Gingelom
Gingelom is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Limburg. De gemeente telt ruim 8000 inwoners. Gingelom behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Sint-Truiden.
Gemeente in België .svg){kind=small} | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Vlaanderen | ||
| Provincie | .svg){kind=small} Limburg | ||
| Arrondissement | Hasselt | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 56,34 km² (2022) 88,88% 5,11% 6,01% | ||
| Coördinaten | |||
| Bevolking (bron: Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 8.732 (01/01/2024) 50,13% 49,87% 154,98 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder | (01/01/2024) 19,3% 60,67% 20,03% | ||
| Buitenlanders | 4,76% (01/01/2024) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Patrick Lismont | ||
| Bestuur | sp.a goesting | ||
| Zetels sp.a goesting CD&V Open VLD N-VA | 19 11 3 3 2 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen | 22.379 euro/inw. (2021) | ||
| Werkloosheidsgraad | 4,28% (jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 3890 3890 3890 3890 3890 3890 3890 3891 3891 3891 3891 | Deelgemeente Gingelom Boekhout Jeuk Kortijs Montenaken Niel-bij-Sint-Truiden Vorsen Borlo Buvingen Mielen-boven-Aalst Muizen | ||
| Zonenummer | 011 | ||
| NIS-code | 71017 | ||
| Politiezone | Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken | ||
| Hulpverleningszone | Zuid-West Limburg | ||
| Website | Officiële website | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| ligging binnen het arrondissement Hasselt in de provincie Limburg | |||
| |||
Toponymie
Gingelom werd in 966 voor het eerst vermeld als Gingolonham, de "woning van Gangilo".
Geschiedenis
Het dorp viel van oudsher onder het Prinsbisdom Luik en werd bestuurd door de bisschoppelijke tafel. De heerlijke rechten gingen in 1620 over van de Luikse schepen Laurens van Dormael naar het Luikse Sint-Janskapittel, dat al minstens sinds de 12e eeuw talrijke verspreide bezittingen in Gingelom had. In 1717 werd Bernard van Stieren heer en vanaf 1758 waren de baronnen de Chokier de heren van Gingelom.
In 1853 werd de hoofdweg van Sint-Truiden naar Hannuit aangelegd. In 1962 begon de eerste ruilverkaveling van Vlaanderen in het veld Buvingen Del. In 1970 annexeerde Gingelom de gemeente Niel-bij-Sint-Truiden alvorens in 1977 zijn naam te geven aan de fusiegemeente die de reeds vermelde kernen omvat.
De gemeente kwam in 2019 in het nieuws bij de vondst van de muntschat van Gingelom die bij nader onderzoek een diefstal bleek te zijn.
Kernen
Naast Gingelom zelf omvat de fusiegemeente nog 10 deelgemeenten. De gemeente Gingelom omvat eveneens de gehuchten Hasselbroek, Heiselt, Hundelingen, Klein-Jeuk en Klein-Vorsen.
Deelgemeenten
| # | Naam | Opp. (km²) | Inwoners (2020) | Inwoners per km² | NIS-code |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Gingelom | 9,25 | 1.566 | 169 | 71017A |
| 2 | Niel-bij-Sint-Truiden | 2,84 | 858 | 302 | 71017B |
| 3 | Muizen | 2,65 | 136 | 51 | 71017C |
| 4 | Buvingen | 3,42 | 369 | 108 | 71017D |
| 5 | Borlo | 3,71 | 649 | 175 | 71017E |
| 6 | Mielen-boven-Aalst | 6,00 | 1.041 | 174 | 71017F |
| 7 | Boekhout | 2,67 | 305 | 114 | 71017G |
| 8 | Jeuk | 9,19 | 1.521 | 165 | 71017H |
| 9 | Montenaken | 11,25 | 1.476 | 131 | 71017J |
| 10 | Kortijs | 3,02 | 263 | 87 | 71017K |
| 11 | Vorsen | 2,34 | 205 | 88 | 71017L |
Nabijgelegen kernen
Landen, Attenhoven, Velm, Muizen, Buvingen, Borlo, Montenaken
Demografie
Demografische evolutie voor de fusie
- Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| Jaar | Aantal[1] | |
| 1992 | 7.321 | |
| 1993 | 7.353 | |
| 1994 | 7.346 | |
| 1995 | 7.346 | |
| 1996 | 7.455 | |
| 1997 | 7.447 | |
| 1998 | 7.502 | |
| 1999 | 7.572 | |
| 2000 | 7.600 | |
| 2001 | 7.640 | |
| 2002 | 7.608 | |
| 2003 | 7.716 | |
| 2004 | 7.717 | |
| 2005 | 7.776 | |
| 2006 | 7.847 | |
| 2007 | 7.879 | |
| 2008 | 7.966 | |
| 2009 | 8.060 | |
| 2010 | 8.121 | |
| 2011 | 8.214 | |
| 2012 | 8.245 | |
| 2013 | 8.297 | |
| 2014 | 8.291 | |
| 2015 | 8.383 | |
| 2016 | 8.377 | |
| 2017 | 8.394 | |
| 2018 | 8.391 | |
| 2019 | 8.405 | |
| 2020 | 8.389 | |
| 2021 | 8.426 | |
| 2022 | 8.483 | |
| 2023 | 8.670 | |
| 2024 | 8.732 | |
| 2025 | ||
| 2026 | ||
| 2027 | ||
| 2028 | ||
| 2029 | ||
| 2030 | ||
Politiek
Structuur
De gemeente Gingelom ligt in het kieskanton Sint-Truiden en het provinciedistrict Sint-Truiden, het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).
Geschiedenis
(Voormalige) Burgemeesters
| Tijdspanne | Burgemeester | |
|---|---|---|
| 1800 | Erasme Louis Surlet de Chokier | |
| ... | ||
| 1824 - 1839 | Erasme Louis Surlet de Chokier | |
| ... | ||
| 1989 - 2004 | Eddy Baldewijns (SP / sp.a) | |
| 2004 - 2015 | Charly Moyaerts (sp.a) | |
| 2016 - heden | Patrick Lismont[2] (sp.a) | |
Legislatuur 2013-2018
Burgemeester tijdens de eerste drie jaar van de legislatuur (01/01/2013-31/12/2015) was Charles Moyaerts van het kartel sp.a-Goesting. Op 1 januari 2016 werd hij opgevolgd door partijgenoot en eerste schepen Patrick Lismont. De partij heeft een absolute meerderheid van 11 op 19 zetels in de huidige gemeenteraad.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
| Partij of kartel | 10-10-1976[3] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[4] | 14-10-2012[5] | 14-10-2018 | 13-10-2024 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | |
| SP1/ sp.a2/ sp.a-Goesting3/ Vooruit4 | 36,311 | 7 | 42,151 | 8 | 32,651 | 6 | 56,291 | 13 | 60,181 | 13 | 57,542 | 12 | 49,033 | 11 | 52,03 | 11 | 4 | ||
| CVP1/ CD&V2/ Graag GingelomB | 46,411 | 9 | 44,181 | 9 | 40,941 | 9 | 29,221 | 6 | 18,341 | 3 | 20,562 | 4 | 15,792 | 3 | 12,32 | 2 | B | ||
| PVV1/ VLD2 / Open Vld3/ LEEF4/ Graag GingelomB | 17,281 | 3 | 13,681 | 2 | 13,111 | 2 | - | 17,592 | 3 | 12,452 | 2 | 17,293 | 3 | 24,54 | 5 | ||||
| N-VA1/ Graag GingelomB | - | - | - | - | - | - | 13,561 | 2 | 11,31 | 1 | |||||||||
| De Gingelommenaar | - | - | - | - | - | - | 4,33 | 0 | - | - | |||||||||
| Vlaams Belang | - | - | - | - | - | 9,44 | 1 | - | - | - | |||||||||
| CB | - | - | - | - | 3,88 | 0 | - | - | - | - | |||||||||
| GBL | - | - | 13,29 | 2 | - | - | - | - | - | - | |||||||||
| Totaal stemmen | 5690 | 5747 | 5765 | 5919 | 6064 | 6231 | 6243 | ||||||||||||
| Opkomst % | 98,14 | 97,78 | 96,48 | 97,38 | 96,23 | 95,7 | |||||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 2,09 | 3,65 | 3,89 | 3,85 | 3,05 | 4,75 | 5,0 | ||||||||||||
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
Bezienswaardigheden
- Sint-Petruskerk
- Kasteel van Gingelom, woonst van de eerste regent van België: Baron Surlet de Chokier
- Molen van Kamerijck en bijbehorende hoeve
Natuur en landschap
Gingelom ligt in Droog-Haspengouw, in de vallei van de Molenbeek. Deze beek loopt door Gingelom. De hoogte bedraagt ongeveer 100 meter. Afgezien van een klein bos op het kasteeldomein, is er vooral sprake van een open landschap op leembodem. Ook de Cicindriabeek ontspringt er.
Cultuur
Media
Robland: Voor een televisieprogramma dat door de Vlaamse commerciële zender VTM werd uitgezonden, viel de presentator Rob Vanoudenhoven met het zogenaamde Roblandleger op 10 april 2006 de gemeente Gingelom binnen. Vanoudenhoven was van plan het grondgebied van Gingelom te bezetten en daarna de onafhankelijkheid van het Koninkrijk Robland uit te roepen. In het programma werd getoond hoe Vanoudenhoven probeerde een eigen land te stichten. Enkele dagen later werd Koning Rob opgepakt door de politie.
Religie en levensbeschouwing
In de gemeente bevinden zich verschillende kerkdorpen. De kerken zijn:
- Sint-Pieterskerk te Boekhout
- Sint-Petruskerk te Borlo
- Sint-Trudokerk te Buvingen
- Sint-Petruskerk te Gingelom
- Sint-Joriskerk te Jeuk
- Maria-Magdalenakerk te Kortijs
- Sint-Saturninuskerk te Mielen-boven-Aalst
- Sint-Martinuskerk te Montenaken
- Sint-Sebastiaanskerk te Niel-bij-Sint-Truiden
- Heilig-Kruiskerk te Vorsen
Daarnaast bevinden zich diverse kapelletjes in de gemeente, waaronder de Onze-Lieve-Vrouw van Klein-Jeukkapel (Klein Jeuk), de Sint-Rumolduskapel (Klein-Vorsen), de Onze-Lieve-Vrouw van Stepskapel (Montenaken), de Heilig-Kruiskapel (Muizen), de Sint-Amandskapel (Heiselt) en de Sint-Jobkapel (Hasselbroek).
Externe link
