Den internasjonale straffedomstolen
- Denne artikkelen handlar om Den internasjonale straffedomstolen. For domstolen til FN, sjå Den internasjonale domstolen.
Den internasjonale straffedomstolen (engelsk International Criminal Court, fransk Cour pénale internationale) er ein permanent, internasjonal domstol oppretta for å straffeforfylgja einskildmenneske for krigslovbrot, lovbrot mot menneskja og folkemord. Han har i oppgåve å syrgja for at menneske som er skulda for slike lovbrot vert stilt til ansvar dersom styresmaktene i landet der lovbrotet har funne stad sjølv ikkje maktar eller ynskjer å reisa sak. Domstolen har sete i Haag i Nederland, men rettssaker kan haldast kvar som helst.
| Den internasjonale straffedomstolen | |||
 | |||
_in_The_Hague_01_(cropped).jpg) Domstolens lokaler i Haag, Nederland.  | |||
| Skipa | 1. juli 2002 | ||
|---|---|---|---|
| Hovudkontor | Haag | ||
| Land | Nederland | ||
| Styreleiar | Philippe Kirsch (2003) | ||
| Nettstad | https://icc-cpi.int (engelsk), https://www.icc-cpi.int/fr (fransk) | ||
I Haag ligg òg Den internasjonale domstolen (ICJ), som er domstolen til SN for avgjerd i tvistar mellom statar.
Den internasjonale straffedomstolen er ikkje vorten anerkjend av stormakter som USA, Russland, Kina, India, Indonesia og Tyrkia.
Soge
Den internasjonale straffedomstolen vart skipa i 2002. Domstolen kan berre døma i lovbrot som har hendt etter 1. juli 2002, datoen då traktaten for skipinga (Roma-vedtektene om Den internasjonale straffedomstol) tredde i kraft. Traktaten vart underteikna i Roma den 17. juli 1998.[1] Noreg ratifiserte traktaten den 16. februar 2000.[2]
To av aktorane ved Nürnbergprosessen, Benjamin Ferencz og Henry T. King, var dei viktigaste pådrivarane for skipinga av domstolen og har mellom anna medverka til å utforma det juridiske grunnlaget.[3][4]
Organisasjon
Medlemsland
Om lag 123 statar er medlemer av domstolen.[5] Israel, Russland, Sudan og USA har kunngjort at dei korkje vil anerkjenna eller ratifisera.[6] Burundi vart i oktober 2017 fyrste stat som trekte seg frå domstolen.[7][8]
Domarane
Domstolen består av 18 internasjonale domarar. Dei vert valde for for éin periode på ni år av generalforsamlinga til domstolen som består av representantar frå alle dei nasjonane som har ratifisert vedtektene til domstolen.[9] Domstolen har si eiga tiltalemynde som vert leidd av ein sjefklagar. I tiltalemynda til domstolen er det òg ei etterforskingsavdeling.
Saker ført for domstolen (utval)
Slobodan Milošević var det fyrste statsoverhovudet som vart sikta for lovbrot mot menneskja ved domstolen.[10] Omar Hassan al-Bashir var det fyrste statsoverhovudet som vart sikta for folkemord.[11][12] Den 17. mars 2023 vart det utferda ein arrestordre på Vladimir Putin tiltala for deportasjon av barn.[13]
Kjelder
Bakgrunnsstoff
Vidare lesing
- Elizabeth Baumann (28. januar 2020). «ICC og «the interests of justice»»: 369–398.
- Utenriksdepartementet. «St.prp. nr. 24 (1999-2000)» (på norsk bokmål). Regjeringen.no.
