Gebruiker:Dick Bos/Kladblok6

Het Gerendal is een droogdal dat uitloopt in het Geuldal. Het geheel van loofbossen, heggen, poelen, holle wegen, akkers, kalkgraslanden en hoogstamboomgaarden in dit dal vormt een prachtig voorbeeld van het authentieke Zuid-Limburgse cultuurlandschap. Het dal is asymmetrisch: de oostelijke helling is veel steiler dan de westelijke.^[1] De steile oostelijke helling is begroeid met bos, terwijl vooral op de westelijke helling de kalkgraslanden te vinden zijn. Sinds 1951 werd door Staatsbosbeheer in het Gerendal grond verworven, met het doel een natuurreservaat te stichten. Daaronder vielen bossen, maar ook een aantal van de botanisch uiterst interessante kalkgraslanden. De natuurgebieden zijn uiterst kwetsbaar en over het algemeen niet of beperkt toegankelijk voor publiek.

Midden in het Gerendal is de orchideeëntuin aangelegd op zo'n stuk kalkgrasland. Daar is het publiek welkom om de flora van de kalkgraslanden, in het bijzonder de orchideeën, van dichtbij te bekijken en te fotograferen.

De Orchideeëntuin Gerendal was een initiatief van dr. ir. W.H. Diemont, toentertijd houtvester, later hoofdingenieur-directeur van de provinciale directie Limburg van Staatsbosbeheer.^[2] In 1958 begon hij op een terrein aan de rand van een stuk bos op de westelijke helling te experimenteren. Hier lag een sterk bemest grasland. Bemesting werd gestaakt. Beweiding met schapen ingevoerd. Er was sprake van een zeer langzame regeneratie van de flora van het kalkgrasland. Om dit proces te bespoedigen werd de bodem bewerkt. Op een stukje grond van 0,19 ha. werden 26 kwadranten van 1,5×1,5 m tot 30 of 35 cm diep omgespit, nadat eerst de graszoden waren verwijderd. Daarbij werd het aanwezige kalksteen gemengd met de lössrijke leem.Erbovenop werd een laagje verse humus uit het bos aangebracht.

In juni en juli 1958 werden in deze kwadranten 21 verschillende soorten orchideeën aangeplant, ofwel met kluiten die uitgestoken waren op natuurlijke standplaatsen, of met knollen uit de handel.Daarbij lag de nadruk op die soorten die in het Gerendal van nature voorkwamen. Maar er werden ook soorten aangeplant, die in de ruimere omgeving voorkwamen en enkele soorten die kort daarvoor uit Zuid-Limburg verdwenen waren. Van alle soorten is in de daaropvolgende tien jaren nauwkeurig bijgehouden hoe ze zich ontwikkelden.^[3]

In 1962Diemont p. 340f

De tuin had een oppervlakte van ongeveer 2500 m². (Tuinman 1974)0,6 ha., later 1 ha. (Oase)

In de periode 1958-1974 zijn enkele bedreigde orchideeënsoorten geplant in de orchideeëntuin. Nadien is een vrij natuurlijke situatie ontstaan. Bijna alle thans aanwezige planten hebben zich spontaan gevestigd. Dat blijkt ook uit het feit dat in de tuin veel soorten groeien die in het Gerendal ook in het wild voorkomen.In de orchideeëntuin Gerendal zijn een groot aantal verschillende soorten inheemse orchideeën te zien:^[4]

Zie de categorie Orchideeëntuin Gerendal van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.