Lijst van staatspresidenten van de Zuid-Afrikaansche Republiek

Voorzitter van de Uitvoerende Raad van de Zuid-Afrikaansche Republiek
Afgeschaft Bestaande tijdens: Periode: 1857 – 1866
Kantoor
Benoemd door	Volksraad
Ambtstermijn	5 jaar
Geschiedenis
Eerste	Marthinus Wessel Pretorius
Ontstaan in	6 januari 1857
Laatste	Marthinus Wessel Pretorius (Als derde voorzitter)
Afgeschaft in	22 oktober 1866
Portaal    Politiek

Voorzitter		Ambtstermijn		Opmerking
	Marthinus Wessel Pretorius	6 januari 1857	15 september 1860	1ste Voorzitter van de Uitvoerende Raad de Zuid-Afrikaansche Republiek
	Johannes Hermanus Grobler	15 september 1860	6 december 1860	Waarnemend
	Stephanus Schoeman	6 december 1860	17 april 1862	Waarnemend
	Willem Cornelis Janse van Rensburg[1]	18 april 1862	23 oktober 1863	Waarnemend
	Willem Cornelis Janse van Rensburg¹	23 oktober 1863	10 mei 1864	2de Voorzitter van de Uitvoerende Raad de Zuid-Afrikaansche Republiek
	Marthinus Wessel Pretorius	10 mei 1864	22 oktober 1866	3de Voorzitter van de Uitvoerende Raad de Zuid-Afrikaansche Republiek

Staatspresident van de Zuid-Afrikaansche Republiek
Staatspresident der Zuid-Afrikaansche Republiek
Afgeschaft Bestaande tijdens: Periode: 1866 – 1902
Het wapen van de Zuid-Afrikaansche Republiek
Kantoor
Aanspreekvorm	Staatspresident President (Zijne) Excellentie
Residentie	Pretoria
Benoemd door	Volksraad
Ambtstermijn	5 jaar
Geschiedenis
Eerste	Marthinus Wessel Pretorius
Ontstaan in	22 oktober 1866
Laatste	Schalk Willem Burger (waarnemend voor Paul Kruger)
Afgeschaft in	31 mei 1902
Portaal    Politiek

Het ambt van Staatspresident vindt zijn basis in de grondwetswijziging, die werd goedgekeurd tijdens zitting van de Volksraad op 22 oktober 1866.

Staatspresident		Ambtstermijn		Opmerking
	Marthinus Wessel Pretorius	22 oktober 1866	22 november 1871	1ste Staatspresident der Zuid-Afrikaansche Republiek
	Daniël Jacobus Erasmus	22 november 1871	1 juli 1872	Waarnemend
	Thomas François Burgers	1 juli 1872	12 april 1877	2de Staatspresident der Zuid-Afrikaansche Republiek
Britse annexatie van de Zuid-Afrikaansche Republiek (12 april 1877 - 8 augustus 1881)
	Driemanschap Paul KrugerMarthinus Wessel PretoriusPiet Joubert	13 december 1880	9 mei 1883	De regering van de Zuid-Afrikaanse Republiek hervat haar taken in overeenstemming met de resolutie van de Volksraad van 10 december 1880; Op 16 december wordt de onafhankelijkheid op het Kerkplein in Pretoria uitgeroepen; De Eerste Boerenoorlog begint; de Zuid-Afrikaansche Republiek wordt erkend als onafhankelijke staat op 3 augustus 1881.
	Paul Kruger	9 mei 1883	31 mei 1902 (10 september 1900)	3de Staatspresident der Zuid-Afrikaansche Republiek Kruger wordt op 10 september 1900 wegens de uitbraak van de Tweede Boerenoorlog door Nederland (in opdracht van Koningin Wilhelmina) geëvacueerd uit Pretoria.
	Schalk Willem Burger	10 september 1900	31 mei 1902	Waarnemend (dankzij de afwezigheid van Kruger) Tekende de overgave na de Tweede Boerenoorlog en erkende daarmee dat Transvaal een Britse kolonie zou worden.

• Lijst van staatssecretarissen van de Zuid-Afrikaansche Republiek
• Lijst van staatspresidenten van de Oranje Vrijstaat