Wereldkampioenschappen veldlopen

De wereldkampioenschappen veldlopen vormen het belangrijkste internationale veldlooptoernooi ter wereld. De eerste editie was in 1973, sindsdien werd het door de IAAF, sinds 2019 World Athletics, georganiseerde evenement jaarlijks gehouden. Dezelfde atletiekbond heeft besloten om na de editie van 2011 deze wedstrijd één keer in de twee jaar plaats te laten vinden.[1]

Wereldkampioenschappen veldlopen
Kenenisa Bekele (rechts) op weg naar een unieke prestatie: zijn vijfde achtereenvolgende overwinning in 2006.
SportVeldlopen
OrganisatorWorld Athletics, (voorheen IAAF)
Eerste editie1973
Portaal  Portaalicoon  Sport

Geschiedenis

Het toernooi is begonnen met slechts een viertal wedstrijden: 12 km mannen, 8 km vrouwen, 8 km jongens en 8 km meisjes. In 1998 werden er ook twee nieuwe wedstrijden geïntroduceerd, namelijk de korte afstand. Zowel bij de mannen als bij de vrouwen was er ook een race over 4 kilometer. De laatste keer dat deze twee afstanden gelopen werden was in de editie van 2006; sindsdien worden er geen korte afstanden meer gelopen. Ook zijn er geen plannen bekend over een eventuele terugkeer van deze afstanden.

Naast de individuele titels staan er ook landelijke titels op het spel tijdens het toernooi. Zowel bij de mannen, vrouwen, jongens en meisjes worden er ook landelijke prijzen verdeeld. Dit gebeurt op basis van de individuele resultaten van de lopers. Bij de mannen en vrouwen worden de eindposities van de beste zes lopers bij elkaar opgeteld, en het land dat dan het laagste aantal punten heeft, is kampioen. Bij de junioren wordt hetzelfde principe toegepast; alleen hier op basis van slechts de beste drie. Overigens mogen de landen maximaal negen lopers voor de senioren en maximaal vier voor de junioren laten deelnemen.

Sinds 1981 worden alle mannenwedstrijden op de lange maar ook de korte afstand gewonnen door Kenia of Ethiopië. Tevens is diezelfde dominantie van deze Afrikaanse landen te zien bij de vrouwen en junioren. Hierbij zijn alle prijzen naar Kenia of Ethiopië gegaan sinds 1995. Overigens zijn deze landen bij de individuele titels niet zo overheersend als bij de landentitels.

De Ethiopiër Kenenisa Bekele won vijf jaar achter elkaar zowel de lange als de korte afstand. Dit deed hij vanaf 2002 tot en met 2006. Hiermee was hij de enige die vijfmaal achter elkaar de korte afstand won en ook de enige die vijfmaal achter elkaar de korte en de lange afstand won. Ook was hij de enige die dit gepresteerd heeft en dat in de toekomst zal blijven, omdat de korte afstand na 2006 van het programma is gehaald.

De wereldkampioenschappen veldlopen worden ook wel gezien als de moeilijkste race om te winnen. Misschien wel moeilijker dan de Olympische Spelen.[bron?] Dit is vooral te wijten aan het feit, dat in de meeste grote wedstrijden gescheiden gelopen wordt in de 5000 m, 10.000 m, steeplechase, etc., en met het vervallen van de korte afstand strijden hier alle toppers tegen elkaar.

Edities

JaarEditieOrganiserende stadLandDeelnemende
landen
Deelnemende
atleten
1973IWaregem  België21286
1974IIMonza  Italië23269
1975IIIRabat  Marokko26316
1976IVChepstow  Verenigd Koninkrijk21306
1977VDüsseldorf  West-Duitsland22345
1978VIGlasgow  Verenigd Koninkrijk27358
1979VIILimerick  Ierland27383
1980VIIIParijs  Frankrijk28381
1981IXMadrid  Spanje39460
1982XRome  Italië33382
1983XIGateshead  Verenigd Koninkrijk35431
1984XIIEast Rutherford  Verenigde Staten40443
1985XIIILissabon  Portugal50570
1986XIVColombier  Zwitserland57670
1987XVWarschau  Polen47576
1988XVIAuckland  Nieuw-Zeeland41441
1989XVIIStavanger  Noorwegen41568
1990XVIIIAix-les-Bains  Frankrijk59617
1991XIXAntwerpen  België51633
1992XXBoston  Verenigde Staten53580
1993XXIAmorebieta-Etxano  Spanje54653
1994XXIIBoedapest  Hongarije60760
1995XXIIIDurham  Verenigd Koninkrijk58619
1996XXIVStellenbosch  Zuid-Afrika65669
1997XXVTurijn  Italië72725
1998XXVIMarrakesh  Marokko66707
1999XXVIIBelfast  Verenigd Koninkrijk66759
2000XXVIIIVilamoura  Portugal76805
2001XXIXOostende  België67790
2002XXXDublin  Ierland59664
2003XXXILausanne  Zwitserland65605
2004XXXIIBrussel  België72673
2005XXXIIISaint-Galmier  Frankrijk72695
2006XXXIVFukuoka  Japan59574
2007XXXVMombassa  Kenia63470
2008XXXVIEdinburgh  Verenigd Koninkrijk23448
2009XXXVIIAmman  Jordanië57459
2010XXXVIIIBydgoszcz  Polen59437
2011XXXIXPunta Umbría  Spanje51423
2013XLBydgoszcz  Polen41398
2015XLIGuiyang  China51410
2017XLIIKampala  Oeganda60557
2019XLIIIAarhus  Denemarken63520
2023XLIVBathurst  Australië48453
2024XLVBelgrado  Servië51485

Individuele titels

JaarMannen 12 kmMannen 4 kmVrouwen 8 km *Vrouwen 4 km
1973 Pekka Päivärinta Paola Pigni
1974 Erik De Beck
1975 Ian Stewart Julie Brown
1976 Carlos Lopes Carmen Valero
1977 Leon Schots Carmen Valero
1978 John Treacy Grete Waitz
1979
1980 Craig Virgin
1981
1982 Mohamed Kedir Maricica Puică
1983 Bekele Debele Grete Waitz
1984 Carlos Lopes Maricica Puică
1985 Zola Budd
1986 John Ngugi
1987 Annette Sergent
1988 Ingrid Kristiansen
1989 Annette Sergent
1990 Khalid Skah Lynn Jennings
1991
1992 John Ngugi
1993 William Sigei Albertina Dias
1994 Hellen Chepngeno
1995 Paul Tergat Derartu Tulu
1996 Gete Wami
1997 Derartu Tulu
1998 John Kibowen Sonia O'Sullivan Sonia O'Sullivan
1999 Benjamin Limo Gete Wami Jackline Maranga
2000 Mohammed Mourhit John Kibowen Derartu Tulu Kutre Dulecha
2001 Enock Koech Paula Radcliffe Gete Wami
2002 Kenenisa Bekele Kenenisa Bekele Edith Masai
2003 Werknesh Kidane
2004 Benita Johnson
2005 Tirunesh Dibaba Tirunesh Dibaba
2006 Gelete Burka
2007 Zersenay Tadese Lornah Kiplagat
2008 Kenenisa Bekele Tirunesh Dibaba
2009 Gebre-egziabher Gebremariam Florence Kiplagat
2010 Joseph Ebuya Emily Chebet
2011 Imane Merga Vivian Cheruiyot
2013 Japhet Kipyegon Korir Emily Chebet
2015 Geoffrey Kipsang Kamworor Agnes Tirop
2017 Irene Cheptai
2019 Joshua Cheptegei Hellen Obiri
2023 Jacob Kiplimo Beatrice Chebet
2024 Jacob Kiplimo [2] Beatrice Chebet

* Totdat er in 1998 voor de korte afstanden aparte kampioenschappen ontstonden, liep het te lopen aantal kilometers voor de lange afstand bij de vrouwen geleidelijk aan op van 4 km in 1973 tot 6,6 km in 1997.