Tweede Kamerverkiezingen 1989

De Tweede Kamerverkiezingen 1989 waren verkiezingen in Nederland voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij vonden plaats op 6 september 1989.

Tweede Kamerverkiezingen 1989
Datum6 september 1989
LandVlag van Nederland Nederland
Te verdelen zetels150
Opkomst80,27%
Resultaat
Grootste partijCDA
Nieuwe minister-presidentRuud Lubbers
Begin regeerperiodeLubbers III
Tweede Kamerverkiezingen 1989
Opvolging verkiezingen
1986  1994
Portaal  Portaalicoon  Politiek

De verkiezingen werden gehouden na de ontbinding van de Tweede Kamer als gevolg van de val van het kabinet-Lubbers II.

Deelnemende partijen

Aan deze verkiezingen namen de volgende partijen deel:

Lijst[1]Partij[2]LijsttrekkerKieskringen
/19
1CDARuud Lubbers19
2Partij van de ArbeidWim Kok19
3V.V.D.Joris Voorhoeve19
4D66Hans van Mierlo19
5[3]Staatkundig Gereformeerde PartijBas van der Vlies19
6Groen LinksRia Beckers19
7[3]Gereformeerd Politiek VerbondGert Schutte19
8[3]RPFMeindert Leerling19
9V C N: partij van communisten in NederlandRinze Visser19
10Socialistiese PartijJan Marijnissen19
11Humanistische PartijMarianne Siegelschmidt2[4]
11Milieu Defensie Partij 2000+John Gouweloos1[5]
12Partij Democratisch SocialistenRobbie Wormer4[6]
13Realisten NederlandJanny Jensema-Vos19
14Anti Werkloosheid PartijAlbert Wissink19
15Bejaarden CentraalH.W. Pullens12[7]
16VrouwenpartijNel Roggeband-Baaij19
17Socialistische Minderheden PartijChandrikapersad Mahabier6[8]
18Lijst Janmaat / CentrumdemocratenHans Janmaat19
19De GroenenRoel van Duijn19
20Politieke Partij voor OuderenK. Blokker6[9]
21Vooruitstrevende Minderheden PartijFerd Kartaram19
22Socialistiese ArbeiderspartijHarrie Lindelauff19
23Grote Alliance PartijJ.A. Geiger1[10]
23Staatkundige FederatieWim Kock1[5]

Uitslag

Opkomst en kiesdeler

19861989
# stemmen%# stemmen%
Kiesgerechtigden[11] 10.727.701[12] 11.112.189
Niet opgekomen1.528.08014,24[13]2.192.40219,73[13]
Opkomst9.199.62185,76[13]8.919.78780,27[13]
Blanco/ongeldige stemmen27.4620,30[14]26.4850,30[14]
Geldige stemmen9.172.15999,70[14]8.893.30299,70[14]
Kiesdeler61.1470,67[15]59.2880,67[15]

Verkiezingsuitslag naar partij

Bij deze verkiezingen handhaafde het CDA zijn positie als grootste partij. Evenals in 1986 werden 54 zetels gehaald. De PvdA verloor drie zetels en kwam op 49. Winst was er voor D66 (van negen naar twaalf zetels) en voor het GPV (van één naar twee zetels).

De nieuwe combinatie Groen Links behaalde zes zetels, een winst van drie ten opzichte van het aantal zetels dat de vier samenstellende partijen de laatste keer behaald hadden. Flink verlies was er voor regeringspartij VVD (van 27 naar 22). De CD verwierf een zetel in de Kamer.

Partij[2]19861989verschilZetelverdeling (grafisch)
# stemmen%[15]zetels# stemmen%[15]zetels%zetels
CDA3.172.91834,59543.140.50235,3154+0,720
1986
         


1989
         


Partij van de Arbeid3.051.67833,27522.835.25131,8849 -1,39-3 
V.V.D.1.596.99117,41271.295.40214,5722 -2,85-5 
D66   562.466  6,13 9   701.934  7,8912+1,76+3  
P.P.R.[16]   115.203  1,26 2
P.S.P.[16]   110.182  1,20 1
Communistische Partij van Nederland[16]     57.847  0,63 0
Evangelische Volkspartij[16]     21.998  0,24 0
Groen Links[16]---   362.304  4,07 6
subtotaal   305.230  3,33 3   362.304  4,07 6+0,74+3  
Staatkundig Gereformeerde Partij   159.740  1,74 3   166.082  1,87 3+0,130
Gereformeerd Politiek Verbond     88.381  0,96 1   109.637  1,23 2+0,27+1  
RPF     83.582  0,91 1     85.231  0,96 1+0,050
Lijst Janmaat / Centrumdemocraten     12.277  0,13 0     81.427  0,92 1+0,79+1  
Socialistiese Partij     32.144  0,35 0     38.870  0,44 0+0,090
De Groenen[17]     18.641  0,20 0     31.312  0,35 0+0,150
Vrouwenpartij---     12.129  0,14 0+0,140
Bejaarden Centraal---       7.884  0,09 0+0,090
V C N: partij van communisten in Nederland       4.618  0,05 0       7.380  0,08 0+0,030
Realisten Nederland---       6.047  0,07 0+0,070
Socialistiese Arbeiderspartij       3.634  0,04 0       4.297  0,05 0+0,010
Anti Werkloosheid Partij---       2.171  0,02 0+0,020
Politieke Partij voor Ouderen---       2.160  0,02 0+0,020
Vooruitstrevende Minderheden Partij---       1.942  0,02 0+0,020
Partij Democratisch Socialisten---          452  0,01 0+0,010
Humanistische Partij         463  0,01 0          329  0,00 0 -0,010
Socialistische Minderheden Partij---          326  0,00 0+0,000
Milieu Defensie Partij 2000+---          148  0,00 0+0,000
Grote Alliance Partij---           54  0,00 0+0,000
Staatkundige Federatie---           31  0,00 0+0,000
overige partijen in 1986     79.396  0,87 0--- -0,870
Totaal9.172.1591001508.893.30210015000

Gekozen leden

Kabinetsformatie

Winnaar D66 bleef buiten het kabinet, omdat het CDA alleen met de PvdA wilde regeren. In november werd door die partijen het kabinet-Lubbers III gevormd.