dei ti beste frå semifinale 2. Under er landa som var klare for finalen.[20] Vertslandet Italia trekte startnummer 9 under delegasjonsmøtet 15. mars 2022, mens den endelege rekkefølgja vart avgjord av produsentane og EBU så fort alle finalistane var klare 12. mai.[21]
Hendingar
Konsekvensar av den russiske invasjonen av Ukraina
Oppladinga til Eurovision Song Contest vart prega av krigen i Ukraina. Den 24. februar 2022 gjekk Russland til åtak på Ukraina, og krigen fekk også fleire konsekvensar for Eurovision Song Contest 2022.
Ukraina byter deltakar
Artisten Alina Pasj vann den ukrainske nasjonale finalen Vidbir 12. februar med låten «Shadows of Forgotten Ancestors», og skulle ha representert Ukraina i Eurovision Song Contest, men nokre dagar etter den ukrainske finalen oppstod det strid rundt eit besøk ho hadde hatt på den russisk-annekterte Krim i 2015. I Ukraina er det strenge reglar for innreise til Krim, blant anna må ukrainarar søkje om innreise, og innreisa må skje via Ukraina.[23] Pasj leverte dokumentasjon på at ho hadde reist inn via Ukraina, men kringkastaren Suspilne meinte dokumentasjonen var fabrikkert.[24][25] Til slutt valde Pasj å trekkje seg frå oppdraget med å representere Ukraina i Eurovision Song Contest, og kommenterte at ho «ikkje ville ha denne virtuelle krigen og hatet. Den viktigaste krigen no er den ytre, den som kom til landet mitt i 2014» – med tilvising til den då pågåande krigen i Aust-Ukraina.[26][27] I staden fekk andreplassen Kalush Orchestra og låten «Stefania» representere Ukraina i Eurovision Song Contest 2022.[28]
Hendinga skjedde midt under den spente situasjonen mellom Russland og Ukraina, berre dagar før Russland gjekk til militært åtak på Ukraina.[29][30]
Russland vert utestengt frå tevlinga
Etter at Russland invaderte Ukraina 24. februar 2022, vart Russland møtt av massiv fordømming frå land og organisasjonar over heile verda.[31][32] Den ukrainske kringkastaren Suspilne bad same dag EBU om å suspendere dei russiske kringkastarane VGTRK og Pervyj kanal. Suspilne hevda VGTRK og Pervyj kanal hadde fungert som talerøyr for russiske myndigheiter sidan den russiske intervensjonen i Ukraina i 2014.[33] Ein eventuell suspensjon ville utestengje Russland frå Eurovision Song Contest 2022, sidan eit land må vere medlem av EBU for å kunne delta. Tilsvarande hendingar skjedde i 1993 og 2021, då EBU utestengde Jugoslavia etter krigføring på Balkan og belarusiske BTRC frå unionen.[34]
I ein e-post til svenske SVT same dag skreiv EBU at Russland framleis var velkommen til å delta i tevlinga, sidan Eurovision Song Contest er ei ikkje-politisk tevling.[35][36][37] Fråsegna møtte sterk kritikk frå kringkastarar over heile Europa, og fleire kravde at EBU måtte utestengje Russland frå kringkastingsunionen.[38] Den finske kringkastaren Yle truga med å trekkje Finland frå tevlinga dersom Russland fekk delta, og ei tilsvarande fråsegn kom frå estiske ERR.[39] Norske NRK meinte også at Russland måtte utestengast: «Vi ser ikkje for oss at Russland kan delta i årets Eurovision Song Contest», sa dåverande kringkastingssjef Thor Gjermund Eriksen til NRK.[40][41]
Den 25. februar hadde kringkastarar i ti land bedd EBU om å suspendere Russland frå tevlinga: danske DR, estiske ERR, finske Yle, islandske RÚV, litauiske LRT, nederlandske AVROTROS, norske NRK, polske TVP, svenske SVT og ukrainske Suspilne.[42] Same dag vart Russland utestengt frå Europarådet, men dette fekk ingen direkte konsekvensar for EBU-medlemskapet til Russland.[43] Kort tid etter kunngjorde EBU likevel at Russland var utestengt frå Eurovision Song Contest.[44]
Ukraina vedtek å delta
For å sikre seg om at Eurovision Song Contest kan gå som planlagd, må kvart deltakarland på førehand spele inn eit opptak der landets artist framfører bidraget live.[45] Dette opptaket vert berre brukt i tilfelle ein artist av ulike grunnar skulle verte forhindra frå å reise til tevlinga.[45] På grunn av den pågåande krigen fekk Ukraina fritak frå kravet om eit reserveopptak,[46] men landet spelte likevel inn eit slik opptak i Lviv.[47] I byrjinga av april stadfesta den ukrainske kringkastaren Suspilne at Ukraina kom til å delta, og at den ukrainske regjeringa hadde gjeve deltakarane Kalush Orchestra løyve til å forlate landet.[48] I utgangspunktet måtte alle stridsføre, vaksne ukrainske menn vere igjen i Ukraina.[49][50] Bandet drog på promoteringsturné over heile Europa og opptredde i tevlinga i mai.[48] Etter krigsutbrotet gjekk det ukrainske bidraget til topps på bettinglistene og var storfavoritt til å vinne tevlinga.[51][52]
Politisk bodskap frå scena
Etter at Kalush Orchestra hadde opptredd i finalen, ropte vokalist Oleh Psiuk: «Ver så snill og hjelp Ukraina, Mariupol! Hjelp Azovstal akkurat no!».[53] Eurovision Song Contest har strenge reglar mot politiske ytringar og bodskap, og fleire kommentatorar meinte utbrotet kunne vere i strid med tevlingsreglane.[54][55] I verste fall kunne Ukraina verte diskvalifisert for opptrinnet.[56] EBU vedtok likevel å akseptere ytringa, og uttala til avisa VG: «Vi forstår de dype følelsene rundt Ukraina for øyeblikket, og anser kommentarene fra Kalush Orchestra og andre artister som uttrykker støtte til det ukrainske folk, som humanitære, snarere enn politiske i natur».[57] Ukraina gjekk til slutt hen og vann Eurovision Song Contest takka vere rekordmange poeng frå sjåarane.[56]
Feil med scenedelar
Då prøvane starta i Torino 30. april 2022, melde dei italienske avisene La Repubblica og La Stampa om tekniske problem med den «kinetiske sola» på scena. Boge-elementa på scena kunne ikkje bevegast like mykje som planlagt, og problema kunne ikkje løysast før direktesendingane.[58][59][60] Fleire land, blant anna Litauen og Danmark, vart tvinga til å gjere om på sceneframsyningane sine, etter å ha vorte informerte om scenefeilen nokre dagar tidlegare.[61][62][63] Dagen etter melde La Stampa at produsentane hadde komne fram til ei løysing som innebar at scenebogen ville stå stille under framsyningane til artistane, men bevege seg under opnings- og pausenummera.[63][64]
Den makedonske flagghendinga
_03.jpg)
På den turkise løparen under opningsseremonien 8. mai 2022 slengde artisten til Nord-Makedonia, Andrea Koevska, det makedonske flagget på bakken då ho skulle posere for pressa. Hendinga vekte harme heime i Nord-Makedonia, og Andrea vart skulda for å ha vanhelga flagget.[65] Den makedonske ålmennkringkastaren MRT publiserte seinare ei pressemelding der han fordømde handlinga hennar og meinte ho hadde «vanæra eit nasjonalsymbol, noko som er straffbart etter makedonsk lov». I same pressemelding oppgav kringkastaren at dei vurderte å trekkje Andrea frå tevlinga, og at det ville få konsekvensar for den ansvarlege i delegasjonen.[66][67] Andrea la same kveld ut ei orsaking på video og forklarte at ho hadde kasta flagget fordi fotografane bad om eit bilete utan flagget.[68][69] MRT kunngjorde 11. mai at dei ville setje inn «disiplinære tiltak» overfor delegasjonen ved heimkomsten frå Torino, og at landet vurderte å trekkje seg frå Eurovision Song Contest i 2023 på grunn av den negative publisiteten hendinga hadde skapt.[70]
Forsøk på cyberåtak
Den pro-russiske hackergruppa Killnet utførte 11. mai 2022 eit åtak mot nettstadane til ei rekkje italienske institusjonar, blant anna det italienske forsvarsdepartementet, det italienske senatet, det italienske folkehelseinstituttet og Automobile Club d'Italia.[71][72] Den offisielle nettstaden til Eurovision Song Contest og den tekniske plattforma til røystesystemet var også blant måla til hackergruppa.[73] Ytterlegare cyberåtak fann stad under begge semifinalane og finalen,[74] men åtaka frå Killnet og partnergruppen Legion vart avverja, og hackerane lukkast ikkje med å ta ned nettstaden eller å forstyrre avrøystinga.[75][76][77]
Annullering av jurystemmer
Under juryprøva foran den andre semifinalen onsdag 11. mai 2022, vedtok EBU å annullere røystene til seks nasjonale jurygrupper: Aserbajdsjan, Georgia, Montenegro, Polen, Romania og San Marino.[78] Grunngjevinga var ifølgje EBU at dei seks jurygruppene hadde «uvanlege røystemønster».[79] Den flamske kringkastaren VRT melde at poenga vart fjerna sidan EBU hadde «sikre kjelder» på at dei seks landa hadde avtalt å røyste på kvarandre.[80] EBU stadfesta ikkje påstanden, men la 19. mai fram tal som viste at fire av de seks jurygruppene hadde plassert dei fem andre landa i sin topp fem, éi jurygruppe hadde dei fem andre landa i sin topp seks, medan den sjette og siste jurygruppa hadde plassert dei andre på topp fire og den siste på sjuandeplass.[78] Dette avveik stort frå røystene til dei 15 andre jurygruppene i semifinalen, og EBU valde difor å annullere poenga til dei seks jurygruppene. I staden rekna EBU ut erstatningspoeng for dei seks landa. Desse poenga var basert på juryrøystene til land med liknande røystemønster. Alle deltakarland var nemleg på førehand delte inn i grupper ut frå røystemønsteret dei 15 siste åra. Land med like røystemønster, og som røyster regelmessig på kvarandre, hamnar i same røystegruppe. Desse gruppene vert også brukte under trekkinga av semifinalane i januar.[79][81]
Også under finalen vart poenga til dei seks jurygruppene annullerte og erstatta av utrekna poeng. Under juryavrøystinga i finalen vart tolvpoengarane til Aserbajdsjan, Romania og Georgia lesne opp av tevlingssjef Martin Österdahl.[82] På direkten antyda programleiarane at dette skuldast tekniske problem, men dei tre kringkastarane avviste at det hadde vore noko problem med sambandet til Torino.[83][84] Etter finalen meinte den rumenske kringkastaren TVR at EBU hadde «endra reglane midt i spelet» og bad om ein forklaring på kvifor jurypoenga deira vart avviste.[85] Den rumenske juryen gav 12 poeng til Moldova, og TVR nekta å godta erstatningspoenga frå EBU.[86] Kanalen truga også med å trekkje seg frå den påfølgjande tevlinga.[87]
Georgiske GBP og aserbajdsjanske İTV bad også om ei forklaring for annulleringa av jurypoenga deira. Jurygruppene til begge landa hadde Ukraina som favoritt.[88][89][90] Den montenegrinske kringkasteren RTCG avviste at det hadde skjedd noko feil, og stilla seg undrande til annulleringa av poenga.[91]
Fråværet til Laura Pausini under avrøystinga
Under store delar av juryavrøystinga var programleiaren Laura Pausini fråverande. I staden handterte Alessandro Cattelan og Mika avrøystinga på eiga hand. Dette medførte nokre forseinkingar, sidan Cattelan fleire gongar måtte løpe frå scena til green room for å intervjue deltakarane.[92] Pausini kom tilbake på scena like før poenga frå sjåarane skulle delast ut, utan å gje noka direkte forklaring på fråværet. Ho fortalde seinare at ho hadde hatt eit plutseleg blodtrykksfall, og at lækjarane gav henne beskjed om å ta ein liten pause før ho fekk fortsetje programleiarjobben.[93][94] Pausini leia resten av sendinga utan ytterlegare problem.
Trofé selt på auksjon
Kalush Orcherstra auksjonerte bort sigerstroféet til kampen mot den russiske krigføringa. Troféet vart selt for 900 000 amerikanske dollar.[95]
